Επιστροφή στην αρχική σελίδα
του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ
Αστικοί αγρόκηποι-
αστικά αγροκτήματα
Πρωτοβουλία Πολιτών για μια αυτοδιαχειριζόμενη ανάπτυξη
στο Ελληνικό
Το
Παράδειγμα των αυτοδιαχειριζόμενων κήπων της Νέας Υόρκης
Η Γνώμη του Παρατηρητηρίου Ελεύθερων Χώρων για ένα
αυτοδιαχειριζόμενο κήπο στο Ελληνικό, Ηλίας Γιαννίρης
Η γνώμη του Κώστα Φωτεινάκη
Η γνώμη του Μανώλη Γιοματάρη
Η γνώμη της Μάρως
Ευαγγελίδου
Η γνώμη του Γιωργάκη Κ
Νίκος Μαρτέν Μερικές σκόρπιες σκέψεις 18-12-2010
Αστικός αγρός στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού - Παρατηρήσεις από Παπακωνσταντίνου Δημήτρη (5-1-2011)
Αστικοί
αγροί στα Εξάρχεια, υπό την αιγίδα του ΚΕΘΕΑ. www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=29/05/2011&id=279568
23/12/2010, στις 8.30μμ, συνάντηση για την συζήτηση και
στήριξη της πρότασης για έναν αυτοδιαχειριζόμενο αγρό
στο Ελληνικό, Αγ. Μελετίου και Καμπάνη 2 – 3ος όρ., Στάση «Αττική», ΜΕΤΡΟ –ΗΣΑΠ - Στάση
Κεφαλληνίας , Πατησίων τρόλεϋ
Επιστροφή στην αρχή
17/1/2010, συνάντηση στο Δήμο Ελληνικού-
Αργυρούπολης, ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη από την Πρωτοβουλία Πολιτών
για έναν αυτοδιαχειριζόμενο αγρό στο Ελληνικό,
Τηλ. επικοινωνίας 210 9954362 - 6979 145366
Επιστροφή στην αρχή
Πρωτοβουλία Πολιτών για μια αυτοδιαχειριζόμενη
ανάπτυξη στο Ελληνικό
Στις σημερινές δύσκολες συνθήκες και στα ακόμη δυσκολότερα
χρόνια που έρχονται, πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες στον αστικό χώρο που να
απαντούν στις ανάγκες στέγασης, περίθαλψης, διατροφής κάποιων πληθυσμιακών ομάδων
που αντιμετωπίζουν ακόμη και προβλήματα επιβίωσης, αλλά και στις ανάγκες
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης και αυτοδιαχείρισης που
προκύπτουν για ολόκληρη την κοινωνία. Από την άλλη, η θεσμική πολιτική γραμμή
κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση, βάλλοντας συνεχώς εναντίον των πολιτών σε
όλα τα επίπεδα. Γι’ αυτό το λόγο, επιβάλλεται η κινητοποίηση των πολιτών που
είτε θα πιέσουν την πολιτική εξουσία να πράξει τα δέοντα είτε θα αναλάβουν οι
ίδιοι την εκπλήρωση των επιθυμιών και την ικανοποίηση των αναγκών τους.
Στον αστικό χώρο καθίσταται πλέον επιτακτική η ανάγκη
επαναπροσδιορισμού των πολιτών σε σχέση με τη φύση, την ανάπτυξη αλλά και την
πρωταρχική τους ανάγκη για επιβίωση. Σε αυτό το πλαίσιο, η δημιουργία «αστικών
αγρών», μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ενίσχυσης του αστικού πρασίνου που δεν θα
προορίζεται μόνο για καλλωπισμό αλλά θα συναντά ταυτόχρονα τις καθημερινές
ανάγκες των πολιτών, αναδύεται ως ουσιαστική απαίτηση για μια «από τα κάτω»
αναπτυξιακή πρωτοβουλία.
Η περίπτωση του
Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης
Ο νέος Δήμος
Ελληνικού – Αργυρούπολης εκτείνεται πλέον από την παραλία του Σαρωνικού έως τον
ορεινό όγκο του Υμηττού. Αποτελεί κυρίως περιοχή κατοικίας και μέσα στα όριά
του περιλαμβάνονται αδόμητες σήμερα εκτάσεις, κυρίως στον χώρο του πρώην
αεροδρομίου Ελληνικού, ο οποίος αποτελούσε καλλιεργούμενη έκταση πριν γίνει το
διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας το 1938 αλλά και η βάση του ΝΑΤΟ λίγο αργότερα.
Όταν αποφασίστηκε η μεταφορά του αεροδρομίου στα Σπάτα, μια ως τότε πλούσια σε
καλλιέργειες και αμπέλια περιοχή της Αττικής, η τότε κυβέρνηση (και όλες
έκτοτε) υποσχέθηκε τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στο Ελληνικό. Σήμερα, η
ίδια κυβέρνηση σχεδιάζει την «αξιοποίηση» του πρώην αεροδρομίου με την
παραχώρηση εκτεταμένων εκτάσεων, συμπεριλαμβανομένης και της παραλιακής ζώνης
του Αγίου Κοσμά σε ιδιώτες, για τη δημιουργία τουριστικών και εμπορικών
εγκαταστάσεων και άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Το ζήτημα αποκτά καίρια πολιτική σημασία μιας και παρόμοιες
προσπάθειες σχεδιάζονται από την παρούσα κυβέρνηση σε πολλές περιοχές της
Ελλάδας, τόσο σε αστικούς χώρους όσο και στην υπανάπτυκτη ύπαιθρο, με σκοπό
την ιδιωτικοποίηση και ανεξέλεγκτη οικοδόμηση κάθε ελεύθερου χώρου υπό το
πρόσχημα της «ανάπτυξης» και της «οικονομικής κρίσης». Μάλιστα, αυτές οι
προσπάθειες έχουν πάρει και επίσημη/νομοθετική μορφή, μέσω του περίφημου νόμου
“Fast Track” που παρακάμπτει
κάθε αρμόδια αρχή και αφήνει τις αποφάσεις για την ιδιωτικοποίηση της ελληνικής
περιουσίας απλά σε έναν υπουργό.
Όμως, η ανάπτυξη της χώρας δεν μπορεί να γίνει ερήμην των πολιτών της, ούτε
ερήμην των επιστημονικών φορέων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μελέτη του
Εργαστηρίου αστικού περιβάλλοντος του ΕΜΠ για τη διαχείριση του Ελληνικού
παρακάμπτεται: μια μελέτη που προτείνει να μετατραπεί ο αδόμητος χώρος του
πρώην αεροδρομίου Ελληνικού σε Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πράσινου.
Γι’ αυτούς, και άλλους λόγους, και ύστερα από μια πρώτη
κινηματική διαβούλευση και συνάντηση που προηγήθηκε προσφάτως με επιστήμονες,
πολίτες και φορείς, κρίθηκε αναγκαία η οργάνωση μιας
νέας ευρείας συνάντησης, με στόχο την
συγκρότηση μιας συλλογικότητας πολιτών,
η οποία θα διερευνήσει όλες τις προϋποθέσεις για την άμεση δημιουργία και
λειτουργία ενός αυτοδιαχειριζόμενου χώρου ανάπτυξης
από τους πολίτες για τους πολίτες στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, στα πλαίσια
ενός Μητροπολιτικού Πάρκου υψηλού πράσινου που διεκδικείται από τον Δήμο,
τοπικούς φορείς και κατοίκους της περιοχής.
Στη συνάντηση αυτή θα τεθούν, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω
ζητήματα:
1) Η de facto
δημιουργία του πάρκου υψηλού πρασίνου, που ήδη διεκδικείται από τους πολίτες
και τους Δήμους. Η διεκδίκηση του χώρου δυναμικά με τρόπο άμεσο, με σεβασμό
στις προσπάθειες Δήμων, φορέων και θεσμών όπου αυτοί είναι αλληλέγγυοι, με την
απαραίτητη όμως αυτονομία που θα απαλλάξει την κινηματική διαδικασία από την
αγκύλωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και θα προασπίσει στην πράξη τους ΟΤΑ
από τα εμπόδια που θα τους προβάλλουν οι κεντρικοί πολιτικοί μηχανισμοί.
2) Η αξιοποίηση του χώρου για βιοποριστικούς σκοπούς:
α) να μελετηθούν οι προϋποθέσεις δημιουργίας «αστικού αγρού»
σε επιλεγμένο χώρο ή, αν οι μετρήσεις το κρίνουν ακατάλληλο, υπό μορφή
θερμοκηπίων στα «τρόλ» που υπάρχουν. Η δημιουργία
«αστικών αγρών», αποτελεί, σε πολλές χώρες του κόσμου, μια πραγματικότητα ήδη.
β) να γίνουν δενδροκομικές καλλιέργειες για την εξασφάλιση
καρπών που δεν επηρεάζονται από τη ρύπανση αλλά και συμβάλλουν στην
«απορρύπανση» της περιοχής: εσπεριδοειδή, ελιές, αμπέλια, αμυγδαλιές,
κορομηλιές, βερυκοκιές, κουκουναριές, ροδιές…
3) Η αξιοποίηση του χώρου για εκπαιδευτικούς σκοπούς:
ενσωμάτωση της βιωματικής εμπειρίας στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των παιδιών
μέσω της συμμετοχής τους στην καλλιέργεια και φροντίδα των αστικών αγρών και
των δέντρων, αλλά και μέσω καλοκαιρινών κατασκηνώσεων με τις οποίες θα
ξαναέρχονται κοντά στη φύση.
4) Η οργάνωση ανακύκλωσης μέσα από την εναλλακτική χρήση του
χώρου – κομποστοποίηση, βιολογική καλλιέργεια,
εξοικονόμηση ενέργειας, κλπ.
5) H κοινωνικοποίηση των δημόσιων χώρων,
που αποτελεί μεγάλο και επιθυμητό ζητούμενο για να μπορέσουν πραγματικά να
λειτουργούν ως τέτοιοι.
6) Την ταυτόχρονη συνεργασία με ΟΤΑ και επιστημονικούς
φορείς σε όλα τα ζητήματα, ειδικά στις μελέτες που θα πρέπει να διενεργηθούν.
7) Να εξεταστεί το ενδεχόμενο διεκδίκησης όλου του χώρου του
Ελληνικού και όχι μόνο των αδόμητων χώρων. Από το σύνολο των 6.264 στρεμμάτων,
μόνο τα 1.700 περίπου στρέμματα χαρακτηρίζονται αδόμητα και άμεσα διαθέσιμα για
χρήση πράσινου. Τα υπόλοιπα, είναι ήδη δεσμευμένα από διάφορες χρήσεις: όλος ο
εδαφικός χώρος του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού ανήκει ιδιοκτησιακά στην
Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου Α.Ε, η οποία έχει παραχωρήσει τη χρήση κάποιων
επιμέρους τμημάτων του χώρου σε άλλους φορείς του Δημοσίου και ετοιμάζεται να
παραχωρήσει σε ιδιώτες κάποια άλλα. Όμως, η ΕΤΑ έχει δημιουργηθεί ακριβώς για
να διευκολύνει την πώληση σε ιδιώτες εκτάσεων του δημοσίου, κάτι το οποίο οι
πραγματικοί ιδιοκτήτες της περιουσίας αυτής, οι Έλληνες πολίτες, μπορούν να
αποτρέψουν.
Καλούμε κάθε
ενδιαφερόμενο να συνεισφέρει συνολικά σε αυτή την προσπάθεια
Θεωρούμε τη διεκδίκηση του Ελληνικού ζωτικής σημασίας από
πολιτική άποψη καθώς η δρομολογούμενη
εκχώρησή του για τουριστική και εμπορική αξιοποίηση σε ιδιώτες αποτελεί την
πρώτη τέτοιας κλίμακας προσπάθεια της κυβέρνησης να εφαρμόσει τις διαδικασίες “Fast Track” για το γρήγορο
(ξε)πούλημα όλης της χώρας και εν πολλοίς θα αποτελέσει μια πρόγευση για τη
συνέχεια. Αυτή την πρόβα-τζενεράλε πρέπει να τους τη
χαλάσουμε. Πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν αφορά τους δημότες του Ελληνικού
αλλά όλους μας.
Ταυτόχρονα, η δράση αυτή πρέπει να επεκταθεί και σε άλλα
σημεία, εντός ή εκτός Αττικής. Ιδέες για δημιουργία «αστικών αγρών», για
παράδειγμα, μπορούν να προωθηθούν σε περιοχές, όπως το Πάρκο Τρίτση, ο Υμηττός κλπ., ενώ παράλληλα διεκδικήσεις δημοσίων
εκτάσεων προς συλλογική εκμετάλλευση και αξιοποίηση θα πρέπει να ενισχυθούν και
στην ελληνική επαρχία, προς την οποία άλλωστε θα πρέπει να κατευθυνθεί η
επιθυμούμενη αποκέντρωση. Συνεπώς, αυτή είναι μια συνολική πρόταση, με αφετηρία
το Ελληνικό, που μπορεί να εξεταστεί και να υλοποιηθεί σε όλη την Ελλάδα.
Γι’ αυτούς τους λόγους, απευθύνουμε κάλεσμα συμμετοχής σε όλους τους πολίτες αλλά και φορείς, ΟΤΑ κλπ.,
στην προγραμματισμένη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα
17 Ιανουαρίου στον Δήμο Ελληνικού- Αργυρούπολης.
Επιστροφή στην αρχή
Ξαναφτιάχνοντας
τον Δημόσιο Χώρο στη Μεγαλούπολη
Το Παράδειγμα των αυτοδιαχειριζόμενων κήπων
της Νέας Υόρκης
''Το αμερικανικό αστικό οικόπεδο με τα
σκουριασμένα του κονσερβοκούτια, τα σπασμένα του γυαλιά και τα σκουπίδια του
διασκορπισμένα χαοτικά ανάμεσα σε αγριόχορτα και χαμόκλαδα, αντανακλά σε
μικρογραφία τα λεηλατημένα υπολείμματα δασών, υδάτινων οδών, ακρογιαλιών και
κοινοτήτων.»
