Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Επιστροφή στην αρχική σελίδα

Με ψήφισμά της (18/7) η γενική συνέλευση του τμήματος Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου καταγγέλλει υπό ανέγερση εννεαώροφο κτίριο επί των οδών Μητσαίων, Μισσαραλιώτου και Τσάμη Καρατάσου, στην περιοχή Μακρυγιάννη. Το κτίριο, όπως εξηγούν, “θα αποκρύψει εντελώς την Ακρόπολη, δεδομένου ότι με τον ισχύοντα Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό μπορεί να υψωθεί στους εννέα αντί των έξι ορόφων στους οποίους έχουν ανεγερθεί έως τώρα τα κτίρια της περιοχής”. Το τμήμα Αρχιτεκτόνων, το οποίο είχε και παλαιότερα αντιταχθεί σ' αυτές τις διατάξεις του ΓΟΚ, “που εξυπηρετούν μόνον τα συμφέροντα των επιχειρηματιών ενώ καταστρέφουν την πόλη και το αστικό τοπίο”, συντάσσεται με όσους συλλόγους και φορείς ζητούν να μην ξεπεράσει το κτίριο τους έξι συνολικά ορόφους. Ακόμη, εκφράζει γενικότερα την ευχή να ληφθούν απαραίτητα μέτρα, “ώστε να αποφεύγονται πολεοδομικοί βανδαλισμοί στην περιοχή της Ακρόπολης και σε άλλες περιοχές”. Και επί τη ευκαιρία παίρνει θέση και για το Νέο Μουσείο Ακρόπολης σημειώνοντας πως “το ίδιο το Δημόσιο έχει δώσει κακό παράδειγμα, επιτρέποντας την ανέγερση με κατά παρέκκλιση αύξηση ύψους σε δημόσιο κτίριο, το Νέο Μουσείο Ακρόπολης δηλαδή, κάτω ακριβώς από τον Ιερό Βράχο, αυτό που ο αείμνηστος Αριστομένης Προβελέγγιος αποκάλεσε “Υβριν προς την Ακρόπολη”. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/07/2001

επιστροφή στην αρχή

Σε επτά μήνες θα τοποθετηθεί ο θεμέλιος λίθος του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Πολιτισμού στους ξένους ανταποκριτές, σε μια ενημερωτική συνάντηση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και την πορεία των έργων. Ανάμεσα σε αυτά είναι κι εκείνα του ΥΠΠΟ για τον πολιτισμό. Κι ενώ λίγο-πολύ οι χθεσινές ανακοινώσεις του κ. Βενιζέλου ήταν ακόμη μια επανάληψη των δηλώσεών του, η μόνη καινούργια είδηση αφορούσε το νέο Μουσείο Ακρόπολης. Θα αρχίσει να κατασκευάζεται τον Ιούνιο του 2002, είπε ο υπουργός και πρόσθεσε με βεβαιότητα ότι θα ολοκληρωθεί το 2004.

Στόχος είναι σε δύο χρόνια από την έναρξη των εργασιών, το μουσείο να 'ναι έτοιμο με την αίθουσα του Παρθενώνα σχεδιασμένη, να λειτουργεί “ως μια διαρκής πρόκληση και πρόσκληση για την επιστροφή των Μαρμάρων”. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 είναι “το πιο μεγάλο και συστηματικό σχέδιο πραγματικού εκσυγχρονιστικό της χώρας”, υπογράμμισε ο υπουργός και ίσως είναι ευκαιρία επιτέλους -τουλάχιστον σε θέματα πολιτιστικης κληρονομιάς- να γίνει το αυτονόητο. Μια σειρά παρεμβάσεων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας.

Τα επόμενα, λοιπόν, πέντε χρόνια 80 νέα ή ριζικώς ανακαινισμένα μουσεία θα 'ναι έτοιμα “να προσφέρουν αισθητικές απολαύσεις στον επισκέπτη”, 700 αρχαιολογικοί χώροι (οι 300 απ' αυτούς επώνυμοι με συμβολικό χαρακτήρα) θα ανακαινιστούν, όπως και 50 πολιτιστικά κτίρια στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη κ.ά. Τα χρήματα του Γ' ΚΠΣ (500 δισ. δρχ. για τον πολιτισμό) φτάνουν και για την ψηφιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος, τη δημιουργία του ελληνικού ψηφιακού μουσείου κ.ά.

Ο κ. Βενιζιέλος αναφέρθηκε επίσης στην Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων, ιδιαίτερα στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα αλλά και στο ζήτημα της διεκδίκησης των Μαρμάρων από το Βρετανικό Μουσείο. Ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς, “μπορεί το Βρετανικό Μουσείο να διατηρήσει την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, αρκεί τα Μάρμαρα να επιστρέψουν στην Αθήνα, έστω με το καθεστώς ενός μακροχρόνιου δανείου”, ενώ η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να διοργανώσει σημαντικές εκθέσεις στις αίθουσές του.

Σε ερώτηση για τους θησαυρούς του Μουσείου της Καμπούλ (ανάμεσά τους και ελληνικές αρχαιότητες) που 'χουν λεηλατηθεί, ο κ. Βενιζέλος επανέλαβε την πρόταση συντήρησης και φύλαξής τους στην Ελλάδα, που είχε προτείνει η ελληνική αντιπροσωπεία στην τελευταία σύνοδο της Ουνέσκο. Αύξησε το ποσόν που πρόκειτο να κατατεθεί σε ειδικό ταμείο για την προστασία των θησαυρών, από 10 εκ. δρχ. σε 100.000 δολάρια (υπήρχε και ελβετική προσφορά) και ανακοίνωσε πως ελληνική αρχαιολογική αποστολή θα μεταβεί στην περιοχή, μόλις είναι στρατιωτικώς εφικτό. (Καθημερινή 21-11-2001)

επιστροφή στην αρχή

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Το νέο “τάμα” του έθνους (ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr)

Αυτό που ο μεγάλος αρχιτέκτονας Αριστομένης Προβελέγγιος είχε αποκαλέσει “ύβρι προς την Ακρόπολη” ετοιμάζεται πυρετωδώς. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης χτίζεται στον πιο ακατάλληλο χώρο, κάτω από συνθήκες που θυμίζουν το παλαιό εκείνο έτος 1970. Για μια ακόμα βδομάδα θα βρίσκονται στη διάθεση του κοινού οι μελέτες που πήραν μέρος στο διεθνή διαγωνισμό για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Πρώτα πρώτα η βραβευμένη μελέτη του Μπερνάρ Τσουμί (με συνεργάτη τον Μιχάλη Φωτιάδη), η οποία έγινε δεκτή με ευμενή έως ενθουσιώδη σχόλια από το μεγαλύτερο μέρος των μέσων ενημέρωσης. Μέσα σε λίγες μέρες καλείται το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) να επισφραγίσει την επιλογή και οι νικητές του διαγωνισμού να προχωρήσουν στην εκπόνηση της τελικής μελέτης.
Οι σποραδικές αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν (από τον Αντώνη Καρκαγιάννη στην “Καθημερινή”, από τον “Ριζοσπάστη” και από την “Αυγή”) δεν αλλάζουν το κλίμα ευφορίας που κυριαρχεί στο υπουργείο Πολιτισμού: “Το Μουσείο θα ανοίξει τις πύλες του πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004”, δηλώνει περιχαρής και σίγουρος ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Κάτι φαίνεται ότι έχει αλλάξει στον ελληνικό πνευματικό και πολιτιστικό χώρο τα δέκα τελευταία χρόνια. Το 1989-90, ένας ανάλογος διεθνής διαγωνισμός κατέληξε σε αδιέξοδο, χάρη στις αντιδράσεις επιστημονικών φορέων και περιοίκων.
*Τότε, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων είχε αρνηθεί να μετάσχει στην κριτική επιτροπή. Σήμερα μετέχει στην επιτροπή ο ίδιος ο πρόεδρος του Συλλόγου.
*Τότε, οι αρχαιολόγοι είχαν διατυπώσει την ευχή να πραγματοποιηθεί ανασκαφή στο χώρο αυτό. Σήμερα, παρά το γεγονός ότι αποκαλύφτηκαν σημαντικές αρχαιότητες, το ΚΑΣ δεν φαίνεται ικανό να αντιδράσει στην προωθούμενη λύση.
*Τότε, το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε το διαγωνισμό. Σήμερα, δεν κινητοποιείται κανένα θεσμικό όργανο της πολιτείας για την προστασία του Ιερού Βράχου και των αρχαιολογικών ευρημάτων.
Κάτω από το συνθλιπτικό βάρος των δύο σύγχρονων “μεγάλων ιδεών” του έθνους, δηλαδή της Ολυμπιάδας του 2004 και της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, οι εύλογες αντιρρήσεις κάμπτονται και αυτά που δεν θα τα συζητούσαμε καν πριν από λίγα χρόνια, τώρα επιβάλλονται ως αναγκαία κακά και μάλιστα επείγοντος χαρακτήρα.
*Αλλά τι να πει κανείς, όταν ακόμα και ο ίδιος ο Μπερνάρ Τσουμί, ο νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, είχε συνυπογράψει πριν από πέντε χρόνια κείμενο διαμαρτυρίας είκοσι αρχιτεκτόνων και πανεπιστημιακών από όλο τον κόσμο, οι οποίοι ζητούσαν από την ελληνική κυβέρνηση να επανεξετάσει την απόφασή της και να μην προχωρήσει στην εγκατάσταση ενός μεγάλου μουσείου στη θέση Μακρυγιάννη;
Το σημαντικό αυτό κείμενο, το οποίο συνέταξε ο διάσημος βρετανός καθηγητής στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια Κένεθ Φράμπτον, φέρει ημερομηνία 28/4/1997 και έχει κατατεθεί επισήμως στο υπουργείο Πολιτισμού. Με σοβαρά επιχειρήματα, οι επιστήμονες διεθνούς κύρους ζητούσαν από το ελληνικό κράτος “να σταματήσει την παρούσα πολιτική του, δηλαδή την πολιτική της με κάθε τίμημα ανέγερσης του κτιρίου στην τοποθεσία Μακρυγιάννη”.
Ο κ. Τσουμί, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, κατά την πρόσφατη παρουσίαση της μελέτης του, εμφανίστηκε να μη θυμάται την υπόθεση αυτή και να αμφισβητεί το γεγονός ότι έχει συνυπογράψει.
Σήμερα, μοναδική οργανωμένη φωνή διαμαρτυρίας είναι η Επιτροπή Πολιτών για την αποσόβηση της εγκατάστασης του νέου Μουσείου στη θέση Μακρυγιάννη. Η “Εκκληση” της Επιτροπής, την οποία συνυπογράφουν δεκάδες αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες και πανεπιστημιακοί, έχει φτάσει ήδη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και εξετάζεται από την αρμόδια υπηρεσία.
Ο πυρήνας της Επιτροπής Πολιτών συγκροτείται από τα μέλη της ειδικής Επιτροπής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ) και με τη δική τους βοήθεια προσεγγίσαμε το πολύπαθο αυτό ζήτημα. Μνημονεύουμε ιδιαίτερα τη βοήθεια των αρχιτεκτόνων Νίκου Σιαπκίδη, Μαρίας Φινέ, Ελένης Παπαρόδου και Κώστα Φινέ. Φυσικά, για τις τελικές παρατηρήσεις που διατυπώνονται εδώ ευθύνονται μόνο οι υπογράφοντες.

