ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ
ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ
Περιβαλλοντική εργασία
σχολ. έτους 1995-96
σελίδα 5/9
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Η Μικρασιατική καταστροφή του 1922 έφερε στην Ελλάδα 1.500.000 πρόσφυγες, οι 300.000 από αυτούς φτάνουν στην Αθήνα.
Η Κυβέρνηση των Αθηνών αποφασίζει να στεγαστούν σε ακατοίκητες περιοχές γύρω από την πρωτεύουσα. Σ' αυτές τις περιοχές περιλαμβάνεται και το Περιστέρι.
Οι πρώτες παράγκες στήνονται λίγο μακρύτερα από την γέφυρα της Κολοκυνθούς και περίπου 700 μέτρα μακρύτερα από το χωριό Περιστέρι.
Το τοπίο πια αρχίζει να αλλοιώνεται στην περιοχή. Τη θέση των δέντρων, των αμπελιών, των περιβολιών, παίρνουν οι ξύλινες παράγκες και τα πλινθόκτιστα σπιτάκια.
Έτσι αρχίζει μια άναρχη δόμηση της περιοχής χωρίς σχέδιο χωρίς ρυμοτομία, χωρίς κοινόχρηστους χώρους. Η αδιαφορία του κράτους είναι έκδηλη παντού. Η πληθυσμιακή ανάπτυξη της περιοχής είναι αλματώδης.
Στη γειτονιά της παράγκας
Το 1920 έχει 123 κατοίκους και το 1928 μετά την εγκατάσταση των προσφύγων ο πληθυσμός της περιοχής έφτασε τους 7.268 κατοίκους. Η εικόνα που παρουσιάζει η περιοχή είναι «οικτρά». Τα νερά λιμνάζουν και ο δάγκειος θερίζει τον κόσμο. Στα σοκάκια ανάμεσα στα χαμόσπιτα βλέπουμε γραμμένα τα ονόματα των μακρινών χαμένων πατρίδων Σμύρνης, Ελλησπόντου, Βοσπόρου κ.λπ. Εδώ μεγαλώνουν τα παιδιά που αργότερα θα τροφοδοτήσουν με εργατικό δυναμικό τα εργοστάσια που κτίζονται κατά μήκος του Κηφισού. Η φτώχια και η ανεργία μαστίζει τους ανθρώπους. Οι τραγωδίες των Περιστεριωτών γίνονται συχνά θέμα των εφημερίδων της εποχής:
Στις 25/8/1925 μεγάλη πυρκαγιά καταστρέφει 310 χάρτινα σπίτια (παράγκες με ξύλο και πισόχαρτο) ευτυχώς δεν είχαν κατοικηθεί ακόμα.
Ενα χρόνο αργότερα ο αέρας σηκώνει τις στέγες.
Μία δασκάλα πρόσφυγας με τα παιδιά της το 1932Όλα αυτά τα προβλήματα κάνουν τη συνοικία της Αθήνας που λέγεται Περιστέρι να ζει κάτω από αφόρητες συνθήκες και ο Δήμος Αθηναίων δεν επιλύει κανένα από αυτά τα προβλήματα υποδομής.
Έτσι για να αλλοιωθεί το εκλογικό αποτέλεσμα των Δημοτικών εκλογών της πρωτεύουσας το 1934, ο Δήμος της Αθήνας αποφασίζει την αποκοπή από το Δήμο κάποιων προσφυγικών συνοικιών όπως Περιστέρι, Ν. Ιωνία, Ν. Φιλαδέλφεια, Ν. Χαλκηδόνα, Ν. Σμύρνη κ.λπ.
Απόφαση που υλοποιήθηκε από την τότε κυβέρνηση και δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Κυβέρνησης στις 18/1/1934. Έτσι το Περιστέρι γίνεται δήμος παρ’ ότι ο κόσμος του δε θέλει να γίνει. Τα προβλήματα είναι πολλά, υποδομή δεν υπάρχει καμιά και όλοι εγκαταλείπονται στην μοίρα τους.
Το 1934 εκλέγεται ο πρώτος Δήμαρχος Περιστερίου ο Καστριώτης που προσπαθεί να κάνει κάποια έργα υποδομής με χρήματα που δε δίνονται. Έτσι η ηλεκτροδότηση στο Περιστέρι υπάρχει μόνο στο κεντρικό δρόμο μέχρι το τότε Δημαρχείο.
Το 1936 λειτουργεί και το εργοστάσιο του Λαναρά που απασχολεί 2.500 εργάτες κυρίως Περιστεριώτες.
Με αυτήν την ανύπαρκτη υποδομή το Περιστέρι πληθυσμιακά αναπτύσσεται, οι συνοικίες του Περιστεριού αρχίζουν να ενώνονται και φτάνουμε στον πόλεμο του '40 με 21.000 κατοίκους. Το φυσικό περιβάλλον όμως παρά την αλλοίωση του τοπίου παραμένει στα περισσότερα σημεία του ειδυλλιακό.
Να πως περιγράφει ο Μπάστας το Περιστέρι την εποχή σε ένα έργο του.
«Ένα πρωί ξύπνησα στ' όμορφο αγρόκτημα κοντά στον Κηφισό με την πέτρινη κοίτη. Ήταν περίφημα. Εκτός από τα λαχανικά τους - ότι 'θελες έβρισκες εκεί από το ραδίκι ως τη ντομάτα - μαγεία και θαύμα ήταν ο ανθόκηπός τους, τριανταφυλλιές μικρές και μεγάλες τριανταφυλλιές μ' άλικα, με χλωρά, ρόδινα, βυσσινιά τριαντάφυλλα σούδιναν την εντύπωση πως βρίσκεσαι σε παράδεισο του Θεού και τα δέντρα δεν έλειπαν. Ήταν μια λεύκα θεριοκωμένη που σαν μπράτσα μυώδη ύψωνε πελώριους τους κλώνους της να κατακτήσει τον ουρανό. Όχι μακριά απ' τη ρίζα της η μεγάλη στέρνα σε καλούσε να περάσεις κάμποση ώρα κοντά τους, τάχουν καταφέρει να σου δίνει την εντύπωση λίμνης φυσικής με τα χρυσόψαρα να την σχίσουν σε σχηματισμούς».
Στις 16/02/1929 και 21/02/1929 θύελλες καταστρέφουν 30 σπίτια & αφήνουν άστεγους 120 ανθρώπους. Η εφημερίδα «Ακρόπολις» γράφει: «Ο πολυπληθής αυτός συνοικισμός, συγκροτηθείς από οικίσκους τους οποίους πότε παρασύρουν αι βροχαί και πότε κατεκρημνίζουν οι άνεμοι αποτελεί μίαν παρωδίαν στεγάσεως, ουχί σπανίως δε και παγίδαν θανάτου για τους εκεί εγκατεστημένους πρόσφυγας».
Το 1932 λειτουργεί και το λιγνιτωρυχείο. Απασχολεί 800 περίπου άτομα και τρώει τα σωθικά του Περιστερίου.
Το Νοέμβρη του 1934 μια πλημμύρα γκρεμίζει παράγκες, παρασύρει νοικοκυριά και σπέρνει το θάνατο.