(M. Bookchin, Τα Όρια της Πόλης)
Στη Νέα Υόρκη, μια μεγαλούπολη η οποία για
πολλούς ανθρώπους αντιπροσωπεύει αυτό που δε θα έπρεπε να είναι ο πλανήτης Γη,
χιλιάδες κάτοικοι έχουν κατά καιρούς αναλάβει την πρωτοβουλία να μεταμορφώσουν
αχρησιμοποίητα κομμάτια γης σε κοινοτικούς κήπους. Στη Νέα Υόρκη των μέσων της
δεκαετίας του ΄90, υπήρχαν 11000 άδεια κομμάτια γης στην ιδιοκτησία της πόλης.
Μόνο στο Χάρλεμ, η πόλη έχει στην ιδιοκτησία της 1500 τέτοιους χώρους και 1800
εγκαταλελειμμένα κτίρια. Αυτά τα άδεια οικόπεδα ήταν γεμάτα σωρούς από
σκουπίδια. Σε αρκετές περιπτώσεις, ομάδες κατοίκων από τη γύρω περιοχή πήραν
την πρωτοβουλία να μεταμορφώσουν τους χώρους αυτούς σε ζώνες πρασίνου. Στα τέλη
της δεκαετίας του ΄90, στη Νέα Υόρκη, υπήρχαν περίπου 700 κοινοτικοί κήποι
συνολικής έκτασης σχεδόν 800 στρεμμάτων, έκταση δηλαδή τέσσερις φορές
μεγαλύτερη από το βοτανικό κήπο του Μπρούκλιν. Ακούγεται αρκετό, ωστόσο δεν
καλύπτει ούτε το ένα δέκατο των άδειων χώρων της πόλης. Η δημιουργία και η διατήρηση
τέτοιων κήπων απελευθέρωσε μια εκπληκτικά θετική κοινωνική δυναμική. Γείτονες
γνωρίζονται μεταξύ τους, Πορτορικανοί, Αγγλοσάξωνες, Δομινικανοί, Κολομβιανοί,
Πολωνοί και μετανάστες άλλων εθνικοτήτων δουλεύουν μαζί φυτεύοντας δέντρα και
κηπευτικά, ζωγραφίζοντας επιβλητικές τοιχογραφίες, επενδύοντας χρήματα και
μόχθο, οργανώνοντας ρεσιτάλ ποίησης και συναυλίες τζαζ. Με λίγα λόγια κάνουν τα
πάντα για να συντηρήσουν και να φροντίσουν αυτούς τους κήπους οι οποίοι
κατάφεραν να γίνουν το μέσο για την κοινωνική οργάνωση, την πολιτιστική
αναγέννηση, την οικολογική ανάπλαση και τη διανοητική ανύψωση.
Δεν μετατράπηκαν όμως όλα τα οικόπεδα σε
κήπους. Άλλα έγιναν παιδικές χαρές, χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά για τον
εξοπλισμό τους. Αρκετά από τα οικόπεδα τα ανέλαβαν τα τοπικά σχολεία για να τα
χρησιμοποιήσουν ως εκπαιδευτικά κέντρα, όπου οι νέοι της κάθε περιοχής έκαναν
μαθήματα γεωργίας και οικολογίας. Η μεταμόρφωση των οικοπέδων βοήθησε στην
επανένταξη του φυσικού κόσμου μέσα σε αυτές τις κοινότητες του γκέτο.
Οι ομάδες των καλλιεργητών - αξιοποιώντας
τις προγονικές παραδόσεις της η κάθε μια - κατάφεραν να αντλήσουν από όλα τα
στρώματα της κοινότητας (νέοι, γέροι κλπ.) που συχνά μένει αποκομμένη από τη
διαδικασία ανάπτυξης. Οι κήποι έδωσαν φρέσκα, υγιεινά, οργανικά προϊόντα,
βελτιώνοντας τη διατροφή και μειώνοντας το κόστος της τροφής για τους
καλλιεργητές της κοινότητας. Αυτό ενίσχυσε την αυτοδυναμία της κοινότητας με
ένα σημαντικό συμβολικό τρόπο και η εκπαίδευση στις καλλιέργειες οδήγησε σε
σχέδιά για την επέκτασή τους με την κατασκευή θερμοκηπίων στις ταράτσες.
Οι κάτοικοι που έλαβαν μέρος σε τέτοιες
κινήσεις συνδύασαν την κριτική ανάλυση των προβλημάτων τους με την άμεση δράση.
Ήταν απλές πράξεις μα τα αποτελέσματά τους ήταν βαθύτατα. Τα οικόπεδα αρχικά
μεταμορφώθηκαν από ανθρώπους που κινούνταν από τη βαθιά ανάγκη να αναμορφώσουν
το περιβάλλον τους. Ενήργησαν χωρίς την επίσημη άδεια της πόλης? στην
πραγματικότητα, σε ορισμένες περιπτώσεις, ήρθαν σε αντίθεση με τις αρχές της
πόλης.
Οι άνθρωποι που συμμετείχαν στο έργο,
απέκτησαν μια αίσθηση υπερηφάνειας και επιτυχίας. Ορισμένες μάλιστα συμμορίες
νέων αναμίχθηκαν στο κίνημα.
Χωρίς να θέλουμε να εκθειάσουμε τα όσα
συνέβησαν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού (ας μην ξεχνάμε, πολλές απ' αυτές τις
προσπάθειες έχουν σημαντικούς δεσμούς με τον ανορθολογισμό, καθώς διάφοροι
πολίτες μετέτρεψαν αρκετούς κήπους σε τόπους θρησκευτικής λατρείας) δεν
μπορούμε να μην παρατηρήσουμε πως κάτι σημαντικό συνέβη εκεί: οι άνθρωποι είδαν
πως όταν θέλουν να πετύχουν κάτι, αυτό θα γίνει με δικιά τους πρωτοβουλία και
οργάνωση. Αναγνωρίζουμε ότι οι προσπάθειες αυτές είναι αποσπασματικές και στην
πλειοψηφία τους δεν περιέχουν επαφή με την πολιτική αρένα, ωστόσο έχουν να μας
δείξουν κάτι, κι αυτό είναι ότι οι σύγχρονοι πολίτες δεν είναι πλήρως
αποβλακωμένοι. Ακόμη και μέσα από τη μερικότητα τέτοιων κινήσεων, η ανάγκη
πολλών ατόμων να νοιώσουν πως ανήκουν σε μια κοινότητα (γεωγραφικά και όχι
εθνικά ορισμένη) είναι προφανής.
Οι κήποι της Νέας Υόρκης είναι μικρόσκοσμοι
δημοκρατίας όπου οι άνθρωποι καθιερώνουν μια αίσθηση κοινότητας και συνάμα μια
αίσθηση ότι ανήκουν στη γη.
Τέτοιες πρωτοβουλίες ήρθαν μέσα από την
ίδια την κοινότητα, από έναν ντόπιο πυρήνα που ανέλυσε το πρόβλημα και
αναζήτησε μια ανασχηματιστική λύση. Δεν περίμεναν από τις αρχές της πόλης να
προσφέρουν τις λύσεις? δημιούργησαν τις δικές τους. Διεκδίκησαν από τις αρχές
την υλική βάση της κοινότητάς τους, τη γη. Τα παραπάνω είναι προφανές πως
ενοχλούν την εξουσία (σε όποια μορφή κι αν έχει λάβει στη συγκεκριμένη
περίσταση). Δεν είναι τυχαίο πως ο γνωστός Ρούντολφ Τζουλιάνι - σε αγαστή
συνεργασία με τους πολιτικούς συμμάχους του, τις εταιρείες ανοικοδόμησης, τους
ιδιοκτήτες ακινήτων και διάφορους άλλους κερδοσκόπους - πρωτοστάτησε το 1977
στην ισοπέδωση με μπουλντόζες ενός από τους πλέον φημισμένους τέτοιους κήπους.
Αξίζει ν΄ αναφερθεί ότι αφορμή για την επίθεση που έκανε στο πανεπιστήμιο του
Μπέρκλεϊ, το 1968, η εθνοφρουρά χρησιμοποιώντας δακρυγόνα, σφαίρες και
ελικόπτερα ενάντια στους άοπλους φοιτητές στάθηκε η προσπάθεια των τελευταίων
να μετατρέψουν ένα άδειο οικόπεδο σε Δημοτικό Πάρκο.
Υποσημείωση: οι πληροφορίες για τη δημιουργία
κοινοτικών κηπων στη Ν. Υόρκη προέρχονται από το κείμενο του Carmelo
Ruiz Guerilla Gardens and Urban Ecology, το οποίο περιλαμβάνεται στη
συλλογή κειμένων με τίτλο ''Anarchy in Action''.
Η Περίπτωση της Αθήνας
''Το να υλοποιήσεις την ελευθερία σημαίνει
πριν απ΄ όλα ν΄ αφαιρέσεις από έναν αλλοτριωμένο πλανήτη μερικά τμήματα της
επιφάνειάς του.''
(Α.Κοtanyi - R.Vaneigem, Στοιχειώδες
πρόγραμμα του γραφείου Ενωτικής Πολεοδομίας)
Υπάρχουν άραγε τρόποι να πολεμήσουμε την
κυριαρχία της αστικής πολεοδομίας μέσα σ΄ ένα τεράστιο χωνευτήρι όπως είναι μια
μεγαλούπολη; Μπορεί να αναγεννηθεί η έννοια αλλά και η μορφή του Δημόσιου χώρου
τη στιγμή που το κράτος επιβάλλεται μέσα από την πολεοδομική και την αστυνομική
καταστολή σε κάθε γωνιά της πόλης, ενώ η οικονομία της αγοράς έχει μετατρέψει
τους δρόμους και τις πλατείες σε τόπους λατρείας της κατανάλωσης και του
εμπορεύματος; υπάρχουν σημεία στην πόλη που δύνανται να αναδειχτούν σε χώρους
ελευθερίας όταν όλη οι δρόμοι της μεγαλούπολης ελέγχονται από εκατοντάδες
κάμερες και χιλιάδες κρατικούς, δημοτικούς και ιδιωτικούς αστυνομικούς, ενώ οι
πλατείες έχουν καταληφθεί από τα τραπεζάκια των καφετεριών; πού μπορούν οι
άνθρωποι να συνευρεθούν και να επικοινωνήσουν σε ανοιχτό δημόσιο χώρο δίχως
αυτή η συνεύρεση να σχετίζεται με την οποιαδήποτε εμπορευματική διαδικασία; πώς
μπορεί να σπάσει η εξατομίκευση και η ιδιώτευση που επιβάλει η αστική
πολεοδομία και ο μητροπολιτικός τρόπος ζωής; πού μπορούν να βρεθούν τα
χωροταξικά σημεία εκείνα που να είναι γνώριμα, προσεγγίσιμα καθημερινά και
ζωντανά στους ανθρώπους ώστε να πάρει και οστά η έννοια της κοινότητας;
Το παράδειγμα των εκατοντάδων κοινοτικών
κήπων που δημιούργησαν κάτοικοι της Ν. Υόρκης στις γειτονιές τους αποτελεί μία
από τις μορφές έμπρακτης απάντησης στα παραπάνω ερωτήματα.
Θεωρούμε πως τέτοια σημεία, προκειμένου να
μπορούν ν΄ αποτελέσουν ζωντανά σημεία συνεύρεσης για ανθρώπους με κοινά
προβλήματα και βιώματα, μπορούν να δημιουργηθούν σε επίπεδο συνοικίας ή
γειτονιάς στα πλαίσια της δραστηριοποίησης αυτόνομων τοπικών συλλογικοτήτων.
Η κατάληψη ή η ενοικίαση με χαμηλό αντίτιμο
άδειων οικοπέδων και η διαμόρφωσή τους σε αυτοδιαχειριζόμενους κήπους μπορεί να
επιτευχθεί από πρωτοβουλίες ριζοσπαστών κατοίκων που ζουν στην ίδια περιοχή. Η
μετατροπή τέτοιων οικοπέδων σε κήπους μπορεί να φέρει σε επαφή τον κάτοικο της
μεγαλούπολης έστω και μ΄ ένα κομμάτι της γης όχι μέσα από μία εκδρομική ή ακόμα
χειρότερα τουριστική αντιμετώπιση αλλά σαν ένα γεγονός ζωντανό στην καθημερινή
του ζωή. Τα σημεία αυτά μπορεί να πάψουν να αποτελούν πάρκινγκ για τα
αυτοκίνητα και να αποτελέσουν κέντρα γνώσης για πράγματα που οι άνθρωποι της
μεγαλούπολης στάθηκε αδύνατο να μάθουν αλλά και κέντρα παραγωγής μιας μικρής
μερίδας των τροφίμων τους από τους ίδιους. Η δημιουργία τέτοιων κήπων, σε
περιοχές όπου ακόμα διατηρείται η έννοια αλλά και το χρώμα της γειτονιάς,
μπορεί να επιφέρει ουσιαστικές βελτιώσεις στο αστικό περιβάλλον,
αναζωπυρώνοντας την ιδέα της εναρμονισμένης πόλης με το φυσικό περιβάλλον (η
ουτοπία της Κηπούπολης) και ασκώντας έμπρακτη κριτική στην αστική πολεοδομία (η
πραγματικότητα της τσιμεντούπολης). Ακόμα όμως και σε περιοχές όπου οι
πολυκατοικίες δεν έχουν αφήσει χώρο παρά για την αρτηριοσκληρωτική κυκλοφορία
των αυτοκινήτων, πιθανότατα υπάρχουν ακόμα κάποια ''τυφλά'' σημεία, κατάλληλα
για οικειοποίησή τους από κάποια αυτόνομη πρωτοβουλία των γύρω κατοίκων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας περίπτωσης αποτελεί η κατάληψη του
κτήματος στη συμβολή των οδών Πάτμου και Καραβία στα Κάτω Πατήσια, σε μια
περιοχή της Αθήνας κυριολεκτικά πηγμένη από το τσιμέντο. Στο κτήμα αυτό, εδώ
και δέκα χρόνια, οι καταληψίες κάτοικοι έχουν δημιουργήσει έναν μοναδικό
ανοιχτό χώρο συνεύρεσης για τη γειτονιά, χρησιμοποιώντας τους διαθέσιμους
κτιριακούς χώρους, φροντίζοντας τις δεκάδες των δέντρων και εκτρέφοντας
πουλερικά.