*Ο πρόσφατος διαγωνισμός είναι ο τέταρτος κατά σειρά από το 1976. Οι δύο πρώτοι (1976 και 1979) ήταν πανελλήνιοι και απέβησαν άκαρποι.
Οριζαν χώρο ανέγερσης του Μουσείου το οικοδομικό τετράγωνο Μακρυγιάννη (Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Μακρυγιάννη, Χατζηχρήστου και Μητσαίων), αλλά οι περιορισμοί του χώρου και οι αντιδράσεις του ΣΑΔΑΣ υποχρέωσαν τους διοργανωτές να μη δώσουν πρώτο βραβείο σε κανέναν από τους μετέχοντες στους δύο διαγωνισμούς, ομολογώντας έτσι την αποτυχία του εγχειρήματος.
*Ο τρίτος διαγωνισμός του 1989-90 ήταν διεθνής. Οπως μας εξηγεί η Ελένη Παπαρόδου, “ο ΣΑΔΑΣ είχε προτείνει να γίνει ο διαγωνισμός σε δύο φάσεις. Η πρώτη να αφορά την εύρεση οικοπέδου και η δεύτερη το κτίριο. Για να αποφύγουν αυτή την πρόταση, έκαναν διαγωνισμό σε μία φάση, αλλά με τρεις εναλλακτικές θέσεις”.
*Οπως, όμως, αποδείχτηκε εκ των υστέρων, στο μυαλό των παραγόντων του υπουργείου Πολιτισμού δεν υπήρχε παρά μόνο η λύση Μακρυγιάννη. Στο διαγωνισμό πήραν μέρος 438 αρχιτεκτονικά γραφεία από όλο τον κόσμο. Με συνοπτικές διαδικασίες ξεκαθαρίστηκαν τα πολλά και μέσα σε τρεις μέρες επιλέχθηκε η λύση των ιταλών αρχιτεκτόνων Μανφρέντι Νικολέτι και Λούτσιο Πασαρέλι. Υπολογίζεται ότι για κάθε μελέτη οι κριτές δαπάνησαν τέσσερα (4) μόλις λεπτά.
*Πολύ γρήγορα, η υπόθεση σκόνταψε στα αρχαιολογικά ευρήματα, στο υπέρογκο κόστος των απαλλοτριώσεων και στο σταθμό του μετρό που άρχισε να κατασκευάζεται στα όρια του ίδιου χώρου.
Εκ των υστέρων διαπιστώνουμε ότι οι υπεύθυνοι του υπουργείου απέφυγαν να δώσουν στους διαγωνιζόμενους το στοιχείο ότι εκεί επρόκειτο να χτιστεί ο σταθμός του μετρό. Μέχρι να τελειώσει ο διαγωνισμός καθυστέρησε η έναρξη των εργασιών του μετρό, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να διεκδικήσει (και να πάρει) σημαντική αποζημίωση η εταιρεία κατασκευής του.
*Με τα νέα δεδομένα έπρεπε να αναθεωρηθεί και η αρχική μελέτη των Ιταλών, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο το αρχικό κόστος.
*Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο με την απόφαση 2137 (24 Σεπτεμβρίου 1993) έκανε δεκτή την προσφυγή του ΣΑΔΑΣ και ακύρωσε το διαγωνισμό.
*Η κυβέρνηση, όμως, δεν είχε πει τον τελευταίο της λόγο. Η υπόθεση “ιδιωτικοποιήθηκε”. Συγκροτήθηκε ειδικός οργανισμός ιδιωτικού δικαίου, ο “Οργανισμός για την Ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακρόπολης” (ΟΑΝΜΑ), ο οποίος ανέθεσε απευθείας το έργο στους δύο ιταλούς αρχιτέκτονες. Και ενώ η υπόθεση προχωρούσε -ακόμα μια φορά- προς την τελική της ευθεία, ξαφνικά το έργο σταμάτησε, οι Ιταλοί αποζημιώθηκαν και αποχώρησαν.
Μια σπουδαία ανασκαφή
Οι Ιταλοί, όπως και οι 437 διαγωνιζόμενοι, είχαν τη διαβεβαίωση ότι μπορούν να χτίσουν άφοβα πάνω στα αρχαία. Στην προκήρυξη του διαγωνισμού του 1989-90 διαβάζουμε:
“Υστερα από την αρχαιολογική έρευνα που πραγματοποιήθηκε και με τη σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το οικόπεδο Μακρυγιάννη θεωρείται ότι έχει εξαντληθεί ανασκαφικά και ότι μπορεί να αποδοθεί ελεύθερο για την ανέγερση του Μουσείου”. Προτού, όμως, καλά καλά σκεπάσουν την ανασκαφή, πέρασε από δίπλα ο Μετροπόντικας και αποκάλυψε την αλήθεια. Ο χώρος αυτός περιέχει σημαντικότατα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία δεν επιτρέπεται να καταστραφούν στο όνομα καμιάς “μεγάλης ιδέας”.
Το ομολογεί η προκήρυξη του πρόσφατου διαγωνισμού (2000-2001): “Μεσολάβησε μια απρόοπτη εξέλιξη, η οποία ανέτρεψε τον αρχικό προγραμματισμό. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν ενόψει της κατασκευής του έργου απεκάλυψαν τμήμα της πόλης του 1ου-7ου μ.Χ. αιώνα. Τα αρχαία που βρέθηκαν στο οικόπεδο του μουσείου αποδείχθηκαν σε σημασία πέραν από τις αρχικές προβλέψεις”.
*Αυτή η ξεκάθαρη παραδοχή της σημασίας των αρχαιολογικών ευρημάτων δεν εμπόδισε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού να επιχειρήσει το νέο διαγωνισμό και πάλι στη θέση Μακρυγιάννη, αποκλείοντας μάλιστα οποιαδήποτε άλλη θέση για το μουσείο.
Και όπως σημειώνει η “Εκκληση” της Κίνησης Πολιτών, “παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς του αρμόδιου φορέα που κήρυξε περαιωμένη την αρχαιολογική έρευνα τον Μάιο του 2000, η ανασκαφή της έκτασης δεν έχει ολοκληρωθεί. Και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι από την προβλεπόμενη κατεδάφιση των υφισταμένων κτιρίων δεν θα προκύψουν νέα αρχαιολογικά ευρήματα”. Μέχρι σήμερα, δεν έχει δοθεί η οριστική έκθεση των ευρημάτων από τους αρχαιολόγους και συνεχίζονται οι τοπογραφήσεις και οι αποτυπώσεις.
*Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα, ο ΟΑΝΜΑ περιέλαβε στην προκήρυξη του διαγωνισμού την υποχρέωση των μελετητών να εντάξουν μέρος της ανασκαφής στο νέο μουσείο.
Οι συνομιλητές μας επισημαίνουν ότι αυτό είναι ανέφικτο, δεδομένου ότι ένα παρόμοιο μεγάλο κτίσμα απαιτεί σοβαρή θεμελίωση, με ειδική αντισεισμική θωράκιση, εξαιτίας του ιδιαίτερου χαρακτήρα των αντικειμένων που θα φιλοξενήσει.
Από την αρχαιολογική υπηρεσία έχουν υποδειχθεί ορισμένα διάσπαρτα σημεία του χώρου, όπου θεωρείται ότι μπορεί να χτιστούν τα θεμέλια. Μ' αυτό τον τρόπο στενεύουν ακόμα περισσότερο οι ήδη ασφυκτικοί όροι της προκήρυξης, αλλά είναι πολύ αμφίβολο αν έχουν ληφθεί υπόψη από τους μελετητές.
*“Τα διάσπαρτα σημεία που υποδεικνύονται από τους αρχαιολόγους είναι τελείως πλαστά και αντιεπιστημονικά, τουλάχιστον από πλευράς τεχνικής”, παρατηρεί ο Νίκος Σιαπκίδης. “Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα θεμελίωσης το οποίο απαιτεί είτε γενική κοιτόστρωση του χώρου είτε τη δημιουργία μιας τεράστιας πλάκας, η οποία θα σκεπάζει εν είδει πιλοτής τον αρχαιολογικό χώρο”. Και στις δύο περιπτώσεις τα αρχαία ουσιαστικά θα ξαναθαφτούν.
Αναρωτιέται κανείς μήπως και η αθόρυβη απόσυρση των ιταλών αρχιτεκτόνων που είχαν κερδίσει το βραβείο στον προηγούμενο διαγωνισμό έγινε ακριβώς εξαιτίας της αδυναμίας θεμελίωσης πάνω στον αρχαιολογικό χώρο.
*Μετά τη δύσκολη εμπειρία του ανοιχτού διαγωνισμού του 1989-90, το υπουργείο Πολιτισμού διά του ΟΑΝΜΑ προχώρησε σε κλειστό διαγωνισμό το 2000-01, στον οποίο συμμετείχαν τελικά δώδεκα ομάδες.
Το πρόβλημα είναι ότι ο διαγωνισμός παραήταν “κλειστός”, σε σημείο που πολλοί να θεωρούν ότι στην πραγματικότητα υπήρξε απευθείας ανάθεση στους νικητές. Το σίγουρο είναι ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού επιθυμούσε την ανάμιξη κάποιου “ηχηρού” ονόματος στην υπόθεση, έτσι ώστε να επαναληφθεί το “εφέ Καλατράβα”.
Από πού μας προέκυψε ο κ. Τσουμί; Φαίνεται ότι κάποιο ρόλο έπαιξε η γνωριμία της κυρίας Νίκης Γουλανδρή με τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Φωτιάδη, ο οποίος της είχε μόλις χτίσει το Μουσείο “Γαία” στην Κηφισιά. Με εφόδιο αυτό το έργο, ο κ. Φωτιάδης πλησίασε τον Τσουμί και εκείνος δέχτηκε να αναλάβει την υπόθεση. Μέσω της κυρίας Γουλανδρή οι δύο συνεργάτες προσέγγισαν πλέον τον κ. Βενιζέλο.
Μαρτυρία για την “ανάθεση” αντλούμε από το καλά πληροφορημένο “Καρφί”, το οποίο φωτογραφίζει το νικητή του διαγωνισμού αρκετές μέρες πριν ανακοινωθεί η απόφαση της κριτικής επιτροπής.
*Ολα αυτά είναι βεβαίως απλές υποθέσεις. Οπως, όμως, διαπιστώνει ο κ. Σιαπκίδης, “αυτό το οποίο παρατηρεί κανείς στην έκθεση των μελετών, είναι ότι όλοι πλην της μελέτης Τσουμί-Φωτιάδη τηρούν τις προϋποθέσεις που επιτάσσει το πρόγραμμα για την πρώτη φάση. Η πρώτη φάση σέβεται και τηρεί όλα τα περιβάλλοντα κτίρια, και δεν τα κατεδαφίζει. Ολοι πλην της μελέτης Τσουμί-Φωτιάδη δέχονται και τηρούν αυτή την υποχρέωση και προδιαγραφή. Αρα αυτοί εργάζονται προνομιακά, δηλαδή δίνουν μία εικονική πρόταση, η οποία δεν δεσμεύεται από αυτά τα στοιχεία”.
*Το παράπονό του για τα δύο μέτρα και δύο σταθμά διατυπώνει διακριτικά και ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης που πήρε το τρίτο βραβείο: “Δεν είμαι σίγουρος ότι κρατήθηκαν οι περιορισμοί που κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να τηρηθούν. Δεν ξέρω αν στην πράξη θα χαλαρώσουν, διότι αν γίνει αυτό, τότε είναι κρίμα που μπήκαν σαν απαράβατοι όροι στο διαγωνισμό” (“Αυγή”, 17/2/02).
*Πάντως, αυτή τη φορά οι διαμαρτυρίες όσων μελετητών συμμετείχαν υπήρξαν υποτυπώδεις. Είχε φροντίσει η προκήρυξη του διαγωνισμού να αποζημιώσει με 12 εκατομμύρια όλους τους μελετητές. Ετσι, κανείς δεν έμεινε παραπονεμένος. Οι μόνοι που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν κάτω από τους όρους αυτούς ήταν ο Θύμιος Παπαγιάννης και ο Τάσος Μπίρης με τους συνεργάτες τους.

Στην επιστολή αποχώρησης, οι γνωστοί αρχιτέκτονες χαρακτηρίζουν “παρωδία” το διαγωνισμό και “βέβηλες” τις προδιαγραφές του.
*“Για ένα τόσο σημαντικό δημόσιο έργο, διεθνούς μάλιστα ακτινοβολίας, η κυβέρνηση δεν είχε το θάρρος να εξασφαλίσει επαρκή χώρο, απελευθερώνοντας το οικοδομικό τετράγωνο από τις πίσω όψεις των θλιβερών πολυκατοικιών στην περίμετρό του. Και μάλιστα, αφού αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα και οι εγκαταστάσεις του μετρό δημιούργησαν έναν πρόσθετο κυκεώνα περιορισμών στη χρήση του εναπομείναντος χώρου”.
Πρόσχημα Ολυμπιάδας
*Εκεί που αρχίζει η υπόθεση να μοιάζει με κοροϊδία, είναι όταν ακούμε τους υπευθύνους να διαβεβαιώνουν ότι το έργο θα έχει περατωθεί μέχρι το καλοκαίρι του 2004.
Οι διαβεβαιώσεις αυτές προέρχονται κυρίως από τον υπουργό Πολιτισμού. Ο πρόεδρος του ΟΑΝΜΑ, Δημήτρης Παντερμαλής, αποσυνέδεε μέχρι πρότινος την ανέγερση του μουσείου από το 2004.
Τώρα δηλώνει κι αυτός ότι “αναμφίβολα θα προλάβουμε τις ημερομηνίες”. Από κοντά και ο νικητής Μπερνάρ Τσουμί, ο οποίος με την ετοιμότητα πολύπειρου πολιτευτή έσπευσε να δώσει και προσωπικό παράδειγμα κατασκευής μεγάλου έργου σε διάστημα 13 μηνών, για να πείσει τους δύσπιστους. Και μένει ο πρόεδρος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Γεώργιος Δοντάς, να θεωρεί “παιδιά ή ανόητους” όσους πιστεύουν “ότι μπορεί να ολοκληρωθεί ένα τόσο μεγάλο έργο μέσα στα επόμενα δύο χρόνια”.
Προβάλλοντας το ορόσημο του 2004, η κυβέρνηση επιδιώκει να εξουδετερώσει όλες τις αντιστάσεις φορέων και κατοίκων, αλλά και να δικαιολογήσει -όπως συμβαίνει και για όλα τα ολυμπιακά έργα- τη διόγκωση του συνολικού κόστους.
Το χειρότερο είναι ότι την ίδια πίεση χρόνου θα επικαλεστούν οι κατασκευαστές μεθαύριο, όταν κληθούν να αντιμετωπίσουν τα ανυπέρβλητα εμπόδια που θέτει η αρχαιολογική ανασκαφή. Και τότε θα αντιληφθούμε ότι εξαιτίας του υπερεπείγοντος χαρακτήρα του έργου, είμαστε “υποχρεωμένοι” να τσιμεντάρουμε ένα κομμάτι της ανασκαφής.
Φυσικά η “επείγουσα” μορφή αυτού του έργου (που σχεδιάζεται ήδη επί 25 χρόνια) συνδυάζεται και με την άλλη “μεγάλη ιδέα” του έθνους, την επιστροφή δηλαδή των Μαρμάρων από το Βρετανικό Μουσείο. Βέβαια, από πουθενά δεν προκύπτει ότι επίκειται η συγκατάθεση των βρετανικών αρχών για την επιστροφή, είτε υπάρχει νέο μουσείο είτε όχι. Αν, μάλιστα, το νέο μουσείο χτιστεί με τέτοιες διαθέσεις προσβολής του Ιερού Βράχου, θα προστεθεί άλλο ένα επιχείρημα εναντίον του ελληνικού αιτήματος.
Από την άλλη πλευρά, αυτή η δεύτερη σύγχρονη “μεγάλη ιδέα”, έχει μια αχίλλειο πτέρνα που σχετίζεται άμεσα με την υποχρεωτική χωροθέτηση του μουσείου στου Μακρυγιάννη. Το ελληνικό επιχείρημα είναι ότι τα Μάρμαρα πρέπει να επιστραφούν επειδή είναι “αναπόσπαστο κομμάτι” του μνημείου.

Ομως είναι γνωστό ότι με τις σημερινές περιβαλλοντικές συνθήκες δεν είναι δυνατόν να τοποθετηθεί κανένα ανάγλυφο στον Παρθενώνα. Αρα θα φιλοξενηθούν πάλι σε μουσείο. Για να προτιμηθεί το μουσείο της Ακρόπολης από το Βρετανικό πρέπει να υπάρχει κάποια υποτιθέμενη άμεση σύνδεση του Παρθενώνα με το μουσείο. Αυτός είναι ο λόγος που στο πρόγραμμα του διαγωνισμού επιτάσσεται η “παροχή δυνατότητας στον επισκέπτη να βλέπει συγχρόνως τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Νέο Μουσείο και τον ίδιο τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη”!
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος επιβάλλεται βέβαια να υψωθεί το Μουσείο πέντε μέτρα πάνω από το υψηλότερο σημείο του διατηρητέου κτιρίου Weiler και να ανατρέψει όλους τους περιορισμούς που ισχύουν στην περιοχή για να προστατεύουν το τοπίο της Ακρόπολης. Με τις παρεκκλίσεις που θεσπίζει η προκήρυξη, το ύψος της νότιας πλευράς του μουσείου θα φτάνει τα 40 μέτρα, ξεπερνώντας κατά 15-20 μέτρα το ύψος των πολυκατοικιών της περιοχής.
*Ο Νίκος Σιαπκίδης μας θυμίζει ότι το οικοδομικό αυτό τετράγωνο του Μακρυγιάννη έχει μια μακρά θλιβερή ιστορία που ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του '20:
“Ο Βενιζέλος ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Νικολούδη να κάνει εκεί το δικαστικό μέγαρο. Και έκανε πράγματι κάτι σχέδια ο Νικολούδης, με τεράστια κτίρια. Οι αρχιτέκτονες της εποχής, Εμπράρ και Μητσάκης, απευθύνθηκαν στη Γαλλική Ακαδημία, η οποία έστειλε γράμμα στον Βενιζέλο, λέγοντας ότι αποκλείεται απέναντι από τον Ιερό Βράχο να κατασκευάσετε αυτό το έργο και να προσβάλετε την πολιτιστική σας κληρονομιά. Και το απέσυραν ο Βενιζέλος και ο Πάγκαλος που ακολούθησε με τη δικτατορία του. Ενας πραγματικά προβληματικός και στοιχειωμένος χώρος!”
Βενιζέλος και Πάγκαλος
Δεν νομίζουμε λοιπόν ότι υπερβάλλουμε, όταν παρομοιάζουμε το όραμα του “Τάματος του Εθνους” στα Τουρκοβούνια κατά την περίοδο της δικτατορίας, με την πολυετή εμμονή της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού (Μελίνα, Βενιζέλος, Πάγκαλος, αλλά και Ψαρούδα, Μπακογιάννη) να πετάξει το νέο μουσείο -για υπέρτατους εθνικούς λόγους- στο μπουντρούμι του Μακρυγιάννη. Δεν μας διαφεύγει και το γεγονός ότι ένας από τους ελάχιστους έλληνες αρχιτέκτονες που δέχτηκαν να συμμετάσχουν πριν από 30 χρόνια στο “διαγωνισμό” του Παπαδόπουλου για το “Τάμα” είναι αυτός που τιμήθηκε τώρα με το πρώτο βραβείο για το Μουσείο της Ακρόπολης!