Κι αν δεν υπάρχουν οι χώροι ή οι διαθέσεις
για τη δημιουργία κήπων στην μεγαλούπολη, υπάρχουν αρκετά κτίρια -
μονοκατοικίες σε κάθε περιοχή που θα μπορούσαν να διαμορφωθούν σε τόπους
συνάντησης (στέκια) από αυτόνομες τοπικές πρωτοβουλίες. Τέτοιοι χώροι μπορούν
να λειτουργήσουν ''ως πεδία ΘΕΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ που διασφαλίζει
την ουσιαστική συμμετοχή, την αυτόνομη συλλογικοποίηση και την αντίστοιχη
ευθύνη...''(Ευτοπία, τ. 4), γεγονός άλλωστε που συμβαίνει με τα ήδη υπάρχοντα
στέκια σε συνοικίες της Αθήνας αλλά και σε ορισμένες επαρχιακές πόλεις.
Ευτοπία http://www.eutopia.gr/
(Στάλθηκε στο Παρατηρητήριο στις 7-2-08)
Επιστροφή στην αρχή
Στάλθηκε ως γνώμη από Ηλία Γιαννίρη στον Πάνο Τότσικα στις 19-12-2010.
Η πρόταση Πρωτοβουλία Πολιτών για μια αυτοδιαχειριζόμενη ανάπτυξη στο Ελληνικό που μου έστειλες είναι καλή. Η κατεύθυνση είναι καλή. Δεν έχω αντίρρηση να την υποβάλεις στο Δήμο.
Σου θυμίζω 2-3 πράγματα, για να ενισχυθεί η άποψη των αστικών λαχανόκηπων.
1. Ειδικά για το ελληνικό, η άποψη που έχει μειοψηφίσει στους Οικολόγους Πράσινους (η κυρίαρχη είναι για υψηλό πράσινο) έλεγε μεν να χτιστεί ένα μέρος για να γίνει πράσινο στην Κυψέλη και σε άλλες περιοχές του κέντρου, αλλά και *να γίνουν στο Ελληνικό αστικοί λαχανόκηποι*. Ο Νίκος Χρυσόγελος είχε τότε δώσει διάφορα παραδείγματα από την ευρώπη. Δυστυχώς δεν έχω κάτι από εκείνη την περίοδο γιατί έπαθε ζημιά ο υπολογιστής και έχασα όλα εκείνα τα αρχεία. Επομένως *υπάρχουν και πολιτικοί σύμμαχοι*.
Τώρα, αν θάναι στο Ελληνικό και που (σε τί εδάφη, συμπληρωματικές με το υψηλό πράσινο, γιατί όχι κληματαριές-όχι αμπέλια ή δενδρώδεις καλλιέργειες όπως, καστανιές και καρυδιές και χαρουπιές και
εσπεριδοειδή), είναι μια άλλη ιστορία.
2. Θα ξέρεις ότι υπάρχουν αντιεξουσιαστικές κοινότητες, όπως στο Ζεφύρι (αν θυμάμαι καλά). Είχαν νοικιάσει γη, είχαν φυτέψει ζαρζαβατικά, είχαν φέρει ανατροπές στη γειτονιά, διάφοροι περίοικοι είχαν ανταποκριθεί και φύτευαν και αυτοί, και τελικά μου έλεγαν σε μια συνάντηση πέρσι στο κτήμα Πραπόπουλου ότι *τους πολέμησαν ο Δήμαρχος και η τοπική αστυνομία*, και είχαν διπλαρωσει τον ιδιοκτήτη να τους ξενοικιάσει τη γη. Στο κτήμα Πραπόπουλου (Χαλάνδρι) προσπάθησε ο Κώστας Τσακίρης να κάνει βιολογικές καλλιέργειες αλλά μάλλον δεν τον ακολούθησαν πολλοί από τους Χαλανδριώτες και τα παιδιά του κτήματος και έτσι η προσπάθεια παρέμεινε σε προσωπικό επίπεδο. *Το θέμα πάντως μπορεί να συσπειρώνει ευρείες πολιτικές δυνάμεις και νεολαία. *
3. Υπάρχει θέμα με τις καλλιέργειες στην πόλη. Από ότι θυμάμαι παλιότερα, όταν έλεγα ότι θα βάλω ντομάτες στο μπαλκόνι, ή ότι θα μαζέψω τα νεράτζια από το δρόμο, μου έλεγαν φίλοι γεωπόνοι ότι υπάρχει *μεγάλη συγκέντρωση ρύπων* και ότι είναι επιβαρυμένα για διατροφή. Από περιέργεια επιχείρησα να κάνω νερατζάκι γλυκό από τις νερατζιές του δρόμου και διαπίστωσα ότι μέσα στο νερό τα νεράτζια έβγαζαν κηλίδες σαν του πετρελαίου. Το γλυκό εκείνο έγινε αλλά δεν ήταν σόι. *Το Ελληνικό βρίσκεται σε άλλες οικολογικές συνθήκες από ότι η Κυψέλη*, και ελπίζω εκεί να μην υπάρχουν συγκεντρώσεις λόγω νέφους και καυσαερίων. Άρα, μια τέτοια πρόταση πρέπει να κατευθύνεται στους περιφερειακούς δήμους.
4. Υπάρχει ολόκληρη κινητοποίηση στο *Χολαργό με τις ελιές του δρόμου* και το μάζεμα της ελιάς. Μερικές φοιτήτριες το ξεκίνησαν και τελικά μαζεύεται κόσμος με τα εργατικά του και μαζεύει ελιές. Νομίζω ότι και φέτος μάζεψαν. Έχω δημοσιεύσει στο παρατηρητήριο αρκετά για αυτό το θέμα. Αν θέλεις σου τα βρίσκω.
5. Υπήρχε κάποτε στην πολυτεχνειούπολη του ΕΜΠ μια ομάδα φοιτητών που σε συννενόηση με τον πρύτανη μάζευε τις ελίές στη 10ετία του 90 και έβγαζαν λάδι. Τώρα δεν ξέρω ποιός μαζεύει τις ελιές. Νομίζω οι περίοικοι. Παλιότερα (10ετία 80) υπήρχε μια τέτοια δυνατή ομάδα που μάζευε ελιές και καλλιεργούσε στην Πανεπιστημιούπολη στην Πάτρα. Ήταν παιδιά φοιτητές κυρίως, όλο υγεία και φρέσκιες ιδέες. Διαλύθηκαν για εσωτερικούς λόγους συννενόησης.
6. Το θέμα των κηπευτικών σε σχέση με την πόλη το έχουν πραγματευτεί από παλιά ο Von Thunen (περίπου στα 1850), με το περίφημο ομόκεντρο μοντέλο ενοικίασης της γης. Φυσικά, ο Ebenezer Howard με την κηπούπολη. Τέλος, ο Λένιν, στον 3ο τόμο των απάντων έχει εκτεταμένες αναλύσεις για τα κηπευτικά και τη σχέση τους με την περίμετρο της πόλης, με πολλά στοιχεία από τη Μόσχα και άλλες πόλεις. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που σχετίζεται με την αγορά. Τα κηπευτικά στον Κηφισό είναι από τα πιο προνομιακά. Η Βοιωτία και τα Οινόφυτα με τα κηπευτικά στα αρδευόμενα πεδινά έχουν ανεβάσει τους δείκτες του νομού Βοιωτίας πάνω από τον ελληνικό Μέσο όρο, με αποτέλεσμα σήμερα να εξαιρούνται (όλος ο νομός και όχι μόνο τα πεδινά) από τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ. Τέτοια δύναμη έχουν τα κηπευτικά που είναι κοντά στην πόλη. Παρόμοια κατάσταση υπάρχει στον κάμπο των Ψαχνών και την παραγωγή που σχετίζεται με τις ανάγκες της Αθήνας. Τέλος, έχω ένα προπολεμικό (νομίζω) βιβλίο (από τη συλλογή του πατέρα μου που ήταν γεωπόνος) για τους λαχανόκηπους της Αττικής, και τη σημασία τους για τη διατροφή της Αθήνας.
7. Υπάρχουν σε πολλές πόλεις του εξωτερικού (π.χ. Στοκχόλμη), ακόμη και στη γειτονική Σικελία (γνωρίζω ένα τέτοιο αργόκτημα δίπλα στη Ragusa), αλλά και στην Αττική, αγροκτήματα που καλούν τους αστούς είτε δωρεάν είτε με εργασία, είτε με χρηματικό αντίτιμο να μαζέψουν τη σοδιά, να καλλιεργήσουν, να έχουν το δικό τους κατσικάκι ή κοτούλα, να παίρνουν το γάλα ή τα αυγά, να έχουν ένα "δικό" τους ζώο (που το περιποιούνται βέβαια οι του αγροκτήματος).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Το να ρίξουμε το βάρος αποκλειστικά στο Δήμο Ελληνικού μπορεί να είναι και καλό και κακό. Μπορεί ο Χρήστος Κουρτζίδης και το επιτελείο του να το δούν θετικά, ως πολιορκητικό κριό για εναλλακτικές χρήσεις και δράσεις και για ευρύτερη συμμαχία με κοινωνικές δυνάμεις. Μπορεί όμως στην πορεία να μετατραπεί και σε πολιτικό ζήτημα σύγκρουσης και να πολωθούμε γύρω από τους λαχανόκηπους, εκεί που χρειάζεται να φυτεύουμε δέντρα, όπως είχε γίνει παλιότερα.
Άρα, δεν ξέρω! Πρέπει να το δούμε ως ένα νέο πεδίο για την αριστερά, με ευρύτητα και χωρίς πολώσεις, ενταγμένο μέσα σε ένα άλλο, νέο τρόπο να βλέπουν οι πολίτες την πόλη και τη δύναμη και την αυτενέργεια της κοινωνίας. Και επομένως, όχι μόνο στο Ελληνικό, αλλά να πιέζουμε και για άλλους Δήμους. Οι λαχανόκηποι μπορούν έτσι να γίνουν και αυτοί διεκδίκηση, ενταγμένη μέσα στο σώμα των διεκδικήσεών μας για τους ελεύθερους χώρους. Όχι όμως χωριστά, και όχι μόνο στο Ελληνικό. Ας είναι το Ελληνικό η αρχή.
Τέλος, πρέπει να σκεφτούμε ότι περισσότερο απειλούνται τα σχέδιά τους στο Ελληνικό αν μια έκταση είναι φυτεμένη με δέντρα, και πολύ λιγότερο αν έχουν να χτίσουν πάνω σε ετήσια ζαρζαβατικά.
Απορώ μάλιστα που ο Δήμος Ελληνικού δεν μας ξεσηκώνει σε συχνές δενδροφυτεύσεις του Ελληνικού, ώστε μέχρι σήμερα να έχουμε φυτέψει μερικές δεκάδες (ή και εκατοντάδες) στρέμματα. Τελικά, την πρωτοβουλία στις δενδροφυτεύσεις την έχει πάρει ο ΣΚΑΙ, και καλά κάνει. Το θέμα είναι εμείς τι κάνουμε.
Νάσαι πάντα καλά, και έτσι δημιουργικός όπως τώρα. Η κρίση πρέπει να μας απασχολεί για νέα φαινόμενα.
Ηλίας Γιαννίρης
19-12-2010
Επιστροφή στην αρχή
Σε αρκετές σημεία της Δυτικής Αθήνας εξακολουθούν να υπάρχει μικρή γεωργική παραγωγή για ίδιες ανάγκες...
Στο Χαϊδάρι, Αιγάλεω, Περιστέρι υπάρχουν ακόμα κάποιες οικογένειες που καλλιεργούν ντομάτες, κρεμμύδια, πιπεριές κ.λπ.
Δείτε μια μικρή παρουσίαση που έχω κάνει για το Χαϊδάρι ΕΔΩ.
Προεκλογική δήλωση για αγροτική παραγωγή στην πόλη άκουσα στο ραδιόφωνο από την υπ.δήμαρχο Αγίου Δημητρίου η οποία και εκλέχτηκε δήμαρχος.
Για την καλλιέργεια μικροεκτάσεων στον αστικό χώρο σε όλο τον κόσμο ενημερωθείτε από το CITY FARMER ΕΔΩ.
Τώρα η πρόταση του Πάνου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και νομίζω ότι καλό είναι να κατατεθεί για το Ελληνικό.
Κώστας Φωτεινάκης
Επιστροφή στην αρχή
Μανώλης Γιοματάρης
Η παράμετρος της μόλυνσης για το Ελληνικό μου φαίνεται πολύ λογική αν και δεν γνωρίζω αν είναι δυνατός ο καθαρισμός του εδάφους με κάποιο τρόπο. [Υπάρχει θέμα με...] τις ανεξέλεγχτες εντάξεις μετα από πιέσεις των δημάρχων που είναι πολύ σοβαρό και οι προτασεις για αγροτικό πρασινο είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Προβληματισμό έχω μόνο για την προταση σχετικά με την πύκνωση της δόμησης σε ένα τμήμα της πόλης έτσι ώστε το υπόλοιπο να παραμείνει αγροτικό πράσινο. Ισως αυτή η ιδέα να ειναι καλή για κάποιες επαρχιακές πόλεις και με προσοχή πάντα να επιλεχθούν εκτάσεις που δεν έχουν αρχαιότητες , φυσικές ομορφιές κ.λ.π ¨ομως στην Αττική ή και σε κάποιες άλλες περιοχες ( π.Χ. κάποια νησια ) γνώμη μου είναι ότι πρεπει να σταματήσουν οι επεκτασεις σχεδίων πόλης ακόμη και εκείνες που έχουν δρομολογηθεί. Μιλάω για επεκτάσεις πραγματικές δηλ. σε ελέυθερους χώρους και όχι για νομιμοποιήσεις αυθαίρετων οικισμών όπου εκει το πράγμα μπερδεύεται. Ισως πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε οι διοκτήτες να μην πιέζουν για συνεχείς εντάξεις. Ένας τρόπος θα μπορούσε να βρεθεί αυξάνοντας παρα πολύ τις εισφορές σε χρήμα σε τιμές που θα έχουν την πραγματική αξία των ακινήτων σε σχέδιο πόλης. Έτσι δεν θα "συμφέρει" να ενταχθούν και οι υπόλοιποι που θα έμεναν εκτος των ορίων της επέκτασης σχεδίου πόλης δεν θα αισθάνονται συνεχώς "αδικημένοι" ΄μέχρι να τα καταφέρουν και αυτοί, συνεχίζοντας τον φαυλο κύκλο.
Επομένως πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία σχετικά με τις επεκτάσεις τις χρήσεις κ.λ.π
Ο νόμος Τρίτση (1337/83) δυστυχώς προβλέπει νέες επεκτάσεις μετα από εισήγηση των δημοτικών συμβουλίων , μέγα ατόπημα κατά την γνώμη μου αφού με αυτόν τρόπο οι "επιθυμιες' των δημοτών θα εκπληρωθούν μόνο με την πολεοδόμηση των χωραφιών τους. Βεβαια προβλέπεται , η οικονομία στον χώρο , υπάρχουν οι βελτιώσεις του ν. 2508/97 κ.λ.π όμως νομίζω ότι αν ό ιδιοκτητης πληρώνει αρκετα για να μπει στο σχέδιο( δηλ. να πληρώνει το οικόπεδο σαν να ήταν στο σχέδιο) τότε τα πράγματα θα ήταν αλλιώς . Φυσικά πρέπει κάποια στιγμή να καταργηθεί η εκτός σχεδίου δόμηση, σε πρώτη φάση τουλάχιστον στην Αττική αλλά και σε παραθαλάσσιες και τουριστικές περιοχές .
Μανώλης Γιοματάρης 17-12-2010
Επιστροφή στην αρχή
Maro Evangelidou 17, 2010 Αυτοδιαχειριζόμενοι αστικοί αγροί
Πάνο , Η πρόταση είναι εξαιρετική και χαίρομαι πολύ που «πέφτει» στο παναττικό ώστε να κάνουμε κάτι θετικό. Είναι ένα θέμα που με απασχολεί τελευταία 1ον στα πλαίσια του ΡΣΑ, και 2ον στο Πάρκο Τρίτση. Η δεύτερη αυτή περίπτωση είναι δημόσια γη και μοιαζει εν μέρει με το Ελληνικό. Όμως στο Ελληνικό, εκτός του ότι έχουμε δήμαρχο που θα την ακούσει, δεν είμαι σίγουρη ότι οι άλλες προυποθέσεις είναι θετικές, αρχίζοντας από το πρόβλημα ότι τα εδάφη πρέπει να είναι πολ’υ μολυσμένα από τόσα χρόνια καυσαέρια.
Πιο κατάλληλη μου φαίνεται η πρόταση για τα Καλύβια Αττικής που ο Δήμαρχος (που βγήκε και πανηγυρικά με 70%) πιέζει να μπεί όλη η περιοχή στο σχέδιο. ανάλογη περίπτωση είναι η Ελευσίνα όπου ο Δ τα κατάφερε να περάσει στο ΓΠΣ να ενταχθεί όλο δήμος στο σχέδιο! Η ιδέα στις περιπτώσεις αυτές θα ήταν να διασφαλιστεί με την πολεοδόμηση ότι θα γίνει πύκνωση της δόμησης σε ένα μέρος και το υπόλοιπο να χαρακτηριστε΄’ι ως αγροττικό πράσινο που θα ΄περάσει σε δημόσια χρήση μέσω των εισφορών Αυτά βεβαια ακούγονται δύσκολα, αλλά είναι ένας τρόπος να διασωθεί η γεωργική γη, αν ο Δήμος το αξιολογήσει ως θέμα και αναλάβει πρωτοβουλία σ΄αυτή τη κατεύθυνση.
Αντίθετα στην περίπτωση Πάρκων έχω να καταθέσω τον εξής προβληματισμό: η διάθεση έκτασης σε μικροπεριβόλια –μποστάνια ανταποκρίνεται αφενός στον στόχο του πάρκου να ανοίξει σε ποικιλία χρήσεων και δραστηριτοτήων που θα το ζωντανέψουν, και να ανοίξει στην κοινωνία και στους περίοικους αφετέρου όμως μπορεί κανείς να το δεί σαν μια δρασηριότητα που θα φέρει έσοδα (με ενοικίαση) ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες συντήρησης του υπολοίπου. Αυτό ίσως δεν είναι αυτοδιαχείριση. Ή τουλάχιστον δεν ανταποκρίνεται στην έννοια της αυτοδιαχείρισης όπως την εννοεί ένα κομμάτι του κινήματος που προτιμά να την αντιδιαστέλλει στις ‘θεσμικές’ ή συστημικές προτάσεις.
Για παράδειγμα η κατάληψη ¨αγρός» στο Πάρκο Τρίτση συνυπάρχει μια χαρά με τις υ΄πόλοιπες δραστηριότητες και έχει δώσει ζωή στον χωρο αλλά δεν έχει ίσως ιδέα ότι το πάρκο δεν έχει να πληρώσει τους εργαζόμενους για τις γιορτές!
Τώρα στο Ελληνικό αν αποφασίσει ο Δήμος να χρησιμοποιήσει τμήμα του χώρου του αεροδρομίου, θα μπορούσε ίσως να πειραματιστεί κανείς μια μορφή συλλογικής διαχέιρισης αγροτικής χρήσης, αλλά με ανοικτά αυτά τα θέματα: Θα γίνει κατάληψη του χώρου ή συνεννόηση με τον φορέα ιδιοκτησίας, θα είναι υπό την αιγίδα του Δήμου ή διαχειριζόμενο από τους «αγρότες» ? ποιος θα αναλάβει τα έξοδα απολύμανσης των εδαφών κλπ κλπ
Αυτά σαν κάποιες σκέψεις, για να μας βοηθήσουν να προχωρήσουμε, ελπίζω να μη θεωρηθούν ανασταλτικές
Επί τη ευκαιρία: το ξέρετε ότι στο Δρομοκαίτιο καλλιεργείται μέρος του κήπου για θεραπευτικούς λόγους? Ανάλογη σκέψη υπάρχει για χώρους θεραπείας απεξάρτησης πχ στο Γουδή. Τέλος πίσω από το Νοσοκομείο Σωτηρία υπάρχει ένα εξαιρετικό αγροτικό τοπίο που ήταν ο ελαιώνας του νοσοκομείου και ελάχιστοι κάτοικοι της Αθήνας το γνωρίζουν
Επιστροφή στην αρχή
Γιωργάκης Κωστής
Αυτοδιαχειριζόμενοι αστικοί αγροί
Βιολογική καλλιέργεια δεν μπορεί να γίνει δίπλα σε δρόμους με κυκλοφορία οχημάτων, γιατί τα φυτά και οι καρποί γεμίζουν βαρέα μέταλλα. Οι Αθηναίοι ποτέ δεν μάζευαν τους καρπούς των δένδρων των δρόμων της πόλης, γιατί μύριζαν καυσαέριο! Σήμερα τους μαζεύουν δειλά δειλά μερικοί μετανάστες, που δεν γνωρίζουν περί νέφους και βέβαια τους κόβει λόρδα.
Σας θυμίζω επίσης ότι στην Κρήτη ανιχνεύτηκαν ρύποι του νέφους της Αθήνας σε φυτά!
Η βιοποικιλότητα δεν είναι μόνο τα φυτά, αλλά και χιλιάδες άλλοι οργανισμοί, που βοηθούν την ανάπτυξη των φυτών, που σήμερα δεν υπάρχουν στα αστικά πάρκα. Στο Τρίτση η Γεωπονική, που παλιότερα είχε τον αγρό, τάχε βρεί μπαστούνια, λόγω της έλλειψης μικρο-οργανισμών.
Εκείνο, που μπορεί να παίξει πιο λογικά, είναι η εκπαίδευση και κυρίως το «πράσινο», που λείπει από την πόλη. Όχι η παραγωγή για κατανάλωση.
Τα Καλύβια είναι άλλο πράγμα. Εκεί μπορούν να αναπτυχθούν αυτοδιαχειριζόμενοι αγροί (αλλά όχι αστικοί).
Γιωργάκης
Επιστροφή στην αρχή
Νίκος Μαρτέν 18-12-2010
Μερικές σκόρπιες σκέψεις, τηλεγραφικά διατυπωμένες, πάνω στις προτάσεις του Πάνου:
1. Λαμβανοντας σαν βάση τον Μ.Ο του διαιτολόγιου (ποσότητα – είδος λαχανικών) των κατοίκων της Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης (δηλ. τα δεδομένα λίπανσης, γενετικού εξευγενισμού, αρδευσης κλπ διαχείρισης γής), έχει καταδειχθεί από μελέτες (Παν/μιο Βιέννης 1980+) ότι χρειάζονταν μόλις 30τ.μ καλλιεργίσιμης γης ανα κάτοικο για τον εφοδιασμό της πόλης με λαχανικά.
Σήμερα το εμβαδόν της απαιτουμενης γης έχει μειωθεί κατά πολύ. Το ίδιο και το απαιτουμενο προσωπικο (καλλιέργεια – μεταφορά προϊόντων)
Εχουν όμως εμφανιστεί νεες ανάγκες όπως καύσιμα, μηχανήματα, ειδικά λιπάσματα, επιστημονική στήριξη κλπ τα οποία δεν είναι δυνατό να παραχθούν – συντηρηθούν από τους καλλιεργητές και απαιτείται η προμηθεια τους από εξωτερικές πηγές που συνεπάγονται εξάρτηση και οικονομικό κόστος.
2. Ιστορικά είναι γνωστό ότι ουδέποτε ο αστικός χώρος χρησιμοποιηθηκε ή επαρκούσε για τέτοιες χρήσεις.
Αντίθετα η περιαστική χρήση ήταν (και παραμένει) άκρως θελκτική, κυρίως για λόγους εγγύτητας με τις αγορές κατανάλωσης και προμηθειών καλλιεργειτού.
Αναλογες απόπειρες «αυτοκαλλιέργειας» εντός του λεκανοπεδίου σε περιόδους εκτακτης ανάγκης (Κατοχή 1940-44) δεν απέδωσαν παρά ελάχιστα.
3. Τα τελευταία χρόνια (για τους γνωστούς λόγους) παρατηρείται εγκατάλειψη – μείωση της καλλιεργίσιμης γης που φτάνει ακόμα και στο αστείο σημείο της χρήσης γης από αγρότες για την εγκατάσταση ηλιοσυλλεκτών ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίες φαίνεται να αποδίδουν περισσότερο οικονομικά από την αγροτική χρήση.
4. Απόπειρες από κατοίκους, που έχω υπόψη μου στην περιοχή εντός Δημου Αθήνας για καλλιεργεια λαχανικών και πρωτεϊνών σε ελευθερους χώρους του άστεως –κυρίως ταράτσες, μπαλκόνια, ακάλυπτοι- δεν εχουν αποδώσει τα αναμενόμενα. (λαχανικά, κοτέτσια, σαλιγκάρια, μελισσοκυψέλες) για παραγωγή τροφής.
Το ίδιο μειωμένη ήταν και η συλλογή καρπών (κυρίως ελαιόκαρπου) από τα δέντρα της περιοχής Φιλοπάππου-Ακρόπολης και δυτικής πλευράς Υμηττού.
5. Οι καλλιεργεια λαχανικών (μποστάνια ας τα λέμε) απαιτουν επίσης και πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, που πρέπει να μεταφερθεί στην πόλη (οι διαθεσιμες πηγες, πηγαδια, ποτάμια, απομειναρια του παλιου υδραγωγείου, δεν επαρκούν και είναι και μολυσμένα)
6. Οι πολεις απαιτουν αντισταθμιση σε οξυγόνο, φιλτράρισμα αέρα από σκόνη, σκιά – υγρασία κλπ, κατί που δεν επιτυγχάνεται με χαμηλά φυτά αλλά μόνο με δενδρώδη (και ενδιάμεσα θαμνώδη) βλάστηση.
7. Δεν νομίζω ότι υπάρχει έλλειψη τροφής. Αντίθετα υπάρχει έλλειψη χρημάτων για την αγορά της. Οι τιμες καταναλωτή είναι περιπου 5πλάσιες από τις αντίστοιχες του αγρότη. Γεγονός που δεν δικαιολογείται από τα εξοδα μεταφοράς κλπ. Εκει πρεπει να εντοπιστεί (κατά τη γνωμη μου) η προσπάθεια του Κινηματος.
Επιστροφή στην αρχή
Αστικός αγρός στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού - Παρατηρήσεις από Παπακωνσταντίνου Δημήτρη
Γεωπόνος
Σύμβουλος www.askjim.gr
Έργο : Δημιουργία και διαχείριση αστικού αγρού στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου
Ελληνικού
Φορέας Διαχείρισης : Συλλογική
Δομή με εταίρους τον Δήμο Ελληνικού –Αργυρούπολης , τους
όμορους Δήμους και Μ.Κ.Ο
,Επιστημονικοί φορείς και πολίτες
της ευρύτερης περιοχής .
Στόχοι :
Ο αστικός αγρός
να γίνει :
Εστιακό
σημείο των κοινωνικών κινημάτων για τη διαχείριση των
ελεύθερων χώρων . Γιορτές και παράλληλες
εκδηλώσεις με συζητήσεις και προβολές .