Ενα μπουντρούμι για τα Μάρμαρα: ΓΙΑ ΤΗ χωροθέτηση του μουσείου της Ακρόπολης στο οικοδομικό τετράγωνο Μακρυγιάννη και τον απαράδεκτο συνδυασμό της με τη διενέργεια Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα έχει προειδοποιήσει εγκαίρως ο Αρης Κωνσταντινίδης. Σε ένα πραγματικό λίβελο, ο σημαντικότερος αρχιτέκτονας της μεταπολεμικής Ελλάδας προσπαθούσε τρία χρόνια πριν από το θάνατό του να ευαισθητοποιήσει τους συναδέλφους του για το επαπειλούμενο έγκλημα. Μιλούσε για “τους αρχιτέκτονες που έχουν βάλει το χέρι τους (και την αμυαλοσύνη τους) και για όσα γίνανε με τη λεγόμενη Χρυσή Ολυμπιάδα και για όσα "καταφέρανε" με το διαγωνισμό για το Μουσείο της Ακρόπολης. Δύο Αθλιες Επικαιρότητες”. Αυτός (“Η Αθλια Επικαιρότητα”) ήταν και ο τίτλος της μικρής μπροσούρας που κυκλοφόρησε το 1991 από τις εκδόσεις Αγρα. Μόλις είχε απορριφθεί η υποψηφιότητα της Αθήνας για την Ολυμπιάδα του 1996, και ο Κωνσταντινίδης δήλωνε ανακουφισμένος απ' αυτή την “αποτυχία” και έφτανε να παρατηρεί: “Μια και είχαμε την καλοτυχία να χάσουμε τη Χρυσή Ολυμπιάδα, να πάρουμε την απόφαση που θα μας "επιτρέπει" να απέχουμε οριστικά από τη σύγχρονη ολυμπιακή αθλιότητα και να μη λαβαίνουμε μέρος πια, σ' αυτό το υβριστικό (για την ολυμπιακή ιδέα) σύγχρονο τσίρκο”.
*Σχολιάζει, όμως, ο Κωνσταντινίδης και το διαγωνισμό για το μουσείο της Ακρόπολης: “Εγινε πρόσφατα και διεθνής (ο διαγωνισμός), αφού προηγούμενοι... ντόπιοι διαγωνισμοί δεν είχαν δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα, στην "προσπάθεια" που έκανε το υπουργείο Πολιτισμού, ο Αγωνοθέτης, για να κατεβάσει το σημερινό Μουσείο από το ύψος του Ιερού Βράχου στο λάκκο (=και μπουντρούμι) που λέγεται οικόπεδο Μακρυγιάννη και με συντροφιά το άσχημο (πλην διατηρητέο, αφού είναι νεοκλασικό) Κτίριο Βάιλερ και μέσα στη ζαλάδα μιας πολύ δυσάρεστης κυκλοφοριακής αναρχίας, που κυριαρχεί σ' αυτό το σημείο της Αθήνας”.
*Ο Κωνσταντινίδης αναφέρεται βέβαια στον προηγούμενο διαγωνισμό, τρίτο κατά σειρά (1989-90), ενώ σήμερα βρισκόμαστε στον τέταρτο. Ομως τα αρνητικά στοιχεία του χώρου που επισημαίνει όχι μόνο δεν έχουν αρθεί, αλλά επιβαρύνθηκαν μετά τις ανασκαφικές αποκαλύψεις και τη χωροθέτηση στον ίδιο χώρο του σταθμού του μετρό.
*Ο μεγάλος αρχιτέκτονας δεν απέφυγε να προτείνει τη δική του λύση (χαμηλά μονώροφα κτίρια με αυλές και με αίθρια και ημιυπαίθριους χώρους, σε μια διάταξη που θα εκτεινόταν σε μάκρος ανάμεσα στη Διον. Αρεοπαγίτου και τη Χατζηχρήστου, με απαλλοτρίωση πολλών κτισμάτων, ενώ θα έμενε ελεύθερο το οικόπεδο Μακρυγιάννη και θα κατεδαφιζόταν το κτίριο Βάιλερ). Μπροστά στον κίνδυνο να χτιστεί στο χώρο Μακρυγιάννη ένα ογκώδες νέο μουσείο, ο Κωνσταντινίδης είναι απόλυτος: “Να μείνει, χίλιες φορές, το μουσείο έτσι όπως βρίσκεται απάνω στο Ιερό Βράχο (όσο κι αν είναι μίζερο και ελαττωματικό), παρά να διακινδυνέψουμε κάτι το βάναυσο και το αποτροπιαστικό”.
*Βέβαια ο Κωνσταντινίδης αρνήθηκε να πάρει μέρος στο διαγωνισμό του 1989-90, παρά το γεγονός ότι του απευθύνθηκε ειδική έγγραφη πρόσκληση από το υπουργείο Πολιτισμού (24/5/1989): “Αρνήθηκα να λάβω μέρος όχι μόνο στο "διεθνή" διαγωνισμό (...) αλλά και σε όσους "ντόπιους" είχαν προηγηθεί, γιατί έβρισκα τις σχετικές προκηρύξεις απαράδεκτες, σε συνδυασμό με το οικόπεδο Μακρυγιάννη που το θεωρούσα εντελώς ακατάλληλο”.
*Την ίδια στάση προτείνει σε όλους τους συναδέλφους του: “Από τη στιγμή που προκηρύχτηκε "διεθνής" ο διαγωνισμός για το Μουσείο της Ακρόπολης, δεν θα έπρεπε να λάβει μέρος κανένας έλληνας αρχιτέκτονας, για να μην εμπλακεί σε μίαν ανταγωνιστική διαδικασία που θα έβγαινε οπωσδήποτε χαμένος, αφού ήξερε πως και στην Κριτική Επιτροπή θα είχε να κάνει με... τα σαΐνια που κυκλοφορούνε σήμερα ανά τον κόσμο και κάνουνε τα φοβερά πράγματα”...
*Συνεπής σ' αυτή τη λογική, ο Αρης Κωνσταντινίδης επαινεί τη στάση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων: “Η μόνη μικρή, έστω, παρηγοριά γι' αυτή την άθλια επικαιρότητα, είναι το ότι ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων ΔΑΣ αρνήθηκε να στείλει Κριτή του στην Κριτική Επιτροπή για τον "διεθνή" διαγωνισμό... άσχετα για ποιους συγκεκριμένους ή ακαθόριστους λόγους”. Ούτε αυτή την “παρηγοριά” δεν έχουμε σήμερα. Στην κριτική επιτροπή του νέου διεθνούς διαγωνισμού μετέχει αυτόκλητος ο ίδιος ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Αρη Κωνσταντινίδη “Η άθλια επικαιρότητα” (εκδόσεις Αγρα, Αθήνα 1991). Πολεμική μπροσούρα του σημαντικού αρχιτέκτονα, με αφορμή τον τρίτο διαγωνισμό για το νέο μουσείο της Ακρόπολης και τη διεκδίκηση της Χρυσής Ολυμπιάδας. Τα επιχειρήματα του συγγραφέα ισχύουν αυτούσια για το νέο διαγωνισμό, και ιδίως η χρήση του οικοδομικού τετραγώνου Μακρυγιάννη.
“Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης” (έκδοση ΟΑΝΜΑ, Αθήνα 2002). Δίγλωσση παρουσίαση όλων των μελετών που διαγωνίστηκαν για το νέο μουσείο. Εμφανής η ασφυκτική δέσμευση που επιβάλλει το οικόπεδο, αλλά και το πρόγραμμα που είχε συντάξει ο κύριος του έργου (ΟΑΝΜΑ).
“Προκήρυξη προεπιλογής μελετητών για το νέο μουσείο της Ακρόπολης” (ΟΑΝΜΑ, Ιούλιος 2000). Από το επίσημο κείμενο της προκήρυξης προκύπτει η σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων και οι προτεινόμενες παρεκκλίσεις από τους ισχύοντες οικοδομικούς περιορισμούς.
Κίνηση Πολιτών για την αποσόβηση εγκατάστασης του νέου μουσείου της Ακρόπολης στη θέση Μακρυγιάννη, “Εκκληση”. Αναλυτική και τεκμηριωμένη τοποθέτηση δεκάδων αρχιτεκτόνων, επιστημόνων, πανεπιστημιακών, κ.λπ., με το αίτημα να μη χτιστεί το νέο μουσείο στη σχεδιαζόμενη θέση. (ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 10/03/2002)

Εγκρίθηκε παμψηφεί η προμελέτη του μουσείου Ακρόπολης: Με λιγότερη βλάβη του αρχαιολογικού χώρου του Μακρυγιάννη θεμελιώνεται το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, αφού μειώνονται αισθητά τα υποστηλώματα που θα χρειαστούν για τη θεμελίωση του κτιρίου. Το ενθαρρυντικό αυτό στοιχείο προέκυψε από την περαιτέρω επεξεργασία της προμελέτης του νέου Μουσείου Ακρόπολης, η οποία παρουσιάστηκε την περασμένη Τετάρτη στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο από το διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί. Τα μέλη του ΚΑΣ διαπίστωσαν πως η κάτοψη της βραβευμένης μελέτης δεν μπορεί να μεταβληθεί, δεδομένης της γειτνίασης του νέου μουσείου με το διατηρητέο κτίριο Βάιλερ στο οικόπεδο Μακρυγιάννη και της ειλημμένης απόφασης διατήρησης των πρόσφατων αρχαίων ευρημάτων (μια γειτονιά του 7ου μ.Χ. αιώνα), τα οποία όχι μόνο θα παραμείνουν ορατά μέσα στο χώρο του μουσείου, αλλά θα αναδειχθούν και θα πλαισιωθούν με αγάλματα και άλλα κινητά ευρήματα της ίδιας εποχής. Η προμελέτη της ομάδας Τσουμί θεωρήθηκε αρκετά καλά επεξεργασμένη, οι βελτιώσεις των όψεων και ο τρόπος θεμελίωσης του κτιρίου επιτυχής, γι' αυτό εγκρίθηκε παμψηφεί.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Οργανισμού Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακρόπολης Δημ. Παντερμαλή, ο αγώνας συνεχίζεται για την υπολοποίηση του έργου εντός του χρονοδιαγράμματός του, για να είναι το Μουσείο έτοιμο την άνοιξη του 2004. Ηδη, από χθες πέρασαν στο επόμενο στάδιο, αυτό της οριστικής μελέτης. Υπολογίζουν δε πως εντός του προσεχούς Μαΐου θα αρχίσει η θεμελίωση του κτιρίου. Για να κερδηθεί ο χαμένος χρόνος το έργο έχει τεμαχιστεί έτσι ώστε τα διάφορα κομμάτια του να εξελίσσονται παράλληλα. Αναμένεται και η δημόσια παρουσίαση της βραβευμένης μελέτης από τον κ. Τσουμί όταν οι μελετητικές ομάδες θα έχουν καταλήξει σε όλες τις επιμέρους λύσεις, κατασκευαστικές και μουσειολογικές. (Ν.Κ.-Ρ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/03/2002)

Και νέες διαμαρτυρίες κατά του Μουσείου Ακρόπολης

Συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης από διάφορους φορείς και αρχαιολόγους. Το δ.σ. του ICOMOS (το ελληνικό τμήμα του διεθνούς συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών) στη συνεδρίασή του την περασμένη Πέμπτη -ημέρα που υπεγράφη η σύμβαση με τον εργολάβο για τη θεμελίωση του έργου- ενημερώθηκε για το περιεχόμενο του φακέλου της οικοδομικής αδείας. Οι παρατηρήσεις του κάθε άλλο παρά θετικές μπορούν να χαρακτηριστούν. Συγκεκριμένα υποστηρίζουν ότι οι "εκσκαφές ενδέχεται να καταστρέψουν πλήρως τον αρχαιολογικό χώρο".

Και συνεχίζουν: "Στην οριστική στατική μελέτη θεμελίωσης εμφανίζονται στοιχεία εδράσεως και αντιστηρίξεως της περιμέτρου του κτιρίου, τα οποία δεν είναι συμβατά με τον εν λόγω αρχαιολογικό χώρο. Προβλέπεται εκτεταμένη εκσκαφή τριών επιπέδων πράγμα που συνεπάγεται την ολική καταστροφή των αρχαίων. Αφανίζεται κατά συνέπεια όλο το τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, τα ευρήματα του οποίου δεν είναι δυνατόν να διατηρηθούν ανέπαφα, ενώ δεν υπάρχει σαφής εικόνα του στατικού φορέα στο σύνολό του ώστε να γίνεται αντιληπτή η σχέση του με τον αρχαιολογικό χώρο και η αλληλεπικάλυψή τους".