Χώρος
έκφρασης για δραστηριότητες της κοινωνικής οικονομίας :
Κοινωνικός Συν/σμός
Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε) με
Ευάλωτες Κοινωνικά Ομάδες ,με
ανέργους 45-64, με γυναίκες ,με
μετανάστες-τριες,
Στους ΚοιΣΠΕ μισθώνεται
έκταση για παραγωγή κηπευτικών για ιδιοκατανάλωση , εκπαίδευση
, μεταποίηση και εμπορία .
Χώρος
αστικής κηπουρικής για
κατοίκους της ευρύτερης περιοχής σε ενοικιασμένα τεμάχια 50 τ.μ μετά από παρακολούθηση
μαθημάτων κηπουρικής σε πιλοτικό
αστικό αγρό .
Χώρος
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για
δημιουργία Σχολικών κήπων και ευαισθητοποίηση σε
θέματα κομποστοποίησης , ανακύκλωσης και
προστασίας της βιοποικιλότητας .
Τράπεζα διατήρησης του γενετικού μας πλούτου : Με
τοπικές ποικιλίες σπόρων
κηπευτικών .
Φυτώριο
παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού οπωρο-
κηπευτικών
Χώρος πρότυπου εκπαιδευτικού αγρού για εκπαίδευση Νέων αγροτών της Περιφέρειας Αττικής , μαθητών
ΚΕΚ, σπουδαστών γεωργικών σχολών στις
ορθές καλλιεργητικές τεχνικές και
στις ορθές συνθήκες διαβίωσης των ζώων
.Με χαμηλό χρέωση μια βασική εκπαίδευση
στην αγροτική επιχειρηματικότητα και στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της Πολλαπλής
Συμμόρφωσης σε εκπαιδευόμενους και νέους
γεωργούς της Περιφέρειας
Αττικής
Χώρος γευσιγνωσίας και προβολής των προϊόντων της αστικής κηπουρικής.
Συλλογική κουζίνα με εθελοντική εργασία στον αστικό αγρό .
Επίτευξη των
στόχων και πηγές χρηματοδότηησης :
1. Σύμβαση έργου με συντονιστή
υπεύθυνο γεωπόνο του αγρού για
την υλοποίηση του Επιχειρηματικού Σχεδίου
που θα συνταχθεί στα πλαίσια που
θα ορίσει ο Φορέας Διαχείρισης .
2. Σύμβαση έργου με εμψυχωτή για την ίδρυση και δημιουργία των
ΚοιΣΠΕ
3.
Αξιοποίηση Κοινοτικών και εθνικών
Προγραμμάτων ,για την λειτουργία των ΚοιΣΠΕ , για ανακαίνιση των κτιριακών , του
περιβάλλοντος χώρου , για προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού , Η/Υ και αϋλων δαπανών
(μελέτες , υπηρεσίες συμβούλου, επικοινωνία
)
4. Δημιουργία
ομάδας εθελοντών υποστήριξης των εκδηλώσεων
5.
Χορηγίες εταιρειών
6. Εξασφάλιση
Συμφωνητικών μακροχρόνιας μίσθωσης των κτιριακών εγκαταστάσεων και των
γηπέδων του αστικού αγρού .
7.
Οργανόγραμμα με περιγραφή των θέσεων εργασίας και
σαφή προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων
(με διαδικασίες σχεδόν ISO για
παρεχόμενες υπηρεσίες )
8.
Δημιουργία Συμφώνου Ποιότητας : Τα παραγόμενα προιόντα
και οι υπηρεσίες θα τηρούν
Προδιαγραφές ,που βρίσκονται ένα επίπεδο πιο πάνω από τις νομικές
υποχρεώσεις ,
Θα συνταχθούν
με εντολή του Φορέα Διαχείρισης και οι εμπλεκόμενοι στον αστικό αγρό θα αυτοδεσμεύονται να τις τηρούν
καθώς και οι επισκέπτες θα λαμβάνουν γνώση και θα συμμορφώνονται στο
πλαίσιο λειτουργίας και στους
περιβαλλοντικούς κανόνες που θα
λειτουργεί ο χώρος
Ενδεικτικές
προδιαγραφές που πρόχειρα αποτυπώνω θα μπορούσαν να είναι οι πιο κάτω :
-
Προδιαγραφές στην παραγωγή : Πρέπει να υιοθετούνται τα Βιολογικά Συστήματα Παραγωγής μετά τον
2ο χρόνο παραγωγής
-
Προδιαγραφές Περιβαλλοντικές : Πρέπει να υιοθετείται
η μειωμένη παραγωγή αποβλήτων , η
ανακύκλωση , η μειωμένη κατανάλωση ενέργειας ,η χρήση των ΑΠΕ κλπ
-
Αρχιτεκτονικές Προδιαγραφές : Συνιστάται σεβασμός στην τοπική αρχιτεκτονική και στη φυσιογνωμία
του τοπίου .
-
Προδιαγραφές
επικοινωνία :
-
Προδιαγραφές στη διατροφή : Χορτοφαγικά μενού ,συνιστάται η μειωμένη κατανάλωση κρέατος
-
Προδιαγραφές στον
εξοπλισμό : ΟΧΙ χρήση πλαστικών επίπλων …..ειδη μιας
χρήσης ….
-
Συστάσεις συμπεριφοράς :
Οι συμμετέχοντες πρέπει να σέβονται την διαφορετικότητα στη θρησκεία ,στη γλώσσα , στο φύλο , στην
εθνική καταγωγή , στην διατροφή , στην επιλογή συντρόφου , στην ηλικία , σε
σωματικές αναπηρίες κλπ
Το θέμα έχει
πολλαπλές διαστάσεις όπως αναφέρθηκε . κοινωνικές ,πολιτικές
,οικονομικές ,περιβαλλοντικές , κ.ά
Επικεντρώθηκα
στην τεχνική του διάσταση κυρίως που
γνωρίζω καλά ως γεωπόνος και
προσπάθησα να δω την βιωσιμότητα
του σε γενικές γραμμές .
Κρίσιμο
σημείο είναι η εμψύχωση στην Α΄φάση μέχρι να
δημιουργηθεί η ψυχολογία ομάδας ,η αίσθηση του συνανήκειν και το πώς συναποφασίζουμε .
Συνομολογούμε
αρχικά όλοι εμείς οι εμπλεκόμενοι ότι
περιγράφουμε τον ίδιο στόχο και
συναποφασίζουμε την υλοποίηση του που
αποτυπώνεται σε ένα Σύμφωνο Ποιότητας ή
σε μια Δήλωση πολιτικής για την
ποιότητα
Δημήτρης
Παπακωνσταντίνου –γεωπόνος Ν Σμύρνη .
(ελήφθη
5-1-2011)
Επιστροφή στην αρχή
Πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 17/1 με επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή ενδιαφερομένων , η Συνέλευση της «Πρωτοβουλίας Πολιτών για έναν αυτοδιαχειριζόμενο αγρό στο Ελληνικό»
Από την πλειοψηφία των παρευρισκομένων κρίθηκε αναγκαία η προώθηση της «Πρωτοβουλίας» μέσα από ανοιχτές κινηματικές διαδικασίες, σε συντονισμό με τον Δήμο Ελληνικού – Αργυρούπολης και τις προτάσεις της μελέτης του Εργαστηρίου Αστικού περιβάλλοντος του ΕΜΠ, για την δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στον χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.
Από την Συνέλευση αποφασίστηκε η επίσπευση της όλης διαδικασίας για την δημιουργία ενός πιλοτικού αγρού, καθώς και μια νέα συνάντηση, την Κυριακή 23 /1, στις 11πμ, στον χώρο του θερινού κινηματογράφου – παιδικής χαράς (Πάρκο 129 Π.Υ Αεροπορίας).
Η πρόσβαση στο χώρο του Πάρκου Αεροπορίας γίνεται από την οδό Αγ. Παρασκευής - τέρμα Οδού Πραξιτέλους (πρώτο φανάρι πίσω από το ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ).
«Πρωτοβουλία για έναν αυτοδιαχειριζόμενο αγρό στο Ελληνικό» 18/1/2011
Επιστροφή στην αρχή
Πώς
οικοπεδοποιούνται οι παλιοί λαχανόκηποι της Αθήνας Ακαδημία Πλάτωνος: Όχι στην τσιμεντοποίηση των
ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΩΝ και την καταστροφή του ελεύθερου αδόμητου χώρου (3-4-2011)
Επιστροφή στην αρχή
Δείτε το δημοσιέυμα στο e-Reportaz με τίτλο: "Οι γεωργοί της πόλης"
στο οποίο υπάρχει αναφορά και στον "Αυτοδιαχειριζόμενο Αγρό στο Ελληνικό"
Το link του ρεπορτάζ είναι:
http://www.e-reportaz.gr/%CE%B7-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BC%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%87/#.UlrwXNJITN4
(ελήφθη 13-10-2013)
Επιστροφή στην αρχή
Το πιο μοναχικό
δέντρο του κόσμου
Γιάννης Σχίζας
<schizas1@otenet.gr>
Οκτώβριος 22,
2013
Ο Πλάτανος του
Προκοπίου, κοντά στο ποταμό Κηρέα, ήταν μοναδικός αλλά
όχι μοναχικός : Η πέριξ ευβοϊκή φύση ήταν τόσο δυνατή ώστε ακόμη και τα μπάζα
με τις απότομες κατωφέρειες είχαν
εποικισθεί από πλατάνια, που μεγάλωναν
όλο και περισσότερο χάρις στις τυχαίες αποθέσεις χούμου και στις υψηλές
βροχοπτώσεις στη περιοχή. Όμως ένα άλλο δέντρο που ήταν θέμα ενδιαφέροντος του
Γιώργου Ντούρου ήταν ΚΑΙ μοναδικό ΚΑΙ
μοναχικό :
Επρόκειτο
για μια τεράστια βελανιδιά που είχε
καταφέρει να υψώσει τον κορμό της στο ξηροθερμικό
τοπίο της ανατολικής αττικής . Δυστυχώς
όμως το Look της δεν ταίριαζε με τις προτιμήσεις των
παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης (Πόρτο
Ράφτη, 2-3
χιλιόμετρα ανατολικά από το διάδρομο
των προς-από – γειώσεων του Ελ
Βενιζέλος), η οποία και αποφάσισε την καρατόμησή της.
Το λαϊκό κίνημα
δεν πήρε χαμπάρι, το οικολογικό παρομοίως, ο δε Ντούρος απέμεινε σιχτιρίζων..
Η κατάσταση είχε
κάτι από τα πρόσφατα επεισόδια που αναρτήθηκαν στον δικτυακό τόπο της PEEGEP :
Για τους Δημαρχαίους με τις βιοκλιματικές προθέσεις
που οδήγησαν στην κόλαση των γύρω
δέντρων, ή για τις αναπλάσεις του
Δημοτικού Πάρκου Αγρινίου , που απηχούν γνωστό λαϊκό άσμα : «Όταν έχεις τέτοιες
αναπλάσεις - τι τους θέλεις τους εχθρούς του πρασίνου.»
http://oikologein.blogspot.gr/2013/10/blog-post_7996.html
Επιστροφή στην αρχή
Μεταφύτευση
δέντρων αντί για κόψιμο με ένα ειδικό μηχάνημα
5 Νοεμβρίου 2013
μια ενδιαφέρουσα
και πρακτική ιδέα για το αστικό πράσινο.
Αντί να τα κόβει ο Δήμος, να τα μεταφυτεύει.
Δεν χρειάζεται τίποτα παρά ένα τέτοιο μηχάνημα
http://vidsor.com/sorprendentes/463/sorprendente-maquina-que-muda-arboles.html
Γιώργος Αμαξίδης
Επιστροφή στην αρχή
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟΣ
ΑΓΡΟΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
Πάνος Τότσικας
Εισήγηση στην
Ημερίδα με θέμα «Αστική Γεωργία: Κοινωνική ένταξη και βιώσιμη πόλη»
Πάντειο Πανεπιστήμιο, 6
Νοεμβρίου 2013
Ο «Αυτοδιαχειριζόμενος αγρός στο Ελληνικό», είναι μια αυτόνομη
συλλογικότητα πολιτών η οποία ιδρύθηκε από την Συνέλευση της 17ης Ιανουαρίου
2011. Το «κάλεσμα» ομάδας πρωτοβουλίας γι αυτήν την Συνέλευση, αποτέλεσε το
πλαίσιο συμφωνίας όσων συσπειρώθηκαν στη συνέχεια στη συλλογικότητα. Είχε
προηγηθεί μια διαδικασία «κινηματικής διαβούλευσης» με βάση το κείμενο «Πρόταση
για νέες παραγωγικές δραστηριότητες στον αστικό χώρο», το οποίο κατατέθηκε στον
Δήμο Ελληνικού. Ακολούθησαν μια σειρά συναντήσεις, από τις οποίες προέκυψε η
δημιουργία ενός πιλοτικού αγρού σε έκταση 2,5 στρεμμάτων, στον χώρο της πρώην
Αμερικάνικης βάσης, στο Ελληνικό.
Ο «Aυτοδιαχειριζόμενος αγρός στο Ελληνικό», εντάσσεται στα
πλαίσια του αγώνα για την αποτροπή της
ιδιωτικοποίησης και της εμπορευματοποίησης του χώρου του πρώην αεροδρομίου
Ελληνικού, την διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του και την δημιουργία στην
περιοχή ενός Μητροπολιτικού Πάρκου υψηλού πράσινου καθώς και κοινωφελών,
αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Στα πλαίσια αυτής της πρότασης
προβλέπεται η αξιοποίηση των υφιστάμενων κτιριακών εγκαταστάσεων του πρώην
αεροδρομίου για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών και η αποτροπή της περαιτέρω
δόμησης των υφιστάμενων ελεύθερων χώρων.
Όπως αναφέρεται και στον επίλογο της «Πρότασης
για νέες παραγωγικές δραστηριότητες στον αστικό χώρο», «…στις σημερινές
δύσκολες συνθήκες και στα ακόμη δυσκολότερα χρόνια που έρχονται πρέπει να
αναληφθούν πρωτοβουλίες κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που να απαντούν
στις ανάγκες εκπαίδευσης, περίθαλψης, στέγασης, διατροφής κάποιων πληθυσμιακών
ομάδων που αντιμετωπίζουν ακόμη και προβλήματα επιβίωσης. Ήδη υπάρχουν και
λειτουργούν συλλογικές κουζίνες, παραγωγικοί και καταναλωτικοί συνεταιρισμοί,
κοινωνικά ιατρεία. Καιρός είναι να δημιουργήσουμε σε κατάλληλους χώρους και «αυτοδιαχειριζόμενους αστικούς αγρούς», σε συνεργασία με
όσους κοινωνικούς φορείς και συλλογικότητες είναι διατεθειμένοι να κινηθούν
προς αυτήν την κατεύθυνση».
Στο διάστημα της
λειτουργίας του «Αυτοδιαχειριζόμενου αγρού στο
Ελληνικό» έχουν μοιραστεί δωρεάν χιλιάδες ντόπιοι παραδοσιακοί σπόροι και έχει
διατεθεί ένα μέρος από τα παραγόμενα λαχανικά στην κοινωνική υπηρεσία του Δήμου
Ελληνικού-Αργυρούπολης προκειμένου να δοθούν σε άπορους δημότες, σε κοινωφελή
ιδρύματα που παρέχουν συσίτια, σε συλλογικές κουζίνες καθώς και άλλες
συλλογικότητες.
Αρχές και στόχοι
O “Αυτοδιαχειριζόμενος Αγρός στο Ελληνικό» πιστεύει σε ένα
άλλο μοντέλο ανάπτυξης και οργάνωσης των κοινωνιών όπου «ο άνθρωπος και η φύση
είναι πάνω από τα κέρδη», όπου η ζωή, ο πλουραλισμός, η αυτοδιαχείριση, η
περιβαλλοντική και κοινωνική δικαιοσύνη ορίζουν μια αλληλέγγυα οικονομία
διαφοροποιημένη από το μοντέλο της σημερινής πολιτικής, οικονομικής και
κοινωνικής οργάνωσης το οποίο χαρακτηρίζεται από την απληστία, τον ανταγωνισμό,
τον ατομικισμό και την βία κατά των προσώπων.
Στόχοι της
συλλογικότητας είναι η διάδοση της βιολογικής καλλιέργειας μέσα στον ιστό της πόλης, η καλλιέργεια και
συγκομιδή βιολογικών προϊόντων με υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά, η ανταλλαγή
γνώσεων με άλλες ομάδες και βιοκαλλιεργητές που ασχολούνται με το ίδιο
αντικείμενο, η συνδρομή κοινωνικών ομάδων που έχουν ανάγκη, η ενίσχυση
κοινωνικών δράσεων και η επέκταση της καλλιέργειας σε τμήμα του χώρου του πρώην
αεροδρομίου Ελληνικού καθώς και σε άλλους ελεύθερους χώρους της ευρύτερης
περιοχής.
Η δράση αυτή,
μέσα από τις αρχές της συλλογικότητας, της συντροφικότητας, της ισονομίας και
της συνεχούς εκπαίδευσης μπορεί να αποτελέσει ταυτόχρονα εργαστήριο έρευνας για
την ανάπτυξη ενός νέου τύπου κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, να
γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ αστών και αγροτών και να φέρει κοντά στην φύση τον
άνθρωπο της πόλης. Η ομαδικότητα, η συνεργασία, η συντροφικότητα, το κοινό
όνειρο, θα δείξουν ένα δρόμο για έξοδο
από την κρίση, κυρίως την κοινωνική. Η εμπειρία από την μέχρι σήμερα
λειτουργία του πιλοτικού, αυτοδιαχειριζόμενου
αγρού στον χώρο της πρώην αμερικάνικης βάσης του Ελληνικού, αποδεικνύει την «εφικτότητα της ουτοπίας».
Με αυτή την
έννοια, o «Αυτοδιαχειριζόμενος αγρός στο Ελληνικό,
στηρίζει τις δραστηριότητες της πλατφόρμας «Ένας άλλος κόσμος» και συμμετείχε
στα δύο Εναλλακτικά Φεστιβάλ Αλληλέγγυας
και Συνεργατικής Οικονομίας, που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο του 2012 και
2013 στον χώρο του Πολιτιστικoύ Κέντρου Ελληνικού.
Οικολογική
διαχείριση
Η ανάγκη για
επαναπροσδιορισμό της ζωής και επιστροφή στη γη, απασχολεί τα αστικά κέντρα και
γεννά νέες πρωτοβουλίες. Ο «Αυτοδιαχειριζόμενος αγρός
στο Ελληνικό» δεν διαφέρει σε τίποτα από έναν οικολογικά διαχειριζόμενο λαχανόκηπο,
όπου κι αν βρίσκεται αυτός. Έχει ως πρότυπο παραγωγής την βιωσιμότητα (αειφορία) όπου ο στόχος
παραγωγής προϊόντων είναι σε αρμονική συνύπαρξη με το φυσικό περιβάλλον
και οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί δεν πρόκειται να λείψουν ούτε στις παρούσες
ούτε και στις μελλοντικές γενεές.
Με δεδομένο το
πυκνοδομημένο περιβάλλον της Αθήνας, το πρώτο που έπρεπε να γίνει στον
διατιθέμενο χώρο, ήταν να διατηρηθεί το φυσικό κεφάλαιο αλλά και να
εμπλουτιστεί με άλλα φυτά ώστε να ενθαρρυνθεί η βιοποικιλότητα και η οικολογική
ισορροπία.
Στον «Αυτοδιαχειριζόμενο αγρό στο Ελληνικό» οι καλλιέργειες
χωρίζονται σε χειμερινές και καλοκαιρινές. Οι σπόροι προέρχονται από την
Κοινότητα «Πελίτι» και όχι μόνο. Στις φυτεύσεις
(ντομάτες, πιπεριές, μαρούλια , λαχανίδες, πράσα κ.ά)
χρησιμοποιήθηκαν έτοιμα φυτά προσφορά του βιοκαλλιεργητή Θοδωρή Αρβανίτη. Δεν
χρησιμοποιούνται σπόροι-υβρίδια, τα οποία δεν αναπαράγονται. Παράλληλα με τις
άλλες δραστηριότητες λειτουργεί τράπεζα σπόρων αποτελούμενη από μια μεγάλη
γκάμα ποικιλιών πολλές από τις οποίες κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Για τις ανάγκες
των φυτών σε λιπαντικά στοιχεία και οργανική ουσία, χρησιμοποιείται κοπριά από
αιγοπρόβατα ελευθέρας βοσκής, άλογα και κότες αλλά και φυσική κομπόστα που
προέρχεται από τους σωρούς κομποστοποίησης μέσα στον αγρό και από έναν κομποστοποιητή κλειστού τύπου που υπάρχει στον χώρο. Επίσης
γίνεται χρήση μικροοργανισμών, στάχτης, τσουκνιδόζουμου
και άλλων φυσικών παραγόμενων ζωμών. H φυτοπροστασία βασίζεται κυρίως στην
πρόληψη, ενώ η άρδευση γίνεται από νερό του δικτύου, με αυτόματο πότισμα.
Για επικοινωνία: agroselliniko@gmail.com -
Ιστοσελίδα http://agroselliniko.blogspot.com
Επιστροφή στην αρχή
Και στην Αθήνα
υπάρχουν αστικοί λαχανόκηποι,έχουμε στα Βριλήσσια,
http://photopeach.com/album/gvmlr8?invitecode=16c03334d6
καλλιεργούμε εναν λαχανόκηπο σε δημοτικό χώρο που μας
παραχωρήθηκε απο τον δήμο, που σκοπός του είναι η
εκπαίδευση σχολείων, η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και οσο εκπαιδευόμαστε μεγαλώνουμε την παραγωγή για ευπαθείς
ομάδες και διατηρούμε τους παραδοσιακούς σπόρους.
21-11-2013
Επιστροφή στην αρχή
Επιστροφή στην αρχή
Ένας
πολύτιμος οδηγός για αστική καλλιέργεια Πηγή: http://www.kinimatorama.net/files/docs/astiki_kalliergeia.pdf
Επιστροφή στην αρχή
Αστικοί αγροί: Μια προσπάθεια να καταγραφεί τι υπάρχει στα
ελληνικά για να δούμε σε δεύτερη φάση τι χρειάζεται να μεταφραστεί
Εμπλουτίστε - διαδώστε ελεύθερα.
Αστικές καλλιέργειες
Ο
Λαχανόκηπος της κρίσης (βιβλίο)
Συνοπτικός
οδηγός αστικών καλλιεργειών (βιβλίο)
Αστικές
Καλλιέργειες Μέρος 2: Σχεδιάζοντας με βάση την απόσταση (άρθρο)
Συγκαλλιέργεια
Συγκαλλιέργειες
λαχανικών στο βιολογικό περιβόλι (άρθρο)
Ο
κύκλος των φυτών στο μποστάνι(άρθρο)
Οι
τρεις αδελφές: καλλιεργήστε μαζί καλαμπόκια, κολοκύθια και φασόλια
(φυλλάδιο)
Ταρατσόκηποι
Ταρατσόκηποι: μια εναλλακτική πρόταση για δημιουργία
πράσινου (πτυχιακή)
Πράσινα
δώματα και ταρατσόκηποι (άρθρο)
Ταρατσόκηπος Α - Ομάδα Μετάβασης Ακαδημίας Πλάτωνος
(άρθρο)
Διατήρηση σπόρων
Παραγωγή και φύλαξη δικών
μας σπόρων από λαχανικά (άρθρο)
Πως
αποθηκεύουμε σπόρους (άρθρο)
Καλλιεργητικά ημερολόγια
Τι
φυτεύουμε, τι μεταφυτεύουμε, τι συλλέγουμε και πότε; (φυλλάδιο)
καλλιεργητικό
ημερολόγιο password:*SporoiByrona* (εικόνες)
Ημερολόγιο
δενδροκομικών εργασιών (άρθρο)
Φυτοπροστασία
Ένα
φυσικό εντομοκτόνο για τα φυτά σου (φυλλάδιο)
Παρασκευάσματα
από τσουκνίδα (φυλλάδιο)
Φυτοζούμια (φυλλάδιο)
Ενυδροπονία
Greekaquaponics
(site)
Καλλιέργεια μανιταριών
Kαλλιέργεια μανιταριών από ερασιτέχνες (βιβλίο)
Κομποστοποίηση
Κομποστοποίηση (φυλλάδιο)
Οδηγός
κομποστοποίησης (φυλλάδιο)
Μπολιασμός
Ο
εμβολιασμός των καρποφόρων δέντρων (βιβλίο)
Εργαστήρι
εμβολιασμού εσπεριδοειδών - Μπαξές (άρθρο)
Σαλιγκαροτροφία
Εκτροφή
σαλιγγαριών (βιβλίο)
Διατήρηση τροφίμων
Διατήρηση
ελιών (βιβλίο)
Περμακουλτούρα
Μόνιμη
φυσική και αστική καλλιέργεια (άρθρο)
Αστική
αεικαλλιέργεια (παρουσίαση)
Κοινοτικοί λαχανόκηποι
Πώς
να ξεκινήσετε ένα κοινοτικό λαχανόκηπο (άρθρο)
(ελήφθη
από Πάνο Τότσικα, 16-3-2015. Ευχαριστούμε)
Επιστροφή στην αρχή
Επτά εξαιρετικά κτήματα στην Αττική
μας διδάσκουν πώς παράγεται η τροφή που καταναλώνουμε
Σε αυτά τα κτήματα θα μάθεις πώς να καλλιεργείς την τροφή
σου!
21.5.2015
Είναι δύσκολο στις μέρες μας να μάθεις κάτι παραπάνω,
κάτι ουσιώδες για το φαγητό που τρως.
Να παρακολουθήσεις δηλαδή πού και πώς παράγεται στις
μέρες μας η τροφή που φτάνει στο πιάτο μας και πώς την επεξεργάζονται οι
αγρότες, οι τυροκόμοι, οι μελισσοκόμοι, οι οινοπαραγωγοί, οι ψαράδες, οι
κτηνοτρόφοι.
Αν και όλοι μας δεχόμαστε καθημερινά χιλιάδες μικρά
μηνύματα περί φαγητού (από τηλεοπτικές διαφημίσεις και μαγειρικές εκπομπές,
διαφημιστικές πινακίδες στον δρόμο και ηχογραφημένα τζινγκλάκια
στα σούπερ-μάρκετ όσο ψωνίζουμε αλλά και εκατομμύρια συνταγές σε sites μαγειρικής), λίγοι από εμάς γνωρίζουμε από πού
προέρχεται το πιο πολύτιμο καύσιμο για τον οργανισμό μας και μία από τις
καθημερινές απολαύσεις: το φαγητό μας!
Πώς αλλιώς μπορείς να μάθεις για το φαγητό και τη
μαγειρική;
Οι τηλεοπτικές μαγειρικές εκπομπές προσφέρουν περισσότερο θέαμα, αλλά λιγότερη
ενημέρωση γύρω από τα διατροφικά ζητήματα και τις σύγχρονες καλλιέργειες. Είναι
κυρίως χαλαρωτικές, μερικές ίσως και ευχάριστες να τις παρακολουθείς.
Ορισμένα ειδικευμένα γαστρονομικά περιοδικά
ενημερώνουν ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια τους αναγνώστες τους για
παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, φαγητά και τους κατά τόπους αξιόλογους και
ποιοτικούς σύγχρονους Έλληνες παραγωγούς (αλλάζοντας ταυτόχρονα και την
αντίληψη που έχει ο κόσμος για τους αγρότες «παλαιού τύπου»).