Η ανακοίνωση του ICOMOS συνοδεύεται από την επιστολή του καθηγητή Αρχαιολογίας Χρίστου Γ. Ντούμα, στην οποία αναφέρεται για άλλη μία φορά την καταστροφή ενός σημαντικού για την ιστορία της πόλης αρχαιολογικού χώρου, όταν μάλιστα δεν έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφική έρευνα, η φωτογράφηση και η καταγραφή των αρχαιολογικών ευρημάτων. Την ομιλία του γ.γ. της Αρχαιολογικής Εταιρείας Βασίλειου Πετράκου στις 19 Ιουνίου στο 70ό δημοτικό σχολείο αλλά και την έκθεση του αρχιτέκτονα Νικόλαου Σιαπκίδη, σύμφωνα με την οποία η άδεια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης είναι "παράνομη και εξεδόθη καταχρηστικά". (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 02/09/2002)

επιστροφή στην αρχή

Νέα αίτηση αναστολής της άδειας εκσκαφών για το νέο Μουσείο Ακρόπολης υπ' αριθμ. 22.470/19/11/02 κατατέθηκε από τη συντονιστική επιτροπή φορέων και συλλόγων. Διότι, όπως επισημαίνουν σε σωρεία εγγράφων τους, ο Οργανισμός Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακρόπολης (ΟΑΝΜΑ), ενώ έχει κάνει γνωστό στο Συμβούλιο της Επικρατείας ότι δεν προχωρά σε ανασκαφές, ώστε να μην καταστραφούν αρχαιότητες, εντούτοις στο ίδιο σημείο έχει πραγματοποιήσει πασσαλομπήξεις και τα αρχαία φεύγουν μαζί με το χώμα υπό μορφήν “καρότου” -όπως λέγεται η διαδικασία αυτή.
Τονίζουν, επίσης, ότι δεν υπάρχει υπουργική απόφαση που να καλύπτει αυτή την πράξη. Υπενθυμίζει, μάλιστα, η συντονιστική επιτροπή φορέων και συλλόγων ότι σε απάντηση των αρμοδίων στη Βουλή έχει ειπωθεί πως “θα πρέπει να προηγηθεί η τεκμηρίωση, αποτύπωση, δημοσίευση και η ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική μελέτη καθώς και η έγκριση του ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) για κάτι τέτοιο”.
Φωνάζουμε, λέει η συντονιστική, διότι οι έχοντες την ευθύνη για την ανέγερση του νέου Μουσείου Ακρόπολης, στη “θέση Μακρυγιάννη” πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι “εκτός από τα παλαιότερα κτίσματα περιλαμβάνονται οικοδομήματα και παντοειδή κατάλοιπα και τεκμήρια αυτής κυρίως της ιστορικής περιόδου της αρχαίας Αθήνας και αυτή ακριβώς είναι η σπουδαιότητα και η μοναδικότητα του αρχαιολογικού αυτού χώρου”. Η επιτροπή των φορέων και συλλόγων διαμαρτύρεται και καταγγέλλει ότι “χωρίς να έχει το στοιχειώδες έννομο δικαίωμα, άγνωστος μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, παρακολουθούσε προκλητικά το σπίτι μέλους της συντονιστικής. Για το συμβάν αυτό καταθέσαμε μήνυση και ζητήσαμε και προστασία μαρτύρων”. Πηγές πάντως του ΟΑΝΜΑ ανέφεραν ότι υπάρχουν συμφέροντα που θέλουν να ματαιώσουν την ανέγερση, αλλά αυτό δεν θα περάσει. (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25/11/2002)

επιστροφή στην αρχή

ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΘΕΜΕΛΙΩΝΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ

Θα τους αφήσουμε να τον καταστρέψουν;

Της Ελένης Παπαρόδου*

Η ιστορία της ανέγερσης του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης στο χώρο του Μακρυγιάννη είναι πολύ παλιά. Από το 1976, όταν ο πρώτος πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός κρινόταν άγονος λόγω θέσης και σχήματος του οικοπέδου, μέχρι σήμερα, 27 χρόνια μετά, μεσολάβησαν πολλά:

Πολλές απόψεις, συζητήσεις, αντεγκλήσεις και αντιδράσεις, αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί πανελλήνιοι και διεθνείς, ακριβοπληρωμένες αρχιτεκτονικές μελέτες που πετάχτηκαν στα σκουπίδια, η κατασκευή του σταθμού του μετρό μέσα στον ίδιο χώρο και, πιο πρόσφατα, οι ανασκαφές που εντόπισαν ένα σημαντικότατο αρχαιολογικό οικιστικό σύνολο.

Το μόνο που δε συνέβη μέσα σ' αυτά τα χρόνια είναι η υλοποίηση του μουσείου του οποίου η σημασία και η αναγκαιότητα τόσο για την ανάδειξη των εκθεμάτων που βρίσκονται στο σημερινό μουσείο και στις αποθήκες, όσο και για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα είναι πρωταρχική. Αντ' αυτού σήμερα υπάρχει μόνον, και είναι βαρύτατη η ευθύνη του ΥΠΠΟ γι' αυτό, μια νέα αμφιλεγόμενη αρχιτεκτονική μελέτη που οι αρμόδιοι, σε μια μεγάλης κλίμακας προπαγάνδα, επιδεικνύουν ανά τον κόσμο, παραλείποντας βεβαίως να αναφέρουν ότι οι 67 πάσσαλοι διαμέτρου 3 μέτρων της θεμελίωσης του κτιρίου βρίσκονται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο διαλύοντάς τον στην κυριολεξία. Έχουμε έτσι το πρωτοφανές, το κτίριο που θα στεγάσει, θα προστατεύσει και θα αναδείξει τις κλασικές αρχαιότητες της Ακρόπολης να εδράζεται πάνω στα αρχαιολογικά ευρήματα του άμεσου περίγυρού της καταστρέφοντάς τα ολοσχερώς.

Όλες όμως οι αποτυχημένες αυτές προσπάθειες των 27 χρόνων, η κατασπατάληση δισεκατομμυρίων χωρίς κανένα αποτέλεσμα και η σημερινή δυσοίωνη προοπτική της κατασκευής του μουσείου πάνω στις αρχαιότητες, γεγονός το οποίο συναντά τις έντονες αντιδράσεις φορέων, επιτροπών, συλλόγων, κομμάτων και πολιτών, δεν φαίνεται να ταράζουν τη μακαριότητα των ιθυνόντων οι οποίοι επιμένουν να θεωρούν τη θέση Μακρυγιάννη ως τη μόνη κατάλληλη για την ανέγερση του μουσείου.

Και όμως σ' αυτά τα 27 χρόνια η επιτροπή του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, που στη συνέχεια διευρύνθηκε ως Κίνηση Πολιτών, καθώς και άλλοι φορείς και άτομα, δεν έπαψαν να επισημαίνουν με κάθε τρόπο στο υπουργείο την ακαταλληλότητα του χώρου Μακρυγιάννη πολύ πριν προκύψει το πρόβλημα των αρχαιοτήτων, τότε δηλαδή που στο υπουργείο ορκίζονταν και έγραφαν στη διακήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού του '89, ότι δεν υπήρχαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή.

Είχαν λοιπόν κατ' επανάληψη επισημανθεί:

- Λόγοι κυκλοφοριακοί, γιατί το οικόπεδο βρίσκεται σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες συνοικίες της Αθήνας που ήδη σήμερα πνίγεται στα αυτοκίνητα. Η ανυπαρξία χώρων στάθμευσης για τους κατοίκους και η μη πρόβλεψη χώρων στάθμευσης για το κοινό και τα τουριστικά λεωφορεία θα επιβαρύνει μέχρι ασφυξίας την περιοχή.

- Λόγοι πολεοδομικοί και αρχιτεκτονικοί, γιατί ο χώρος αυτός που βρίσκεται κοντά στο βράχο της Ακρόπολης, κριτήριο με το οποίο άλλωστε επιλέχτηκε, βρίσκεται ταυτόχρονα σε μια πολυκατοικιοκρατούμενη και υποβαθμισμένη περιοχή εξαιρετικά πυκνοδομημένη. Η παρουσία ενός ογκώδους κτιρίου εκεί θα επιδεινώσει την κατάσταση αντί να την αναβαθμίσει όπως διατείνονται. Το οικόπεδο εξάλλου, αφενός το διασχίζει διαγωνίως το Βάιλερ, αφετέρου το περιορίζει ο σταθμός του μετρό. Έτσι ο χώρος που απομένει για το μουσείο οδηγεί αναπόφευκτα σε αρχιτεκτονικές λύσεις συμπαγείς και με μεγάλο ύψος (όπως και η προτεινόμενη) που έρχονται σε αντίθεση με τα μνημεία του Βράχου και λειτουργούν ανταγωνιστικά μαζί τους.

Γι' αυτό εξάλλου δόθηκε ύψος 24 μ. ειδικά για το μουσείο (ενώ το επιτρεπόμενο ύψος της περιοχής είναι 11 μ.), ύψος που στη νότια πλευρά του οικοπέδου φθάνει τα 30 μ. ξεπερνώντας κατά πολύ τις γύρω πολυκατοικίες και κρύβοντας τη θέα των μνημείων της Ακρόπολης. Ακόμη περιορίζεται πάρα πολύ ο ελεύθερος χώρος του μουσείου ο απαραίτητος εκείνος χώρος για την αρμονική ένταξη του κτιρίου στο φυσικό του περιβάλλον καθώς και για την εκτόνωση του κοινού.

- Λόγοι περιβαλλοντικοί, γιατί αν υπήρχε η απαραίτητη κατά την ΕΟΚ περιβαλλοντική μελέτη θα υπολόγιζε τις επιπτώσεις τις τόσο καταστροφικές για την περιοχή από τα χημικά απόβλητα αυτού του τεράστιου κτιρίου επιβαρημένα στο πολλαπλάσιο από την αλόγιστη χρήση γυάλινων επιφανειών.

Στους παραπάνω λόγους έρχεται σχετικά πρόσφατα, από το 1997, μετά την επαναδραστηριοποίηση των ανασκαφών, να προστεθεί ο μείζων λόγος της διάσωσης και προστασίας των αρχαιολογικών ευρημάτων. Δεν έχουν επίσημα δημοσιευτεί μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα της ανασκαφής. Όπως μαθαίνουμε όμως, πρόκειται για ένα μοναδικό οικιστικό σύνολο, που δεν υπάρχει ελπίδα να ξαναβρεθεί άλλο τμήμα του στην πυκνοδομημένη αυτή περιοχή, όπου διακρίνονται οι επάλληλες οικιστικές φάσεις των διαφόρων ιστορικών περιόδων. Ένα ανοιχτό βιβλίο ιστορίας κατά του ειδικούς, τεκμήριο για τη μακρά και συνεχή χρήση του χώρου, για την ιστορική εξέλιξη της πόλης των Αθηνών. Ειδικότερα έχουν βρεθεί καλά διατηρημένα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της υστερορωμαικής και βυζαντινής εποχής, κτίρια μοναδικής μορφής και σημασίας καθώς και ευρήματα της ύστερης κλασικής εποχής.

Πάνω σ' αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο έρχεται να θεμελιωθεί το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Κι ενώ πληθαίνουν οι αντιδράσεις (Διεθνές και Ελληνικό τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS, UNESCO, επερωτήσεις στη Βουλή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μηνυτήρια αναφορά βουλευτή κ.λπ.), ενώ εκκρεμούν προσφυγές στο Συμβούλιο Επικρατείας, οι εργασίες συνεχίζονται ακάθεκτες στο χώρο Μακρυγιάννη, υλοποιώντας την υπ' αρ. 1435/2002 Άδεια Εκσκαφών και Αντιστηρίξεων, η νομιμότητα της οποίας αμφισβητείται και η εγκυρότητά της έχει προσβληθεί στο Διοικητικό Εφετείο. Φαίνεται ότι η καταστροφή ενός αρχαιολογικού χώρου για την Αρχαιολογική υπηρεσία και την ηγεσία του ΥΠΠΟ δεν είναι θέμα σοβαρό ώστε να γίνει αναστολή εργασιών όταν αντίθετα ο νόμος εξαντλεί την αυστηρότητά του στην περίπτωση του κάθε μικροϊδιοκτήτη.

Στην πορεία των εργασιών αυτών επεκτείνονται αναγκαστικά οι ανασκαφές σε όλο το χώρο αποκαλύπτοντας νέα στοιχεία, η τύχη των οποίων δεν φαίνεται ρόδινη αφού δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για την αναγνώριση και τον προσδιορισμό τους και έτσι είτε καταστρέφονται είτε απομακρύνονται άρον άρον.

Ακόμη χωρίς έγκριση, όπως μαθαίνουμε, της Εφορίας Νεωτέρων Μνημείων κατεδαφίστηκε το κτίριο συνοδείας των δύο διατηρητέων κατοικιών που βρίσκονται στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου (σχετική επερώτηση έχει κατατεθεί στη Βουλή).

Είναι συνήθη φαινόμενα η αδιαφορία, η ανικανότητα, η προχειρότητα, η αδιαφάνεια και η αυθαιρεσία των δημοσίων υπηρεσιών γενικότερα και του ΥΠΠΟ εν προκειμένω. Ιδίως αυτή την περίοδο που η λαίλαπα των Ολυμπιακών Αγώνων ισοπεδώνει στο πέρασμά της τα πάντα. Στην περίπτωση όμως αυτή έχει ξεπεραστεί κάθε όριο ανευθυνότητας εκθέτοντας τη χώρα διεθνώς και λειτουργώντας αρνητικά στην προσπάθεια να της επιστραφούν τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Είναι υπεύθυνες γι' αυτό όλες οι πολιτικές ηγεσίες που επί 26 χρόνια παρελαύνουν από το ΥΠΠΟ και δεν στάθηκαν ικανές να υλοποιήσουν το έργο εμμένοντας πεισματικά στη άστοχη, στη λαθεμένη επιλογή του χώρου Μακρυγιάννη. Σήμερα λοιπόν που έχουν χάσει, όπως οι ίδιοι έχουν παραδεχτεί, το στοίχημα να είναι το Μουσείο έτοιμο για τους αγώνες του 2004, προτού καταστρέψουν ό,τι έχει απομείνει, συνεχίζοντας την παράνομη και αδιέξοδη αυτή διαδικασία και κατασπαταλώντας το δημόσιο χρήμα, ας παραδεχτούν το λάθος τους και ας επιδείξουν, όπως γράφει σε άρθρο του στην "Καθημερινή" ο αρχαιολόγος Γ.Α. Παπαθανασόπουλος, "τον επιβεβλημένο σεβασμό στην αντιμετώπιση των αρχαιολογικών και ιστορικών αξιών που υπάρχουν στο χώρο. Η δημιουργία οργανωμένου αρχαιολογικού πάρκου σ' ολόκληρο το τετράγωνο θα ήταν μια μεγαλειώδης παρέμβαση της πολιτείας στον περίγυρο της Ακρόπολης".

Πριν από 14 χρόνια, το 1989 εν όψει του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων είχε προτείνει διαγωνισμό σε δύο φάσεις: η πρώτη να έχει ως αντικείμενο τη πρόταση χωροθέτησης του μουσείου μέσα στην πόλη και η δεύτερη το κτίριο. Αν τότε η πρόταση δεν είχε απορριφθεί ως χρονοβόρα σήμερα θα είχαμε το μουσείο έτοιμο. Ας σκεφτούν οι υπεύθυνοι του ΥΠΠΟ μήπως αν συνεχίσουν την αδιέξοδο τακτική τους μετά από 14 χρόνια βρεθούμε πάλι στο ίδιο σημείο μηδέν όπως σήμερα. * Η Ελένη Παπαρόδου είναι αρχιτέκτων. Εποχή 20-4-03

Σε Γεφύρι της Aρτας εξελίσσεται το νέο Mουσείο Aκρόπολης Eμπλοκή Συμβουλίου Eπικρατείας

Eνας Θεός γνωρίζει πότε θα γίνει πραγματικότητα η μακέτα του νέου Mουσείου Aκρόπολης, μετά τη νέα εμπλοκή.

Mπορεί ο υπουργός Πολιτισμού να συνδέει την κατασκευή του Nέου Mουσείου Aκροπόλεως με την επιστροφή των Mαρμάρων του Παρθενώνα, τα έργα Eνοποίησης Aρχαιολογικών Xώρων και τη συντήρηση- αναστήλωση των μνημείων του Iερού Bράχου, ο φόβος όμως της μη ανέγερσης είναι πλέον ορατός ύστερα από την αρνητική απόφαση της Oλομέλειας του Συμβουλίου της Eπικρατείας, το οποίο εντοπίζει "παρατυπίες στα σχέδια και στις προμελέτες του έργου".

Για την αρνητική απόφαση του ΣτE, η οποία δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα, ο κ. Bενιζέλος απάντησε από τη Nέα Yόρκη ότι "θα γίνουν όλες οι πρέπουσες ενέργειες με στόχο τον σεβασμό της έννομης τάξης". H νέα εμπλοκή, πάντως, στην υπόθεση του μουσείου, που εκκρεμεί εδώ και 24 χρόνια, κάνει το τοπίο της ανέγερσης ακόμη πιο θολό.

H οριστική απόφαση -αν και θα ανακοινωθεί επισήμως σε λίγες εβδομάδες- δεν φαίνεται να είναι αισιόδοξη για την πρόοδο των εργασιών. H ιστορία του Mουσείου θυμίζει πλέον επικίνδυνα το Γεφύρι της Aρτας. Καθημερινή 20/5/03

επιστροφή στην αρχή

Μάρτυρες εκτεταμένης καταστροφής των αρχαιολογικών ευρημάτων γίνονται οι περίοικοι της περιοχής Μακρυγιάννη, καθώς έκπληκτοι παρατηρούν εκσκαπτικά μηχανήματα και κομπρεσέρ να αφανίζουν με περισσή σπουδή και βιασύνη ευρήματα που μόλις μέχρις "χθες" χαρακτηρίζονταν απο τους αρχαιολόγους -του ΚΑΣ συμπεριλαμβανομένου- ως σημαντικότατης αξίας.
Είναι η πολλοστή φορά που τονίζουμε ότι το νέο Μουσείο της Ακρόπολης δεν έπρεπε να θεμελιωθεί στον συγκεκριμένο χώρο και η πολλοστή που συνεργάτες της εφημερίδας μας προειδοποίησαν για τα προβλήματα που θα συναντούσε στον "δρόμο" της η θεμελίωσή του. Φωνή βοώντος ωστόσο: ιδαίτερα τώρα που ο πρωθυπουργός έχει "θεσμοθετήσει" τη βιασύνη και την εξ αυτής προκύπτουσα προχειρότητα, το μόνο όπλο των πολιτών, όπλο ανίσχυρο μπροστά στον "εθνικό" στόχο της Ολυμπιάδας, είναι η διαμαρτυρία και η δημοσιοποίηση των καταστροφών. Διαμαρτύρεται λοιπόν η Κίνηση Πολιτών για την αποτροπη της κατασκευής του Νέου Μουσείου με ανακοίνωσή της στην οποία σημειώνει: "...Η σπουδή με την οποία ενεργεί ο Οργανισμός Ανέγερσης Νέου Μουσείου, με την έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού και του ΚΑΣ, χωρίς την προηγούμενη δημόσια ανακοίνωση της αξίας και της σημασίας των ευρημάτων, αποτελεί πρόκληση προς το δημόσιο αίσθημα. Είναι αδιανόητο τέτοιες ενέργειες να πραγματοποιούνται κατά τέτοιον αυθαίρετο τρόπο και να προκαλούν την ελληνική αλλά και τη διεθνή κοινή γνώμη προσβάλλοντας κατάφωρα τα σημαντικότατα αυτά στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Εκφράζουμε την έντονη διαμαρτυρία μας για την αυθαιρεσία, ζητάμε να σταματήσουν άμεσα οι εργασίες αυτές και επιφυλασσόμαστε για κάθε νόμιμη ενέργεια προς την κατευθυνση αυτή" καταλήγει η ανακοίνωση της Κίνησης. Θα την ακούσει κανείς; (ΑΥΓΗ 2-4-2002)

επιστροφή στην αρχή

ICOMOS με νέα πρόταση για το Μουσείο Ακρόπολης

Το ελληνικό ICOMOS, εκφράζοντας την αντίρρησή του προς το σχόλιο της Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, με τίτλο “Μπλέξαν τις γραμμές τους”, το οποίο κατέγραφε δύο πρωτοβουλίες των υποψήφιων βουλευτών του ΣΥΝ Αλ. Αλαβάνου και Μ. Παπαγιαννάκη που συγκέντρωσαν υπογραφές ευρωβουλευτών, ο πρώτος για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα και ο δεύτερος για την απομάκρυνση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης από του Μακρυγιάννη, διατυπώνει μια άλλη πρόταση: “Η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα πρέπει να συνδυαστεί με την επανατοποθέτησή τους στο μνημείο. Σήμερα όλες οι διεθνείς "Χάρτες" αποδέχονται και επιβάλλουν την αναστύλωση των μνημείων με επαναχρησιμοποίηση των αυθεντικών τους μελών”. Το ICOMOS θεωρεί ότι δεν συνδέεται η επιστροφή των Μαρμάρων με την οικοδόμηση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, υποστηρίζει ότι λανθασμένοι χειρισμοί αυτοπαγίδευσαν την ηγεσία του ΥΠΠΟ και τονίζει πως “η πραγματικότητα της Ενωμένης Ευρώπης με τη δημιουργία ενιαίου νομίσματος και Συντάγματος αμβλύνει την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός μουσείου "εθνικού συμφέροντος" και δικαιολογεί την παρουσία αρχαίων σε μουσεία της Ευρώπης”. http://www.enet.gr/online/online_p1_text.jsp?c=113&id=51862972, 5/3/03

επιστροφή στην αρχή

Nέα καθυστέρηση για το Mουσείο Aκροπόλεως

“Aναμείνατε την τελική απόφαση για την καταστροφή ή μη αρχαιοτήτων στον χώρο της ανέγερσης του Mουσείου Aκροπόλεως”, λέει το Συμβούλιο της Eπικρατείας

Προ του κινδύνου να προκληθεί μη αναστρέψιμη ζημιά στις αρχαιότητες που βρίσκονται στην κόκκινη ζώνη, το Συμβούλιο της Επικρατείας αναστέλλει για δύο μήνες τις εργασίες τοποθέτησης των αναγκαίων για την ανέγερση του Μουσείου Ακροπόλεως πασσάλων και υποστυλωμάτων. H απόφαση όμως δίνει το πράσινο φως για την απρόσκοπτη συνέχιση των εργασιών στα υπόλοιπα τμήματα του έργου.

Με την υπ' αριθμόν 130/2004 απόφαση του ΣτΕ (πρόεδρος ο κ. X. Γεραρής και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας κ. Π. Πικραμμένος) αναστέλλεται ειδικότερα η από 4.7.2003 απόφαση του υπουργού Πολιτισμού μόνο κατά το σκέλος εκείνο με το οποίο εγκρίνεται η τοποθέτηση πασάλων και υποστυλωμάτων στην κόκκινη ζώνη, όπου υπάρχουν διατηρητέες αξιόλογες αρχαιότητες. Όσον αφορά τις υπόλοιπες οικοδομικές εργασίες για την ανέγερση του Μουσείου Ακροπόλεως, αυτές μπορούν να συνεχιστούν.

“Το Μουσείο Ακροπόλεως προχωράει κανονικά. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Κατά την άποψή μου, είναι απολύτως θετική αυτή η απόφαση”, σχολιάζει ο καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, πρόεδρος του Οργανισμού Ανέγερσης Νέου Μουσείου Ακροπόλεως. “Είναι μια πολύ προσεκτικά διατυπωμένη απόφαση, η οποία κλείνει το θέμα των προσφυγών που έχουν υποβληθεί κατά του Μουσείου Ακροπόλεως, όσον αφορά τους υπόγειους χώρους που θα βρίσκονται εκτός της περιοχής αρχαιοτήτων, στη λεγόμενη πράσινη και την κίτρινη ζώνη.

Δεν σταματούν οι εργασίες ανέγερσης των τεσσάρων υπόγειων ορόφων, 2.000 τ.μ. ο καθένας, συνολικού εμβαδού 8.000 τ.μ., για να βγούμε από την υπόγεια λεκάνη στεγάνωσης του χώρου και να τοποθετηθεί η σεισμική μόνωση με εφέδρανα από ανοξείδωτο χάλυβα τα οποία θα απορροφούν τις σεισμικές δονήσεις από το οικοδόμημα του καθαυτού μουσείου.

Όπως προκύπτει από το σκεπτικό της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας: “H τοποθέτηση πασσάλων και υποστυλωμάτων στη ζώνη των διατηρουμένων αρχαιοτήτων (κόκκινη ζώνη) ενδέχεται να δημιουργήσει πραγματική κατάσταση μη αναστρέψιμη με κίνδυνο να προκληθεί βλάβη στις παρακείμενες των υποστυλωμάτων αρχαιότητες, όταν, σε περίπτωση ευδοκιμήσεως της αιτήσεως ακυρώσεως, θα ήταν επιβεβλημένη η επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση”.

Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει εκπρόσωποι του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) και κάτοικοι της περιοχής Μακρυγιάννη, οι οποίοι ζητούν να ανασταλεί η υπουργική απόφαση με την οποία εγκρίθηκαν: 1) η νέα μελέτη ανέγερσης του Μουσείου και 2) η μελέτη προστασίας διατηρητέων αρχαίων, καθώς και η μελέτη επιχώματος προστασίας αρχαίων. H κύρια προσφυγή συζητείται στις 19 Μαρτίου 2004.

“Δεν θα υπάρξει καταστροφή”

Σύμφωνα με τις εν λόγω μελέτες, οι οποίες διαφοροποιούνται από τις αρχικές, έχουν προβλεφθεί τα εξής:

Αντί των προβλεπομένων με την αρχική μελέτη 63 υποστυλωμάτων εντός της κόκκινης ζώνης, τοποθετούνται 46, εκ των οποίων μόνο τα 13 θίγουν αρχαιότητες ήσσονος σημασίας. Αλλάζοντας τη θέση των υποστυλωμάτων θα απαιτηθεί η διάλυση αρχαίων καταλοίπων συνολικής επιφάνειας λιγότερης από 6 τ.μ.

“Και αυτές οι αρχαιότητες που θα αποσυναρμολογηθούν θα μεταφερθούν και θα φυλαχθούν αλλού”, απαντά ο κ. Δημήτρης Παντερμαλής. “Δεν θα υπάρξει καμία καταστροφή”.

Πόσο καθυστερεί την ανέγερση του μουσείου η απαγόρευση των εργασιών στην κόκκινη ζώνη;

“Ούτως ή άλλως, οι εργασίες στην κόκκινη ζώνη, το σημείο δηλαδή όπου υπάρχουν αρχαιότητες και όπου θα ανεγερθεί ειδικό στέγαστρο για την ανάδειξή τους, δεν πρόκειται να ξεκινήσουν πριν περάσουν 4-5 μήνες”, απαντά ο κ. Παντερμαλής.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι προσεκτικό και εξαντλεί όλες τις πιθανότητες. Οπότε είναι επόμενο να αποφασίσει την προσωρινή αναστολή των εργασιών σε αυτό το τμήμα του οικοπέδου μέχρι τη συζήτηση της κύριας προσφυγής στις 19 Μαρτίου. http://ta-nea.dolnet.gr/ 11/3/04

επιστροφή στην αρχή

Απάντηση και ανταπάντηση για την Πύλη Αδριανού και το Μουσείο Ακρόπολης

Την αντίδραση του ελληνικού ICOMOS προκάλεσε δημοσίευμα της "Ε" (22/4/2004) με τίτλο "Ανακοίνωση καταστροφολογική", που υπέγραφε η Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, όπου αναφερόταν ότι το ICOMOS διάλεξε να γιορτάσει τη "Διεθνή Ημέρα των Μνημείων με μια τρισέλιδη ανακοίνωση αφιερωμένη στα μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν στα μνημεία της Αττικής" ανάμεσα στα οποία περιελάμβανε και την Πύλη Αδριανού σημειώνοντας ότι έχουν "μπει σκαλωσιές", "αλλά δεν έχουν αρχίσει εργασίες". Η συντάκτις επισήμανε ότι όλοι βλέπουμε τους ανθρώπους που εργάζονται στη σκαλωσιά της Πύλης.

- Σχετικά με την Πύλη Αδριανού το ICOMOS απαντά μεταξύ άλλων στη μακροσκελή επιστολή του: "Στην ανακοίνωσή μας αναφέρουμε ότι το έργο έχει δημοπρατηθεί, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει εργασίες", ενώ διατυπώνουμε το ερώτημα: "Θα διαλυθεί η εργολαβία σε βάρος του Δημοσίου;".

Και η συνέχεια της επιστολής:

"Είναι σαφές ότι αναφερόμαστε σε εργασίες αντικειμένου μηχανικού, πράγμα που έγινε κατανοητό στον λοιπό ημερήσιο Τύπο. Συμπληρώνουμε, λοιπόν, ότι το έργο αυτό με τίτλο "Αποκατάσταση και Συντήρηση Πύλης Αδριανού" προϋπολογισμού 277.625,84 ευρώ, ύστερα από δημοπράτηση, ανατέθηκε στον εργολήπτη δημοσίων έργων πολιτικό μηχανικό Θ. Σιούρδα με επιβλέποντες του υπουργείου Πολιτισμού τους μηχανικούς Παναγιώτη Χατζημήτρο και Θεόδωρο Τσούχλο. Και επιμένουμε ότι όλα όσα αναφέρουμε είναι απολύτως ορθά".

"Η συνεργάτις σας αναφέρεται σε άλλες εργασίες, που είναι αντικειμένου συντηρητού, που εκτελούνται όχι με δημοπράτηση και εργολαβία (όπως εμείς αναφέρουμε στην ανακοίνωσή μας), αλλά με αυτεπιστασία από τη Διεύθυνση Συντήρησης του ΥΠΠΟ. Η συνεργάτις σας αναρωτιέται "αν ζουν οι συντάκτες της ανακοίνωσης σε άλλη πόλη, αφού χιλιάδες περαστικοί βλέπουν καθημερινά δεκάξι ανθρώπους πάνω στη σκαλωσιά της Πύλης να δουλεύουν". Προφανώς η απρόσεκτη συνεργάτις σας, αν και φαίνεται να ζει σ' αυτή την πόλη, δεν αντελήφθη τι έβλεπε (ίσως κοίταζε αλλού). Μάλιστα δημοσιεύει φωτογραφία των... εργασιών και δηλώσεις υπευθύνων "ότι η επέμβαση θα ολοκληρωθεί στο τέλος Ιουνίου". (σ.σ.: Ποιο θα ολοκληρωθεί: Αυτό που δεν άρχισε;).

Τα λοιπά που αναφέρουμε, είναι επίσης ακριβή, ότι δηλαδή μάλλον "θα μετατεθεί η έναρξη των εργασιών μετά την Ολυμπιάδα" και ότι "θα αφαιρεθούν οι πανάκριβες σκαλωσιές προς το παρόν, ώστε να μην εμφανίζει εικόνα εργοταξίου". Τέλος είναι γνωστοί οι κίνδυνοι τόσο του μνημείου όσο και των διερχομένων, και γι αυτό άλλαξε και η πορεία του τραμ".