Στο σπίτι σου μήπως; Κάποιες γιαγιάδες, μαμάδες αλλά
και μπαμπάδες επιμένουν ακόμα να «στήνουν κατσαρόλα» κάθε μέρα (με ένα
παραδοσιακό ελληνικό φαγητό και φρέσκα υλικά της εποχής) ή να στρώνουν το
περίφημο κυριακάτικο τραπέζι, χαρίζοντας στα μέλη της οικογένειάς τους –χωρίς να
το συνειδητοποιούν καν– μια live «βιωματική
επιμόρφωση», μια συνέχιση της σπιτικής κουζίνας (ναι, αυτή που η μαμά επιμένει
το παιδί να φάει το ψάρι του, τα λαχανικά του και το αυγό του και που όσο
καταπιεστικό κι αν ακούγεται, τόσο πολύτιμο αποδεικνύεται για την υγεία των
παιδιών, που στη χώρα μας ολοένα και περισσότερα υποφέρουν από τα οκτώ τους
χρόνια από υψηλό ζάχαρο, χοληστερίνη και παχυσαρκία).
Τα σημερινά μικρά (και πολλά από τα μεγαλύτερα!)
παιδιά που ζουν στις πόλεις δεν έχουν ιδέα από πού προέρχεται το φαγητό μας,
πώς μεγαλώνουν οι ντομάτες και τα φασολάκια, πώς γεννιούνται τα αρνάκια και τι
τρώνε τα κοτόπουλα, τι είναι τα μυρωδικά και πώς φτιάχνεται το παγωτό, ούτε
μπορούν να φανταστούν πώς οι μέλισσες φτιάχνουν το μέλι, τι είναι το έδαφος ή
πώς μοιάζει μια ανθισμένη αμυγδαλιά ή μια κατάφορτη λεμονιά! Στο σχολικό
πρόγραμμα δεν υπάρχουν ούτε σχετικά μαθήματα, ούτε σχολικές εκδρομές σε αγρούς
ή περιβόλια! Ελάχιστοι μόνο εμπνευσμένοι καθηγητές στήνουν έναν λαχανόκηπο στο
προαύλιο του σχολείου τους για να μάθουν στα παιδάκια την πορεία της τροφής από
τον σπόρο στο έδαφος και από κει στο πιάτο μας.
Η παραγωγή όμως και η επεξεργασία της τροφής
μαθαίνεται βασικά... live, στο χωράφι. Και αυτό το
αξιοσημείωτο κενό έρχονται να καλύψουν οι αγροί στην Αττική: λειτουργικά,
ζωντανά και δραστήρια βιολογικά αγροκτήματα, εκπαιδευτικά χωράφια, επισκέψιμα
περιβόλια, ανοιχτοί συλλογικοί κήποι με μαθήματα από πρακτικούς δασκάλους αλλά
και ειδικούς επιστήμονες ή συντροφιές όλων των ηλικιών με μεράκι και γνώσεις,
μέσα στην πόλη ή λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά.
Τα Σαββατοκύριακα (και μερικά από αυτά και τις
καθημερινές) ανοίγουν τις πόρτες τους και προσφέρουν τις γνώσεις τους σε μικρά
παιδιά, μαθητές, φοιτητές ΤΕΙ και πανεπιστημίων, νέους που θέλουν να γίνουν
βιοκαλλιεργητές ή να μάθουν μια τέχνη, ακόμα και σε μεσήλικες επίδοξους
μελισσοκόμους! Κάθε αγρόκτημα έχει ειδικές δραστηριότητες και στόχους και
σίγουρα αξίζει μια επίσκεψη απ' όλους όσοι έχουν παιδιά ή ενδιαφέρονται οι
ίδιοι να μάθουν περισσότερα γύρω από τους σύγχρονους εναλλακτικούς τρόπους
καλλιέργειας και τα τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά.
Σε μερικά, μάλιστα, από αυτά γίνεται τόσο αξιόλογη
δουλειά, που έρχονται μέχρι και φοιτητές από τη Γαλλία και την Αμερική για να
δουν πώς παρασκευάζουμε παραδοσιακά το περίφημο ελληνικό γιαούρτι μας ή
φοιτητές των ελληνικών γεωπονικών πανεπιστημίων για την πρακτική τους άσκηση!
Αυτό το Σαββατοκύριακο, λοιπόν, ξεκουνήστε
την οικογένεια και τους φίλους και ανακαλύψτε όχι μόνο τις ομορφιές της Αττικής
αλλά και τα μυστικά της τροφής μας σε επτά αξιόλογα αγροκτήματα σε απόσταση
μισής μόλις ωρίτσας από... τον καναπέ σας!
Και αν σας αρέσει, του χρόνου μπορεί να έχετε μέλι
από τις δικές σας μέλισσες, δική σας μαρμελάδα φράουλα ή αγγουράκια και
μαρούλια απ' το μπαλκόνι σας.
Κτήμα Συγγρού: ο
πρώτος διδάξας!
Το τεράστιο Κτήμα Συγγρού (κληροδότημα της οικογένειας
Συγγρού) στη μεγάλη στροφή πριν από τη Κηφισιά είναι το πρώτο ελληνικό
αγρόκτημα που το 1901 ξεκίνησε εκπαιδευτικά σεμινάρια για την καλλιέργεια, τη
γεωργία, την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και την κηποτεχνία,
πριν ακόμα και από το ίδιο το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο!
Από τότε το Ίδρυμα Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ)
προσφέρει ασταμάτητα (εκτός από την περίοδο της γερμανικής κατοχής) τριάντα
περίπου διαφορετικά σεμινάρια, πρωινά για τους μαθητές των σχολείων και
μεσημεριανά και απογευματινά για ενήλικες. Κάθε Παρασκευή απόγευμα προσφέρονται
επίσης ταχύρρυθμα σεμινάρια.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η Επαγγελματική
Σχολή Συγγρού (που ήταν κλειστή οκτώ χρόνια, από το 2003 ως το 2011) και τα
σεμινάρια Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Λαχανοκομίας. Οι φοιτητές εδώ είναι ηλικίας
από 18 έως 50 χρόνων και η δωρεάν φοίτηση περιλαμβάνει δύο χρόνια καθημερινής
υποχρεωτικής παρακολούθησης πεντάωρων μαθημάτων για νέους που θέλουν να γίνουν
κηπουροί, παιδιά αγροτών αλλά και πιο μεγάλους σε ηλικία και ανέργους που
θέλουν να γίνουν κηπουροί.
Ο κ. Σκοτειδάκης, διευθυντής
του προγράμματος αυτού, πάντως χαίρεται για δύο πράγματα: πρώτον, που
αρκετοί από τους παλιούς αποφοίτους κατάφεραν να γίνουν λαχανοκόμοι και να
πωλούν τα κηπευτικά τους στις λαϊκές ή να βρουν δουλειά ως κηπουροί,
εξασφαλίζοντας έτσι ένα εισόδημα. Επίσης, αναγνωρίζει ότι, ακολουθώντας τη
στροφή στην παγκόσμια κηποτεχνία, υπάρχει και στην
Αθήνα έντονο ενδιαφέρον από τους κατοίκους να ξαναφυτέψουν στους κήπους τους
(μικρούς ή μεγάλους, κοινόχρηστους ή ιδιωτικούς, ισόγειους ή σε ταράτσες) και
να ξεκινήσουν έναν ιδιωτικό ή συλλογικό λαχανόκηπο. Σκεφτείτε το σοβαρά και
προετοιμαστείτε για την καινούργια εκπαιδευτική σεζόν!
Λεωφ. Κηφισίας
182, Κηφισιά, 210 8011146,
www.ige.gr
Οργάνωση ΓΗ: Από
τον αγρό στο πιάτο!
Το πρώτο πράγμα που θα ακούσεις μπαίνοντας στην Οργάνωση Γη
στο Ίλιον είναι η κλασική μουσική που παίζει στον λαχανόκηπο! Στρίβοντας δεξιά,
θα συναντήσεις την ψυχή του κήπου, τον μπαξεβάνο
Γιώργο Ξεπαπαδάκο, που θα σου εξηγήσει με πολύ
ενθουσιασμό ό,τι θέλεις να μάθεις για να γίνεις κι
εσύ καλλιεργητής ή απλώς να γνωρίσεις την τροφή σου σε όλα τα στάδια, από τον
σπόρο μέχρι τη συγκομιδή! Δεινός μάγειρας και ο ίδιος, με πολλές γνώσεις για τα
μυρωδικά, τα βότανα και την παραδοσιακή μαγειρική των λαχανικών κάθε εποχής,
συμμετέχει με τις όμορφες ιστορίες του στην κυριακάτικη Συλλογική Κουζίνα, μία
από τις δημοφιλείς δραστηριότητες της Οργάνωσης Γη που «τρέχει» για τρίτη
συνεχή χρονιά.
Τα λαχανικά από τον αγρό τους, που συντηρούν
επαγγελματίες αλλά και πολλοί εθελοντές, στηρίζουν κοινωφελή ιδρύματα της
περιοχής.
Από το όμορφο κτήμα έχουν περάσει μέχρι τώρα 35.000
μαθητές σχολείων και 20.000 από τη Συλλογική Κουζίνα. Τα Σαββατοκύριακα 8.000
επισκέπτες έκαναν το «ταξίδι στο Κέντρο της Γης», μια ξενάγηση-αφύπνιση στα
βασικά για το περιβάλλον και την τροφή μας.
Είναι το πρώτο οικολογικό πάρκο της Αθήνας (το 2012
αναδείχθηκε από την «Καθημερινή» μία από τις καλύτερες πρωτοβουλίες στην Ελλάδα
της Κρίσης) με πολλές δραστηριότητες αλλά και προγράμματα επιμόρφωσης των
ανέργων, όπως το «Εισαγωγή στη Γεωργία» (με συμμετοχή 500 ανθρώπων, από τους
οποίους 180 ξαναγύρισαν στα χωράφια τους!).
Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, μικροί-μεγάλοι γνωρίζουν
τη φύση και όλες τις πτυχές της, όπως η κρυφή ζωή των εντόμων, η σημασία των
σπόρων και τα μυστικά του κάθε μικρο-οικοσυστήματος,
περνώντας μέσα από τους ειδικά διαμορφωμένους σταθμούς του Κέντρου της Γης αλλά
και μαγειρεύοντας στην κυριακάτικη Συλλογική Κουζίνα.
Η Συλλογική Κουζίνα της Οργάνωσης Γη συγκεντρώνει
κάθε Κυριακή από τις 10 το πρωί έναν εντυπωσιακό αριθμό επισκεπτών όλων των
ηλικιών που εθελοντικά συμμετέχουν στην προετοιμασία ενός γεύματος με εποχικά
λαχανικά τα οποία έχουν συλλέξει από το περιβόλι τους ή έχουν προμηθευτεί από
τον πάγκο των βιοκαλλιεργητών και του τροφοσυλλέκτη
Σωτήρη Λυμπερόπουλου (Ραδίκι) που βρίσκονται στον
ίδιο χώρο. Παράλληλα, οι καλεσμένοι σεφ, επιστήμονες αλλά και παραδοσιακές
μαγείρισσες κουβεντιάζουν με τη συντροφιά για την τροφή μας, που είναι
αναπόσπαστα δεμένη με το περιβάλλον, και τους θυμίζουν ξεχασμένα λαχανικά,
αρωματικά και βότανα ανακαλώντας κάτι από τη χαρά αλλά και την εκπαιδευτική
αξία που κάποτε πρόσφερε το κυριακάτικο οικογενειακό φαγητό. Η μαγειρική ξεκινά
στις 10 π.μ. με την προετοιμασία του γεύματος,
ακολουθώντας τον Δεκάλογο της Συλλογικής Κουζίνας, και σερβίρεται στις 1:30-2,
δωρεάν.
Εδώ θα συναντήσεις οικογένειες και παρέες που
έρχονται για να χαλαρώσουν στους υπέροχους κήπους, foodies
που θέλουν να μοιραστούν το πάθος τους για το καλό, θρεπτικό και φρέσκο φαγητό
και πολλά παιδάκια που τρέχουν ελεύθερα στο κτήμα ή συμμετέχουν στην «Ξενάγηση
στο κόσμο των εντόμων»!
Το Κέντρο της Γης είναι ανοιχτό για επισκέψεις
σχολείων από την Τρίτη έως την Παρασκευή, ενώ τα Σαββατοκύριακα
πραγματοποιούνται επίσης εκπαιδευτικά βιωματικά προγράμματα για ομάδες 10
ατόμων και άνω κατόπιν συνεννόησης στο 210 2325380. Το κόστος συμμετοχής είναι
5 ευρώ και η ξενάγηση διαρκεί μια ώρα.
Πληροφορίες στην ιστοσελίδα τους ogi.org και στο τηλέφωνο: 210
2325380. Οργάνωση Γη - Κέντρο της Γης. Λεωφ.
Δημοκρατίας 67, Ίλιον, 210 2325380, www.organizationearth.org/
Εναλλακτικό
Σχολείο Βιολογικής Καλλιέργειας:
Δωρεάν –να το τονίσουμε– μαθήματα βιολογικής καλλιέργειας
για ερασιτέχνες και επαγγελματίες αγρότες παραδίδει για τέταρτο χρόνο μια
επιστημονική ομάδα (με ειδικευμένους γεωπόνους, οικονομολόγους κ.λπ.) στο Κτήμα
Αρβανίτη στις Αφίδνες Αττικής, κάθε Κυριακή, για όλα
τα θέματα που απασχολούν τους ενδιαφερόμενους, από την καλλιέργεια μέχρι τη
διαχείριση των απορριμμάτων, τον οικοτουρισμό, τη
βιολογική πιστοποίηση, τη μεταποίηση των κηπευτικών και των φρούτων, την
οικονομική διαχείριση ενός βιολογικού κτήματος κ.ά.
Υπέρμαχοι της βιολογικής καλλιέργειας από το 1990,
δεν έχουν επιτρέψει τη χρήση χημικών λιπασμάτων ούτε φυτοφαρμάκων και μια
ξενάγηση στα περιβόλια του, που παράγουν εξαιρετικά κηπευτικά, θα σας δείξει τη
δύναμη της φύσης, όταν παράγει ανενόχλητη.