Σε σχέση με τον αρχαιολογικό χώρο Μακρυγιάννη: "Επιμένουμε σε αυτό που έχουμε αναφέρει, ότι δηλαδή "εκκρεμεί η οριστική θέση του νέου Μουσείου" (σ.σ.: της Ακρόπολης). Δεν πρόκειται να γίνει καμία κατασκευή, προ της Ολυμπιάδας, σύμφωνα και με τις θέσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟ. Προφανώς δεν αγνοούμε την απόφαση του ΣτΕ".

Απάντηση

Η Ν. Κοντράρου-Ρασσιά απαντά: "Στην ανακοίνωσή του ICOMOS που σχολιάσαμε αναφερόταν σαφώς "σε εργασίες συντήρησης της Πύλης Αδριανού" και όχι σε εργασίες αναστήλωσης, όπως τώρα προσπαθεί να υπαινιχθεί. Το ότι δεν ξεκίνησε μια πολυδάπανη εργολαβία και το έργο συντήρησης του μνημείου γίνεται με αυτεπιστασία από τη Διεύθυνση Συντήρησης του υπουργείου, μόνο το ICOMOS μπορεί να εξηγήσει γιατί αυτό είναι μεμπτό, αφού οι πάντες γνωρίζουν πως έτσι το έργο δεν κοστίζει ακριβά, προς όφελος φυσικά του Δημοσίου. Η αναστήλωση είναι γνωστό πως θα ακολουθήσει μετά τη στερέωση των κομματιών που έπεφταν προ 4ετίας και τώρα ευτυχώς συγκολλήθηκαν και δεν πέφτουν. Πάντως το τραμ δεν άλλαξε πορεία από το φόβο μη δεχθεί καμία πέτρα από την Πύλη, αλλά γιατί οι κραδασμοί του κρίθηκε πως θα έβλαπταν το μνημείο.

Ολα αυτά ασφαλώς τα γνωρίζουν πολύ καλά οι συντάκτες της ανακοίνωσης του ICOMOS, αφού κάποιοι από τα μέλη του, όντας στελέχη των αρμόδιων διευθύνσεων έργων και αναστήλωσης του ΥΠΠΟ, είναι και συνυπεύθυνοι για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα μνημεία σήμερα.

Οσον αφορά το νέο Μουσείο της Ακρόπολης μόνο το ICOMOS γνωρίζει ότι "εκκρεμεί η οριστική του θέση", αφού υπάρχει η διαβεβαίωση του πρωθυπουργού στον Ζυλ Ντασσέν ότι θα γίνει στου Μακρυγιάννη, όπως και η σχετική απόφαση του ΣτΕ. Τέλος, κρίνω περιττό να σχολιάσω το ανοίκειο ύφος της επιστολής". ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/04/2004

επιστροφή στην αρχή

Το Μουσείο της Ακρόπολης και το "δόγμα Μακρυγιάννη"

Όταν ένας στόχος βαφτίζεται εθνικός, συνήθως κάποια σύγχυση επιδιώκεται να προκληθεί. Μερικές φορές, μάλιστα, δεν αποκλείεται πίσω από τον "εθνικό στόχο" να κρύβονται και ανομολόγητα συμφέροντα.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν υποψίες για ιδιοτέλεια όσον αφορά την ανεξήγητη επιμονή να ανεγερθεί το Μουσείο της Ακρόπολης στο χώρο του Μακρυγιάννη. Υπάρχει, όμως, πρόδηλος σκοπός πρόκλησης σύγχυσης στην κοινή γνώμη, γιατί, εδώ και πολλά χρόνια, όποιος αντιτίθεται σ' αυτή τη συγκεκριμένη επιλογή, κατηγορείται εσκεμμένα και συκοφαντικά ως εχθρός του Μουσείου της Ακρόπολης.

Το πιο "τρανταχτό" επιχείρημα που προβάλλουν όσοι έχουν κάνει δόγμα την ανέγερση του μουσείου στου Μακρυγιάννη, είναι πως τώρα πια δεν προλαβαίνει να γίνει νέα μελέτη και πως η μετάθεση σημαίνει ματαίωση, και απώλεια της ευκαιρίας να επιστρέψουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα στην Ελλάδα.

Έτσι, ο στόχος γίνεται ακόμα πιο "εθνικός" και οι διαφωνούντες ακόμα πιο "αντεθνικοί". Αν, όμως, οι παράλογα επιμένοντες στο "δόγμα Μακρυγιάννη" έδιναν λίγη βάση στις από πολλών ετών αντιρρήσεις των αρχιτεκτόνων, των πνευματικών ανθρώπων, του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών, του Συμβουλίου της Επικρατείας, ίσως να μη φτάναμε στο παρά πέντε.

Στη δημοκρατία, λένε, δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Μπορεί, λοιπόν, να βρεθεί άλλη λύση. Πολύ κοντά στην Ακρόπολη υπάρχει ο χώρος του παλιού εργοστασίου του Φιξ, για παράδειγμα.

Όταν προκαλούνται τεχνητά αδιέξοδα, σίγουρα κάποιο έλλειμμα δημοκρατίας υπάρχει. ΕΠΟΧΗ 21-3-2004

επιστροφή στην αρχή

Ασφαλιστικά μέτρα για το νέο Μουσείο της Ακρόπολης Μαυροειδής Σταμάτης         

Νέα τροπή παίρνουν τα πράγματα σχετικά με την ανέγερση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης και την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου της περιοχής Μακρυγιάννη. Μια πολυμελής ομάδα αρχιτεκτόνων κατέθεσε στο Μονομελές Πρωτοδικείο αίτηση ασφαλιστικών μέτρων με την οποία υποστηρίζεται ότι: α) Οι εργασίες στο συγκεκριμένο χώρο εκτελούνται χωρίς άδεια και με βάση το νόμο "περί Ολυμπιακών έργων" ο οποίος χορήγησε την άδεια, έχει ωστόσο κριθεί ως αντισυνταγματικός και β) στην ανετοιμότητα της μελέτης η οποία ομολογείται και από τον Οργανισμό Ανέγερσης του νέου Μουσείου.

Η πρόεδρος του δικαστηρίου, επειδή θεώρησε ότι το θέμα είναι μείζον, παρέπεμψε τη συζήτησή του για τις 25 Μαϊου, όπου και θα κριθεί τελεσίδικα η νομιμότητα των εκτελούμενων εργασιών. http://193.218.80.70/cgi-bin/hwebpressrem.exe?-A=380629&-w=&-V=hpress_int&-P

επιστροφή στην αρχή

Το σχολείο κινδυνεύει να καταρρεύσει, ο δήμος κωφεύει

Ενα σχολείο, δείγμα της αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα, κινδυνεύει να καταρρεύσει και το κυριότερο να βάλει σε κίνδυνο τους μαθητές, γιατί η δημοτική αρχή, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις του συλλόγου γονέων, δεν προχωρεί στη λήψη μέτρων. Πρόκειται για το 70ό Δημοτικό Σχολείο της Αθήνας, στη γωνία των οδών Καλλισπέρη και Μητσαίων στου Μακρυγιάννη, λίγα μέτρα κάτω από τον πεζόδρομο της Δ. Αρεοπαγίτου. Είναι έργο του κορυφαίου αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού και χτίστηκε το 1931, τη «χρυσή εποχή» της σχολικής στέγης στη χώρα μας.
Η στενότητα χώρου επέβαλε την κατασκευή μιας ταράτσας, η πάνω επιφάνεια της οποίας είναι η αυλή του σχολείου. Αξιοποιώντας το επικλινές του εδάφους, από κάτω κατασκευάστηκε ένας μικρός χώρος που παλιότερα έμενε ο εκάστοτε επιστάτης. Στους σεισμούς του 1999 παρουσιάστηκαν ρωγμές στην ταράτσα, που αντιμετωπίστηκαν με «μπαλώματα» από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου Αθηναίων. Πριν από δύο χρόνια άρχισαν να πέφτουν σοβάδες και να τρέχουν νερά. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με πρόχειρα υποστυλώματα, που είναι ανεπαρκή όπως αποφάνθηκε ο μηχανικός που έφερε ο σύλλογος γονέων. Προειδοποίησε ότι αν δεν ληφθούν μέτρα υποστύλωσης της αυλής υπάρχει κίνδυνος να καταρρεύσει, προκαλώντας καθίζηση και στο κτίριο του Καραντινού. Ο σύλλογος έχει υποβάλει από τις αρχές του χρόνου υπομνήματα στο δήμο, χωρίς να έχει πάρει απάντηση. Χ.ΤΖ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 21/05/2005

επιστροφή στην αρχή

"Στροφή" Τατούλη για το Μουσείο της Ακρόπολης Στροφή 180 μοιρών έκανε ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Τατούλης, καταθέτοντας στο πλαίσιο της ανάκρισης που γίνεται για την υπόθεση της ανέγερσης του Μουσείου Ακροπόλεως. Ο Π. Τατούλης, όντας στην αντιπολίτευση, είχε καταθέσει μηνυτήρια αναφορά κατά των μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) που ενέκριναν τη μελέτη και την προμελέτη, αλλά και εναντίον των μελών της επιτροπής που ανέθεσαν τη μελέτη για την κατασκευή στα αρχιτεκτονικά γραφεία Tschumi - Φωτιάδη. Στη συνέχεια όμως, ως υφυπουργός Πολιτισμού, κλήθηκε να υπερασπίσει αυτούς που κατηγορούσε, σε βάρος των οποίων είχε ήδη ασκηθεί ποινική δίωξη για παράβαση καθήκοντος και καταστροφή αρχαιοτήτων όσον αφορά τις ζημιές οι οποίες προκλήθηκαν από τις εκσκαφές και τα έργα αντιστήριξης.
Στο πλαίσιο της έρευνας που χειρίζεται η 2η τακτική ανακρίτρια ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού μάζεψε την αρχική του καταγγελία και τόνισε ότι "είμαι πεπεισμένος ότι κανένα μέλος του υπουργείου Πολιτισμού δεν λειτουργεί με πρόθεση καταστροφής των αρχαίων, αλλά με γνώμονα την προστασία τους. Τα στοιχεία που επικαλέστηκα στην από 11-7-2002 μηνυτήρια αναφορά μου ήταν προϊόν πληροφόρησης διαφόρων πολιτών, ευαισθητοποιημένων για το συγκεκριμένο θέμα"
Σύμφωνα με την κατάθεσή του εξάλλου, "θεώρησα ότι ως βουλευτής θα έπρεπε να κάνω χρήση όλων των δικαιωμάτων που είχα, προκειμένου να παρθούν τα αντίστοιχα μέτρα και η πρέπουσα προσοχή ώστε να μην υπάρξουν φθορές στα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ως υπουργός Πολιτισμού μπορώ να πω ότι όλες αυτές οι προσπάθειες συνετέλεσαν ώστε φθορές να μην υπάρξουν και η γενικότερη κατεύθυνση ήταν να υπάρχει σήμερα η δυνατότητα της διατήρησης του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού χώρου και η ανάδειξή του μέσα από αυτές τις εργασίες που συντελούνται σήμερα. Οι σημερινές πληροφορίες όλων των υπηρεσιών με βεβαιώνουν ότι δεν υπάρχουν φθορές. Το έργο συνεχίζεται και μέχρι το τέλος του 2006 θα είναι έτοιμο".
Σημειώνεται ότι όλοι οι κατηγορούμενοι μετά την απολογία τους αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς κανέναν περιοριστικό όρο. Συντάκτης : Λαζαρίδου Ειρήνη  ΑΥΓΗ 9-3-06

επιστροφή στην αρχή

Προτεραιότητά τους η παιδεία και ο πολιτισμός. Για τη παιδεία το νοιώσαμε στο πετσί μας... Για το πολιτισμό οι εικόνες δεν περιγράφονται με λόγια. Στα βίντεο η καταστροφή του Αρχαιολογικού χώρου Μακρυγιάννη είναι κάτι παραπάνω από εξόφθαλμη, η αλλοίωση του περιβάλλοντος χώρου της Ακρόπολης τώρα που το τέρας σηκώθηκε είναι μη αντιστρεπτό γεγονός.

Στα βίντεο που ακολουθούν μόνο μια μικρή γεύση από τη καταστροφή

http://www.youtube.com/watch?v=I3e0roIaFMc

http://www.youtube.com/watch?v=zUR9_DtHLxk

http://www.youtube.com/watch?v=vm2_KtqG30Q

http://www.youtube.com/watch?v=rrb8jRYhSgM

http://www.youtube.com/watch?v=Z8962hvZJoo

http://www.youtube.com/watch?v=GYu5oHIL1jc

http://www.youtube.com/view_play_list?p=25ACC6C0C994C99C

Περισσότερα εδώ:

http://globalculturalheritage.blogspot.com/ (ελήφθη στο Παρατηρητήριο 10-5-07)

επιστροφή στην αρχή

Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης στην τελική ευθεία ολοκλήρωσής του…

29/5/2007 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Θέμα: Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης στην τελική ευθεία ολοκλήρωσής του… Ο Υπουργός Πολιτισμού κ. Γιώργος Βουλγαράκης παραχώρησε συνέντευξη Τύπου σχετική με το έργο κατασκευής του Νέου Μουσείου Ακρόπολης και τις ενότητες εργασιών που περιλαμβάνει. Ο κ. Υπουργός, μεταξύ άλλων, περιέγραψε το εγχείρημα της ασφαλούς μεταφοράς των εκθεμάτων στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης.

Η κατασκευή του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, ως πολιτιστικό όραμα συνοδεύεται εδώ και αρκετές δεκαετίες από μια αγωνία διαφύλαξης και συντήρησης των σωζόμενων αρχαιοτήτων της Ακρόπολης, αλλά και ικανοποιητικής ανάδειξης των γλυπτών και άλλων ευρημάτων σε κατάλληλο μουσειακό χώρο.
Η ανεπάρκεια του παλιού Μουσείου πάνω στο Βράχο είχε οδηγήσει πολλά από τα αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών της Ακρόπολης σε άλλα μουσεία της Αθήνας, αλλά και σε αρχαιολογικές αποθήκες.
Η τεράστια σημασία των εκθεμάτων και η προσπάθεια επανάκτησης και αποκατάστασης της ενότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα, σήμαναν την κατεπείγουσα ανάγκη ενός σύγχρονου και αντάξιου των έργων μουσείου.
Το νέο μουσείο πρόκειται να στεγάσει έργα ενός συγκεκριμένου μνημειακού συνόλου, μια συλλογή μεγάλη και ομοιογενή, που θα περιλαμβάνει ό,τι προέρχεται από την Ακρόπολη, καθώς και τα αρχιτεκτονικά γλυπτά που διεκδικούμε από το Βρετανικό Μουσείο.
Tο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης θα γίνει νέο σημείο προορισμού για χιλιάδες επισκέπτες και θα αντιπροσωπεύει τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα είναι σε θέση να αναδείξει την κληρονομιά της.
Το σύνθετο εγχείρημα της κατασκευής του Νέου Μουσείου Ακρόπολης εν πολλοίς περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες εργασιών:
1. Την κατασκευή του κτηρίου
2. Την διαμόρφωση του άμεσου περιβάλλοντος χώρου
3. Την ανάδειξη της ανασκαφής
4. Την αποσυναρμολόγηση και την συντήρηση των αρχαιοτήτων από το Μουσείο του Βράχου
5. Την μεταφορά των εκθεμάτων
6. Τέλος, για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος επιβάλλονται εργασίες ανάδειξης της ευρύτερης περιοχής.
Ας δούμε τώρα την πρόοδο των εργασιών στις επιμέρους αυτές ενότητες.
1. Κατασκευή του κτηρίου
Στις 15 Μαρτίου, μετά την συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε το εργοτάξιο κατασκευής του Νέου Μουσείου Ακρόπολης. Διαπιστώθηκε η μεγάλη πρόοδος των εργασιών, και σήμερα μπορούμε να πούμε ότι πολύ σύντομα το μουσείο θα είναι έτοιμο να υποδεχθεί τα εκθέματα. Θεωρούμε ρεαλιστικό χρόνο περαίωσης των εργασιών κατασκευής του κτιρίου τον Σεπτέμβριο του 2007.
2. Άμεσος περιβάλλων χώρος
Η διαμόρφωση του άμεσου περιβάλλοντος χώρου βρίσκεται σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί μετά το πέρας των εργασιών κατασκευής του κτηρίου του ΝΜΑ αλλά και της μεταφοράς των αρχαιοτήτων σε αυτό.
3. Η ανάδειξη της ανασκαφής
Η Ανασκαφή προκειμένου να προστατευτεί από τα έργα κατασκευής του Νέου Μουσείου επιχώθηκε με ειδική μέθοδο και κατάλληλα υλικά. Η διαδικασία αποκάλυψης της ανασκαφής έχει ήδη ξεκινήσει, θα ολοκληρωθεί όμως μετά το πέρας των εργασιών κατασκευής του ΝΜΑ.
Για την ανάδειξη της ανασκαφής ετοιμάζεται πρόταση από τον ΟΑΝΜΑ και την Α’ ΕΠΚΑ. Ενδεικτικά, τα έργα ανάδειξης θα περιλαμβάνουν την κατασκευή διαδρομών για τον επισκέπτη, τη δημιουργία ειδικού φωτισμού και την εγκατάσταση δικτύου ηλεκτρονικής ξενάγησης.
Στο χώρο της ανασκαφής θα εκτίθενται και τα κινητά ευρήματα από τον ίδιο χώρο, τα οποία σήμερα παρουσιάζονται σε πειραματική έκθεση στο κτήριο Βάιλερ, με τίτλο «Το Μουσείο και η Ανασκαφή» (παρουσιάζονται μόνο 500 από τα 50.000 ευρήματα).
4. Αποσυναρμολόγηση και συντήρηση των αρχαιοτήτων
Η συντήρηση των αρχαιοτήτων της Ακρόπολης που πρόκειται να εκτεθούν στο Νέο Μουσείο, δρομολογήθηκε με πιο εντατικό ρυθμό από το 2000 και μετά, με κορυφαίο παράδειγμα τους λίθους της δυτικής ζωφόρου του Παρθενώνα που μετά τη δομική τους αποκατάσταση, υπέστησαν καθαρισμό με λέϊζερ και εκτίθενται από το 2004 κ.ε. στην αίθουσα της ζωφόρου του παλαιού Μουσείου της Ακρόπολης.
Έκτοτε η συντήρηση κλιμακώθηκε και σε άλλες ενότητες αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα που φυλάσσονται στις αποθήκες του παλαιού Μουσείου.
Πρόκειται για τις ανατολικές και ορισμένες βόρειες μετόπες, που διανύουν τα τελευταία στάδια συντήρησής τους στο εργαστήριο γλυπτών του Μουσείου της Ακρόπολης, λίθοι και θραύσματα της ζωφόρου των άλλων πλευρών του Παρθενώνα, αλλά και αρχιτεκτονικά γλυπτά άλλων μνημείων της Ακρόπολης, όπως η ζωφόρος και το θωρακείο του ναού της Αθηνάς Νίκης.
Η διακοπή λειτουργίας των δύο τελευταίων αιθουσών (VII και VIII) του Μουσείου της Ακρόπολης, τον Ιανουάριο του 2007, παρείχε την δυνατότητα εκτεταμένων αποξηλώσεων των πακτωμένων λίθων της βόρειας και ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα, την αφαίρεση των κονιαμάτων και της κόλλας Mayer που είχαν χρησιμοποιηθεί κατά την παλαιά έκθεσή τους, αλλά και την απομάκρυνση των ακατάλληλων ορειχάλκινων συνδετήριων στοιχείων και της αντικατάστασής τους με ράβδους τιτανίου.
Οι εργασίες αυτές επέτρεψαν την κλιμάκωση της συντήρησης των δεκαπέντε λίθων της βόρειας και ανατολικής ζωφόρου που εκτίθονταν σε αυτή την αίθουσα, έντεκα εκ των οποίων έχουν ήδη ολοκληρωθεί.
Ανάλογες εργασίες πραγματοποιήθηκαν και στην αίθουσα των αετωμάτων του Παρθενώνα, κατά τις οποίες ολοκληρώνεται η συντήρηση των εναετίων γλυπτών όπως επίσης και της δωδέκατης νότιας μετόπης του Παρθενώνα.
Τέλος η διακοπή λειτουργίας δύο ακόμα αιθουσών του Μουσείου, του αυστηρού ρυθμού και της Γιγαντομαχίας (V και VI) παρείχαν τη δυνατότητα να αποξηλωθούν από τα βάθρα τους τα αυστηρορυθμικά γλυπτά και να μεταφερθούν στην αίθουσα της Γιγαντομαχίας προκειμένου να γίνουν οι κατάλληλες υποδομές με σκοπό τη διευκόλυνση της μεταφοράς όλων των αποξηλωμένων γλυπτών στο σημείο εξόδου από το παλαιό Μουσείο.
Ιδιαίτερη αναφορά, τέλος, θα πρέπει να γίνει στην κλιμάκωση της καταβίβασης των βόρειων μετοπών του Παρθενώνα εκ των οποίων ήδη έχουν αποξηλωθεί δύο που έχουν μεταφερθεί στα εργαστήρια της Ακρόπολης ενώ προγραμματίζεται η άμεση καταβίβαση και των υπολοίπων.
Όλες οι εργασίες που εκτελούνται τόσο στις αποθήκες όσο και στις αίθουσες του Μουσείου τεκμηριώνονται αναλυτικά με φωτογράφηση, σχεδίαση, ημερολογιακή καταγραφή και βιντεοσκόπηση.
Με την ευκαιρία αυτή θέλω να πω ότι χάρη στις προσπάθειες της Α΄ΕΠΚΑ ορισμένες αίθουσες του μουσείου παραμένουν ανοιχτές. Όμως, λόγω της κλιμάκωσης των εργασιών που προγραμματίζονται για τις αρχές Ιουλίου, επιβάλλεται η παύση της λειτουργίας του.
4. Η μεταφορά των εκθεμάτων
Το λεπτό και απαιτητικό εγχείρημα της ασφαλούς μεταφοράς των εκθεμάτων στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης αναλύεται ως εξής:
α) Ανάθεση της μελέτης
Στο πλαίσιο της προσπάθειας έγκαιρης ετοιμασίας του Μουσείου ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2006 η διαδικασία για την ανάθεση της ειδικής μελέτης τεκμηρίωσης, συσκευασίας, μεταφοράς και εισόδου στο Νέο Μουσείο των εκθεμάτων του Μουσείου του Βράχου της Ακρόπολης. Σε αλλεπάλληλες συνεδρίες του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού με ουσιαστική συμμετοχή της Α’ Εφορείας εξετάστηκε αναλυτικά και σε βάθος το πολύπλοκο αυτό και εξαιρετικά λεπτό θέμα της ιστορικής μετακίνησης των έργων και αποφασίστηκε να ανατεθεί η μελέτη του σε ένα διακεκριμένο πολιτικό μηχανικό, τον κ. Κώστα Ζάμπα, που πρωτοστάτησε στα έργα Συντήρησης της Ακρόπολης και πρωταγωνίστησε με απόλυτη επιτυχία στην ετοιμασία και μεταφορά των καταπονημένων από ιστορικές συγκυρίες και καιρικές συνθήκες, 25 αιώνων, αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα και του Ερεχθείου.
β) Τεκμηρίωση
Στη μελέτη λαμβάνονται υπόψη η διεθνής βιβλιογραφία και οι κανονισμοί και προδιαγραφές (ICOM, UNESCO) που αφορούν στη συσκευασία και μεταφορά των έργων τέχνης.
Αποτυπώθηκε η υφιστάμενη κατάσταση του Μουσείου του Βράχου και του περιβάλλοντος χώρου στη ΝΑ γωνία του τείχους και ετοιμάστηκε σχέδιο με το σύνολο των εκθεμάτων σε μετωπικές φωτογραφίες υπό κλίμακα, στο οποίο καταγράφονται οι βασικές σχετικές πληροφορίες (υλικό, διαστάσεις, βάρος, κατάσταση).
Τα στοιχεία των εκθεμάτων καταχωρήθηκαν σε ψηφιακές βάσεις δεδομένων έτσι ώστε να είναι δυνατή η κατάταξή τους κατά ομάδες, βάσει επιθυμητών κριτηρίων και η παρακολούθηση όλων των ενεργειών από την αποσύνδεση μέχρι την τελική τοποθέτηση στο Νέο Μουσείο.
γ) Η Συσκευασία
Τα εκθέματα θα μεταφερθούν συσκευασμένα μεμονωμένα ή κατά ομάδες σε μεταλλικά κιβώτια. Θα συσκευαστούν κατά κανόνα σε όρθια στάση, τα πιο ευαίσθητα από κοινού με τις βάσεις τους και θα στηρίζονται εσωτερικά με ξύλινο σκελετό και προστατευτικά αφρώδη υλικά ή θα έχουν άλλη συσκευασία σε ξύλινα κιβώτια, προκειμένου για μικρού μεγέθους ιδιαίτερα ευπαθή αντικείμενα.
Προβλέπονται 6 τύποι κιβωτίων και συνολικά 17 κιβώτια πολλών χρήσεων.
Κάθε κιβώτιο θα διανύσει αρχικά τη διαδρομή από τη σημερινή θέση του μέχρι τον προαύλιο χώρο ανατολικά του Μουσείου στη ΝΑ γωνία της Ακρόπολης (μέγιστη απόσταση περίπου 100 μ.)
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι αρχαϊκές Κόρες, οι οποίες κατά κανόνα στηρίζονται σε υψίκορμες βάσεις και είναι συνδεδεμένες με αυτές με ορειχάλκινες ή σιδηρές ράβδους πακτωμένες βαθιά στη βάση, όπως φαίνεται και στην σχετική φωτογραφία.
δ) Υπαίθρια Μεταφορά
Η λύση της υπαίθριας μεταφοράς επιλέχτηκε αφού προηγουμένως εξετάστηκαν άλλες εναλλακτικές. Η μεταφορά με χρήση του υπάρχοντος γερανού των αναστηλωτικών εργασιών και στη συνέχεια με οχήματα αποκλείστηκε λόγω απαγορευτικών κλίσεων και στροφών των οδών. Αποκλείστηκε επίσης η αρχική πρόταση για επίγεια μεταφορά με σταθερή σιδηροδρομική γραμμή λόγω των απαιτούμενων εκτεταμένων επεμβάσεων στον αρχαιολογικό χώρο και της όχλησης στην κίνηση της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Σημαντικό κριτήριο ήταν επίσης η αποφυγή καθυστερήσεων στα αναστηλωτικά έργα των μνημείων.
Η υπαίθρια μεταφορά θα γίνει με τρεις οικοδομικούς γερανούς με κατακόρυφο δικτυωματικό ιστό και περιστρεφόμενο οριζόντιο βραχίονα, που θα συναρμολογηθούν στο χώρο της νότιας κλιτύος κάτω από το βράχο της Ακρόπολης. Οι γερανοί αυτού του τύπου έχουν μεγάλες δυνατότητες τόσο από άποψη εμβέλειας, όσο και άποψη ωφέλιμου φορτίου. Επίσης διαθέτουν σύγχρονους κινητήρες και συστήματα μετάδοσης κίνησης για ελαχιστοποίηση των κραδασμών κατά την μεταφορά.
Ο πρώτος οικοδομικός γερανός θα έχει τα εξής ελάχιστα χαρακτηριστικά: Ύψος γάντζου στην τερματική θέση 51 μ. Μήκος βραχίονα 60 μ. Επιτρεπόμενο ωφέλιμο φορτίο με το γάντζο στο άκρο του βραχίονα 3 τόνοι. Ο δεύτερος και τρίτος θα έχουν μικρότερα ύψη (30 και 40 μ.)
Ο πρώτος γερανός θα εγκατασταθεί κάτω από τη ΝΑ γωνία του βράχου στη θέση της αναβάθρας του Διονυσιακού θεάτρου, (σημείο I). Θα παραλαμβάνει τα συσκευασμένα εκθέματα από την αυλή του Μουσείου, (σημείο Α). Θα τα μεταφέρει και θα τα αποθέτει στη ΝΑ γωνία του αναλήμματος του Θεάτρου του Διονύσου, (σημείο Β). Από τη θέση αυτή θα τα παραλαμβάνει ο δεύτερος γερανός, που θα εγκατασταθεί στη θέση, όπου η αρχαία οδός Τριπόδων συναντούσε το πρόπυλο του ιερού του Διονύσου (σημείο II), και θα τα μεταφέρει μέχρι τα όρια του αρχαιολογικού χώρου προς την οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου, (σημείο Γ) και από εκεί ένας τρίτος γερανός, εγκατεστημένος στο σημείο III θα τα μεταφέρει μέχρι το Νέο Μουσείο, (σημείο Δ). Το συνολικό μήκος της διαδρομής που θα διανυθεί είναι περίπου 400 μ.
Τη χωροθέτηση των τριών γερανών, μπορούμε να τη δούμε και σε κάτοψη, όπου διακρίνονται οι θέσεις τους (σημεία I, II, III), και έχουν σημειωθεί το μουσείο του Βράχου, το θέατρο Διονύσου και το Νέο Μουσείο Ακρόπολης.
Αποφασιστικό ρόλο για την εφαρμογή της πρότασης έχει η πλήρης καταγραφή των χαρακτηριστικών των εκθεμάτων και των ενεργειών, που απαιτούνται για τη μετεγκατάσταση τους, σε δελτία και σχέδια συσκευασίας και μεταφοράς, τα οποία συνδέονται με ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Μέσω της βάσης δεδομένων είναι δυνατός ο προγραμματισμός και στη συνέχεια η παρακολούθηση της όλης επιχείρησης.
ε) Είσοδος στο Νέο Μουσείο
Η ελαχιστοποίηση της καταπόνησης των έργων επιβάλλει την εξ αρχής απόθεσή τους από τον 3ο γερανό στο επίπεδο, στο οποίο θα εκτεθούν, (σημείο Δ στην προηγούμενη τομή που είδαμε).
Για το σκοπό αυτό έχουν προβλεφθεί θέσεις στους εξώστες του πρώτου και τρίτου ορόφου του κτηρίου. Με σύγχρονα μηχανήματα μεταφοράς και ανύψωσης αλλά και με αερολισθητήρες σε ορισμένες περιπτώσεις θα μεταφερθούν στις τελικές τους θέσεις. Όσον αφορά την έκθεση των αρχαιοτήτων στο Νέο Μουσείο, μπορούμε χαρακτηριστικά να πούμε τα εξής:
Τα περισσότερα εκθέματα θα στηθούν για την ανάδειξή τους σε συμπαγή μαρμάρινα βάθρα κατασκευασμένα από το ίδιο υλικό με εκείνο των μαρμάρων του δαπέδου.
Η ζωφόρος του Παρθενώνα θα τοποθετηθεί σε ειδικές υποδοχές που έχουν προετοιμασθεί στον πυρήνα της γυάλινης αίθουσας, ο οποίος έχει τις διαστάσεις του σηκού του Παρθενώνα. Εκεί συγκεκριμένες θέσεις αναμένουν τα πρωτότυπα μάρμαρα από το Μουσείο του Βράχου αλλά και εκείνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν παρουσιάζονται ειδικές τεχνικές και κατασκευαστικές λεπτομέρειες, καθώς η μελέτη θα εισαχθεί στο ΚΑΣ προς έγκριση στη συνεδρίαση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα.
Προϋπολογισμός – Χρονοδιάγραμμα μεταφοράς εκθεμάτων
Όσον αφορά στον προϋπολογισμό του εγχειρήματος, λαμβάνοντας υπόψη ότι μέρος του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί θα παραμείνει στην ιδιοκτησία του ΝΜΑ, και ότι στο όλο εγχείρημα συμμετέχει κυρίως μόνιμο προσωπικό του ΥΠΠΟ, είναι της τάξης των 2,5 εκ. ευρώ.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα της μεταφοράς υπολογίζεται:
η έναρξη των εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2007 και
η ολοκλήρωσή τους εντός του 2007.
Λόγω της ιδιαιτερότητας του εγχειρήματος δεν μπορεί να δοθεί ακριβές χρονοδιάγραμμα, με δεδομένο ότι η μεταφορά των αρχαιοτήτων εξαρτάται άμεσα και από τις καιρικές συνθήκες.
Ασφάλιση μεταφοράς εκθεμάτων
Μολονότι η μεταφορά θα γίνει μέσα στο όριο της ίδιας Αρχαιολογικής Εφορείας και για απόσταση μόλις 300μ., επιβάλλεται από τη σπουδαιότητα των έργων η ασφάλιση σε υψηλού επιπέδου Ασφαλιστικό Οργανισμό.
Ο προσδιορισμός των αξιών θα γίνει από την Υπηρεσία με τη συνήθη πρακτική, είναι όμως αδύνατο να αποτιμηθούν στην πραγματικότητα με αγοραίες αξίες οι θησαυροί της Ακρόπολης. Η εμπλοκή της Ασφαλιστικής Εταιρείας πρωτίστως θα αυξήσει τις ποιοτικές απαιτήσεις των όρων ασφαλούς μεταφοράς.
6. Ανάδειξη ευρύτερης περιοχής
Το έργο ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, υποδεικνύει και επιβάλλει κάθε προσπάθεια για ανάδειξη της γύρω περιοχής. Στην προσπάθεια αυτή:
• Θα πεζοδρομηθεί η Μακρυγιάννη.
• Θα δοθούν κίνητρα στους ιδιοκτήτες γειτονικών κτηρίων για ανακαίνιση των όψεων των κτηρίων τους.
• Θα αναστηλωθούν τα δύο κτήρια επί της Χατζηχρήστου, που βρίσκονται εντός του οικοπέδου του Μουσείου και θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του Νέου Μουσείου.
• Αναμένεται πρόταση για προσαρμογή των κατασκευών του Μετρό στο αρχιτεκτονικό ύφος του νέου Μουσείου.
• Kτήρια (3) επί της Διονυσίου Αρεοπαγίτου