Οι μαθητές εδώ είναι σοβαρά ενδιαφερόμενοι που
μπορούν να παρακολουθήσουν μια σειρά είκοσι περίπου θεωρητικών και πρακτικών
μαθημάτων που ξεκινούν από τις αρχές του χρόνου και φτάνουν μέχρι το τέλος του
Ιουνίου, προσφέροντας μια συνολική άποψη για το περιβάλλον, την εργασία και το
προϊόν σε κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να γίνει επαγγελματίας βιοκαλλιεργητής ή
γεωπόνος με εξειδίκευση στον βιολογικό τρόπο παραγωγής, σε φοιτητές γεωπονικών
σχολών και ερασιτέχνες που θέλουν να καλλιεργήσουν βιολογικά το δικό τους χωραφάκι
ή το μπαλκόνι τους.
Επίσης, εδώ θα εγγραφείτε, αν θέλετε να μάθετε την
ξεχασμένη τέχνη της μεταποίησης (πώς να κάνετε τουρσιά, τοματοπολτό, κομπόστες,
γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες κ.λπ.) με βιολογικά προϊόντα χωρίς συντηρητικά,
χημικά πρόσθετα ή χρωστικές ουσίες.
Η ιστοσελίδα τους είναι το oikosxoleio.wordpress.com
και μια σειρά μαθημάτων εκεί καλύπτει όλες τις ερωτήσεις που μπορεί να έχετε
για την παραγωγή, τη διαχείριση και την επεξεργασία της τροφής. Εκεί θα βρείτε
και τις οδηγίες για το πώς να φτάσετε στο κτήμα.
Αγρόκτημα
Διαμάντι: Δείτε πώς φυτρώνει αυτό που τρώτε!
Θέλετε να δείτε τι κάνει μια αγροτική οικογένεια κάθε μέρα,
όλη μέρα, ολοχρονίς; Ακριβώς δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του Τύμβου Μαραθώνα
βρίσκεται το Αγρόκτημα Διαμάντι, το πρώτο πιστοποιημένο βιολογικό αγρόκτημα της
Αττικής (από το 1985), της οικογένειας Χρυσούλα.
Δεκάδες στρέμματα βιολογικά καλλιεργημένων κηπευτικών
και μυρωδικών, ζωντανά (πρόβατα, κατσίκια, γουρούνια, χήνες, κότες και
αγελάδες) και ένα μικρό τυροκομείο που παστεριώνει πραγματικό γιαούρτι λίγα
λεπτά μόλις μετά το άρμεγμα των ζώων και παρασκευάζει εκλεκτή φέτα και μοναδικό
ανθότυρο – ναι, οι γεύσεις τους είναι σε υπερθετικό βαθμό ανώτερες εκείνων των τυποποιημένων
προϊόντων.
Εδώ έρχεστε όχι για οργανωμένα μαθήματα αλλά για μια
πρώτη γνωριμία με τη βιολογική γεωργία, για να μάθετε τα βασικά. Ο Σπύρος
Χρυσούλας θα σας εξηγήσει απλά και κατανοητά (όπως εξήγησε στους φοιτητές από
21 αμερικανικά πανεπιστήμια που ήρθαν για να μάθουν πώς κάνουν οι Έλληνες
τυροκόμοι το ξακουστό γιαούρτι τους και τη φέτα!) πώς παράγεται η καλή τροφή
και το εκλεκτό τρόφιμο και γιατί οφείλουν να μπαίνουν σε κάθε σπιτικό.
Το τουρλού σας δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο – αυτό
πού το πας;
Αγρόκτημα Διαμάντι, Θησέως 2 & Αγ. Παρασκευής,
Τύμβος Μαραθώνα, 22940 67866, agroktimadiamanti.gr. Το
Αγρόκτημα Διαμάντι διαθέτει τα προϊόντα του στις βιολογικές αγορές και
αποστέλλει και στο σπίτι κατόπιν παραγγελίας.
Αστικός Αγρός
Χαλανδρίου: Βιοδυναμική καλλιέργεια δίπλα στο μετρό!
Η Έλενα Γκώγκου (εκπαιδευτικός, ανθοθεραπεύτρια και εσχάτως καλλιεργήτρια) γνωρίζει καλά
την ελληνική χλωρίδα και τη διατροφική αλυσίδα κι ένας περίπατος μαζί της στον
Αστικό Αγρό Χαλανδρίου (δίπλα στο μετρό Αγ. Παρασκευής) είναι ένα μαγικό ταξίδι
ανάμεσα σε φασκομηλιές, κουφοξυλιές, στέβια,
καπουτσίνους, τραγοπώγωνες, πεντάνευρα, ρόκες, μοχίτο (ένα είδος δυόσμου με το οποίο παρασκευάζεται το
γνωστό ποτό), καλέντουλες, ανθισμένες λαχανίδες,
παπαρούνες και δρακοντιές...
Με μια μικρή συντροφιά που αποτελείται από
επιστήμονες, συνεργάτες, γνώστες των ελληνικών εδαφών και ερασιτέχνες αγρότες,
κάθε Κυριακή, εδώ και τέσσερα χρόνια, προσκαλούν όποιον ενδιαφέρεται να
αντισταθεί στον γρήγορο και απρόσωπο τρόπο της σύγχρονης ζωής, της ανθρώπινης
επικοινωνίας και διατροφής, αλλά και να γνωρίσει τις αρχές της βιοδυναμικής
καλλιέργειας.
Ξεκινούν γύρω στις 11 το πρωί με τη φύτευση
κηπευτικών, τα κλαδέματα, την κομποστοποίηση και άλλες
εποχικές εργασίες, και την γνωριμία με ό,τι υπάρχει
στο χώμα. Πιστοί στη φιλοσοφία της Διαρκούς Καλλιέργειας (περμακουλτούρα)
«φροντίδα στη γη, φροντίδα στον άνθρωπο, δίκαιη κατανομή», δεν αγοράζουν παρά
μόνο ό,τι δεν μπορούν να βρουν για τον αγρό τους απ' ό,τι έχει ήδη παραχθεί και δεν χρησιμοποιείται πλέον (αυτά
που ονομάζουμε «σκουπίδια»), ελαφραίνοντας λιγάκι το «πάτημά τους στη γη» (το
οικολογικό τους αποτύπωμα).
Μη χάσετε την ετήσια μικρή γιορτή του αμύγδαλου που
γίνεται εδώ στο τέλος του καλοκαιριού, όπως και τη δραστηριότητα για τη Διαρκή
Καλλιέργεια, μια ολιστική μέθοδο σχεδιασμού του ανθρώπινου ενδιαιτήματος που
σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο (μπορείς να μαθαίνεις για τις δράσεις
τους στο μπλογκ τους astikosagrosx.blogspot.gr).
Και αν είσαι σεφ και θέλεις να μάθεις ποια πολύχρωμα λουλουδάκια που μεγαλώνουν
άγρια στην ελληνική φύση είναι βρώσιμα και μπορούν να στολίσουν τα πιάτα σου,
μια βόλτα εδώ την κατάλληλη εποχή μόνο καλό θα κάνει! astikosagrosx.blogspot.gr/
Το Περιβόλι στη
Βάρη: Κηπουροί ετών τεσσάρων!
Εδώ χτυπάει η καρδιά μιας πολύ δυναμικής νέας γυναίκας , της
Άννας Μορδεχάι, που άφησε τον φρενήρη χώρο της μόδας
για να ασχοληθεί με τη γεωργία με τη φιλοσοφία της περμακουλτούρας.
Βούτηξε στα βαθιά, αλλάζοντας όχι μόνο επάγγελμα αλλά
και τον καθημερινό τρόπο ζωής της πριν από πέντε χρόνια, αγοράζοντας ένα μικρό
οικόπεδο στο Χέρωμα Βάρης (δίπλα στη Σχολή
Ευελπίδων), έχοντας πάντα στον νου της ότι όλες τις γνώσεις που θα αποκτούσε θα
τις μοιραζόταν αλλά και ότι το περιβόλι της θα ήταν κερδοφόρο. «Η κερδοφορία
ενός αγροκτήματος είναι βασική αρχή της περμακουλτούρας.
Όταν είσαι κερδοφόρος, σημαίνει ότι κάνεις κάτι σωστά. Όταν δεν το κάνεις σωστά
και "μπαίνεις μέσα", τότε πρέπει να αφήσεις σε κάποιον άλλο τον χώρο
αυτό, για να το κάνει καλύτερα" εξηγεί η κ. Μορδεχάι.
Εδώ η έμφαση δίνεται στην εκπαίδευση των παιδιών γύρω
από ήπιες, εναλλακτικές και ολιστικές μορφές καλλιέργειας. Το πρόσφατο
πρόγραμμά τους «Μικροί Κηπουροί» απευθύνεται σε παιδιά 4-6 ή 7-10 ετών που
μαθαίνουν σε οκτώ συναντήσεις για την καλλιέργεια, από τη σπορά μέχρι τη
συγκομιδή.
Στο μόλις τεσσάρων στρεμμάτων περιβόλι ιδιαίτερο
ενδιαφέρον δείχνουν τα παιδιά για το... κοτοτρακτέρ
(ένα κοτέτσι που μετακινείται και λιπαίνει το περιβόλι), τη μικρή λιμνούλα με
τα νούφαρα, τις λιμπελούλες και τα βατραχάκια, που
εδώ όμως, όπως μαθαίνουν, αποτελεί μέρος της φιλοσοφίας της περμακουλτούρας,
προσκαλώντας με την ύπαρξη νερού περισσότερη ζωή.
Τα παιδιά που επισκέπτονται το περιβόλι μαθαίνουν ότι
ακόμα και η τουαλέτα μπορεί να μη χρησιμοποιεί νερό (υπάρχει ένας ηλιακός
φούρνος που αποξηραίνει τα λύματα), ότι τα νερά από την κουζίνα μπορεί να
επαναχρησιμοποιηθούν, ότι το χώμα δεν ξεχορταριάζεται για κάποιον πολύ
σημαντικό λόγο και πόσο απαραίτητα είναι τα σκουλήκια στο οικοσύστημά μας.
Μια καφετέρια με βιολογικές πρώτες ύλες έχει ένα
μικρό μενού σχεδιασμένο από τον σεφ Γιάννη Στανίτσα
(σούπα με φράουλες και παντζάρια και χορτόπιτες με δικά τους μυρωδικά κ.ά.),
δροσερούς φυσικούς χυμούς και καφέ για όποιον θέλει να ξαποστάσει, ενώ το παιδί
του ακολουθεί μία από τις ξεναγήσεις ή σκαρφαλώνει στη συκιά.
Πιο πετυχημένη δραστηριότητα; Η σαλάτα που ετοιμάζουν
τα μικρά παιδιά για τους γονείς, με σαλατικά και μυρωδικά από το περιβόλι.
Δεν τρώει ο μικρός τα πράσινα; Εδώ θα τα φάει, γιατί
τα μάζεψε και τα ετοίμασε ο ίδιος!
Το Περιβόλι στη Βάρη. www.perivolivari.gr/
Αυτοδιαχειριζόμενος Αγρός Ελληνικού: Καλλιέργεια με
πολιτικό μήνυμα!
Μια συντροφιά με ακτιβιστικές και
εθελοντικές διαθέσεις καλλιεργεί εδώ και τέσσερα χρόνια τον αμιγώς βιολογικό
λαχανόκηπό της με έναν πολύ σημαντικό στόχο: να δηλώσει με τη παρουσία της την
εναντίωσή της στην ιδιωτικοποίηση του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού.
Τα μέλη έρχονται εδώ, στα δυόμισι στρέμματα του
αγρού, για να φυτέψουν και να ανταλλάξουν γνώσεις για τη λαχανοκομία και την κομποστοποίηση, που αποτελεί απαραίτητο κομμάτι της
οργανικής καλλιέργειας. Μέσα σ' αυτόν το χώρο θα μάθεις ενδιαφέρουσες
λεπτομέρειες για την οργανική καλλιέργεια, πώς, για παράδειγμα, η κοσκινισμένη
στάχτη από το τζάκι διώχνει τα σαλιγκάρια από τα μαρουλάκια, γιατί φυτεύουμε
κατιφέδες δίπλα στις ντοματιές ή βασιλικό δίπλα στις μελιτζάνες, και θα γευτείς
τον πιο γλυκό αρακά, που με τη βοήθεια της γεωπόνου Παναγιώτας Μαλτέζου (που είναι και η ψυχή του αγρού) μπορείς μετά να
καλλιεργήσεις στον κοινόχρηστο κήπο της πολυκατοικίας σου ή στο μπαλκόνι σου.
Όποιος θέλει, μπορεί να συμμετέχει εθελοντικά τις
Κυριακές εδώ, χωρίς καμιά δέσμευση, αλλά κατόπιν συνεννόησης μπορεί να
επισκέπτεται τον αγρό για πότισμα ή άλλες εργασίες, όποτε άλλοτε έχει ελεύθερο
χρόνο.
Το προηγούμενο καλοκαίρι ο Αγρός Ελληνικού, που είχε
μεγάλη παραγωγή ζαρζαβατικών, έδωσε πολλά κιλά ντομάτας σε μια κοινωνική
υπηρεσία του Δήμου Αργυρούπολης-Ελληνικού για τις οικογένειες που αντιμετώπιζαν
δυσκολίες αλλά και κάθε τόσο η Ρίτα Χαριτάκη, μέλος του Αγρού, προσφέρει
προϊόντα τους σε ομάδες που στηρίζουν άπορες οικογένειες και μετανάστες.
Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις τους μπορείτε
να βρείτε στο μπλογκ τουςagroselliniko.blogspot.comκαι
κάθε Τρίτη, 1-2 το μεσημέρι, στην ομώνυμη εκπομπή τους στο διαδικτυακό
ραδιόφωνο Πορτοκαλί (portokaliradio.gr
) που επιμελείται και παρουσιάζει η Καίτη Χόρτη, με καλεσμένους τα μέλη του Αγρού και τη γεωπόνο που
δίνει χρήσιμες οδηγίες για κάθε εποχική καλλιέργεια αλλά και την ιδιωτικοποίηση
του Ελληνικού.
Επιστροφή στην αρχή
Επιστροφή στην αρχή