Πηγή: http://www.yppo.gr

http://www.athinapoli.gr/athens/index.php?option=com_content&task=view&id=53&Itemid=9

επιστροφή στην αρχή

Τα γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν εκεί από όπου αποσπάστηκαν :

http://globalculturalheritage.blogspot.com/2007/06/world-heritage-committee-mexico-1982.html

 ή σαν διακοσμητικό στοιχείο σε ένα μουσείο ιδιωτικού δικαίου, που για να κτιστεί κατέστρεψε αρχαιότητες (φιλοσοφική σχολή Αθηνών) 

http://globalculturalheritage.blogspot.com/2007/05/new-museum-acropolis.html

http://globalculturalheritage.blogspot.com/2007/05/construction-of-new-museum-of-acropolis_07.html

 και που έχει κτιστεί με τη μεθοδο του στεγάστρου Σαντορίνης (που κατέρευσε καταστρέφοντας τη περίφημη τρίκλιτη οικία) http://globalculturalheritage.blogspot.com/2007/05/acropolis-new-museum-founded-as.html.

 Η νέα Ελγίνεια απόσπαση θα ολοκληρωθεί από το μνημείο τον Σεπτέμβριο και τα γλυπτά θα αντικατασταθούν με τσιμεντένια αντίγραφα όπως έχει επίσημα ανακοινωθεί !

 Ο καθηγητής Σκουληκίδης πάντα υποστήριζε ότι υπάρχουν τρόποι συντήρησης επί του μνημείου http://globalculturalheritage.blogspot.com/2007/05/ancient-monuments-they-gain-battle-of.html.

 Ψηφίστε και πάρτε θέση με την ευκαιρία για τις γιορτές των Ελγίνειων 2007, σε ερώτηση που κρίνει τι είδους πολιτισμό θέλουμε.

http://globalculturalheritage.blogspot.com/2007/06/vote-were-do-you-believe-is-proper_01.html

http://globalculturalheritage.blogspot.com/

(ελήφθη στο Παρατηρητήριο την 1-6-07)

επιστροφή στην αρχή

Το δίλημμα του Μουσείου και το αίνιγμα της Σφίγγας

Της ΜΕΛΙΤΤΑΣ ΓΚΟΥΡΤΣΟΓΙΑΝΝΗ*

Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης των Tchoumi-Φωτιάδη μου αρέσει. Είναι, κατά τη γνώμη μου, ένα εξαιρετικό έργο σύγχρονης αρχιτεκτονικής, που αναδεικνύει με ιδιοφυή τρόπο τα γλυπτά του Παρθενώνα. Ξέρω ότι πολλοί άλλοι συμπολίτες μας κρίνουν διαφορετικά -και αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το έργο είναι καρπός διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, δηλαδή της πιο έγκυρης και δημοκρατικής διαδικασίας. Αλλωστε η Αθήνα, όπως και κάθε ζωντανή πόλη, εκτός από τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς, έχει ανάγκη και από λαμπρά έργα σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Πρόσφατα, όμως, το ΚΑΣ μαζί με το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων αποφάσισαν τον αποχαρακτηρισμό ως διατηρητέων τριών πολυκατοικιών της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με σκοπό την κατεδάφισή τους, για την καλύτερη ανάδειξη του Μουσείου. Αν αυτό συμβεί, θα πρόκειται για έγκλημα κατά της αρχιτεκτονικής και της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος. Ιδιαίτερα η πρώτη πολυκατοικία, έργο του αρχιτέκτονα Κουρεμένου (1925), συνδυασμός art deco και κλασικισμού, με ψηφιδωτά και ανάγλυφα, είναι κτήριο κυριολεκτικά μοναδικό. Επιπλέον και τα τρία μαζί αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του μετώπου της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, που σήμερα δίκαια μπορεί να καυχηθεί ως ο ωραιότερος πεζόδρομος του κόσμου!
Σύμφωνα με τους όρους του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, οι πολυκατοικίες αυτές διατηρούνταν και με αυτό το δεδομένο είχαν εκπονηθεί όλες οι αρχιτεκτονικές μελέτες. Και σωστά, γιατί δεν μπορεί ένα νέο έργο, όσο σημαντικό και να είναι, να γίνεται αιτία καταστροφής ενός παλαιότερου, επίσης σημαντικού. Δεν μπορεί να υπάρχουν τέτοια διλήμματα. Λύση μπορεί να βρεθεί χωρίς να αδικηθεί ούτε το νέο ούτε το παλαιότερο κτήριο. Εννοείται πως οι ακαλαίσθητες πίσω όψεις πρέπει ν' αναπλαστούν. Με την αφαίρεση του αυθαίρετου επιπλέον ορόφου της πολυκατοικίας, η άμεση οπτική επαφή του γυάλινου ορόφου του Μουσείου με τον Παρθενώνα -που έτσι κι αλλιώς υπάρχει- είναι πλήρως εξασφαλισμένη. Αν το πρόβλημα είναι η θέα του εστιατορίου του Μουσείου, αξίζει το τίμημα; Εχουν μείνει πολλά ενδιαφέροντα κτίσματα στην Αθήνα; Το συμβούλιο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ψήφισε ομόφωνα κατά της κατεδάφισης, το Πολυτεχνείο έχει κάνει προσφυγή και η Ελληνική Εταιρεία για το Περιβάλλον και την Πολιτιστική Κληρονομιά ( www.ellinikietairia.gr) μαζεύει υπογραφές για τη διάσωση. Η συζήτηση έχει φουντώσει.
...Πριν από λίγες μέρες περνούσα πάλι από εκεί και θαύμαζα στην πρόσοψη την ψηφιδωτή παράσταση με τον Οιδίποδα και τη Σφίγγα. Και μου φάνηκε ότι άκουσα τη Σφίγγα να ρωτάει ένα διαφορετικό αίνιγμα: «Ποιο είναι εκείνο το ζώο, που με το ένα χέρι δημιουργεί και με το άλλο καταστρέφει;».
* Αρχιτέκτων, μέλος των «Οικολόγων Πράσινων»
 ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/07/2007

επιστροφή στην αρχή

Κατεδαφίστε την περιοχή!

Του Δημητρη Φιλιππιδη*

Η δυσκολία λήψης απόφασης, πριν από λίγες μέρες, για την κατεδάφιση δύο πολυκατοικιών στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου ξύπνησε τα κοιμισμένα ανακλαστικά όλων μας γύρω σε ένα πονεμένο ζήτημα στην Ελλάδα: το πώς θέλουμε να δείχνει η πόλη μας. Το ρητορικό ερώτημα που τέθηκε («Τι είναι πιο σπουδαίο, ο ιστός της πόλης ή τα μεγαλεπήβολα μνημειακά της κτίρια;») επαναφέρει ένα άλυτο πρόβλημα που βασανίζει όσους ασχολούνται με τον σχεδιασμό των πόλεων από παλιά, κι όχι μόνο στην Ελλάδα. Και αν άλλοτε έφταναν σε κάποιο συμβιβασμό που εξισορροπούσε τις αντίρροπες δυνάμεις, σήμερα αυτό γίνεται ολοένα πιο δύσκολα κυρίως γιατί έχουν ανατραπεί οι κοινωνικές σχέσεις που στηρίζουν τις κρίσιμες αποφάσεις.

Αν σήμερα ενοχλούν κάποιους οι δύο πολυκατοικίες (αδιάφορο αν είναι διατηρητέες ή ιδιοκτησίες επωνύμων), υπάρχουν ίσως περισσότεροι που ενοχλούνταν, και ενοχλούνται, εξίσου από την προκλητικά φρακαριστή «εμφύτευση» του Μουσείου Ακροπόλεως σε ένα μικρό για τις ανάγκες του οικόπεδο, με μόνο πλεονέκτημα ότι θα εποπτεύει τον Ιερό Βράχο, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Γιατί στη ρίζα του προβλήματος υπάρχει μια ασάφεια: κανείς δεν έχει ξεκαθαρίσει τι εννοείται με την «οπτική επαφή» που ζητιέται με τέτοιο πάθος. Αν όμως δεν ξέρουμε τι σημαίνει αυτή η «επαφή», πώς να κρίνουμε αν χρειάζεται κάτι να γίνει τώρα, στο παρά πέντε; Οπως σωστά ειπώθηκε, εμπόδια είναι τα πάντα: οι πολυκατοικίες, τα δέντρα του δρόμου, (και συμπληρώνω, γιατί όχι;) ίσως το άνοιγμα προς Φιλοπάππου και προς τους στύλες του Ολυμπίου Διός. Οσοι θυμούνται καλά, ασφαλώς ξέρουν πως κάποτε στις επιθυμητές κατεδαφίσεις «έπαιζε» και το γωνιακό τετράγωνο στη λεωφόρο Αμαλίας, απέναντι στην πύλη του Αδριανού. Μόνο το κόστος μπορεί να φρενάρει τέτοιες φιλόδοξες απόπειρες «να ανοίξει ο ορίζοντας» γύρω από τα σεπτά μνημεία της πρωτεύουσας. (Αν ήξεραν όσοι κόβονται για τέτοιες εκκαθαρίσεις πόσο παλιές και ξεπερασμένες είναι οι ιδέες τους!). Η περιλάλητη «ανάδειξη μνημείων», τελικά, ήταν πάντα ο πολιορκητικός κριός για να ξεκαθαρίσει η πόλη από «περιττά» και «ενοχλητικά» στοιχεία, ώστε να αναπνεύσει ελεύθερα. Λες κι ήταν άνθρωπος που πετά τα ρούχα του όταν πιάσουν οι ζέστες. Τόσο απλά. Αλλωστε, αν (σήμερα) ενοχλούν οι δύο πολυκατοικίες, τι να πούμε για το ίδιο το τερατώδες (σε σχετική κλίμακα) Μουσείο, που έρχεται σε σύγκρουση με οτιδήποτε υπάρχει γύρω του, άμεσα στο οικοδομικό του τετράγωνο και έμμεσα, προς τα γειτονικά του τετράγωνα; Προσκαλώ όποιον πράγματι ενδιαφέρεται, να κάνει ένα μικρό περίπατο γύρω από το τετράγωνο του Μουσείου, για να ελέγξει αν έχω δίκαιο. Οι αιχμηρές γωνίες του Μουσείου ξεπροβάλλουν ανάμεσα στα κενά των γύρω κτιρίων σαν εξωγήινη απειλή. Πόσα πράγματα είμαστε, αλήθεια, έτοιμοι να θυσιάσουμε χάριν μιας εμμονής; Εγώ λέω: τα πάντα, και προτείνω επισήμως να κατεδαφιστεί όλη η περιοχή Μακρυγιάννη ώς πέρα, τον «Διόνυσο». Αυτό μάλιστα, θα ήταν μια καλή ανάσα για την πόλη.

Αλλά ας μην παρατραβάμε το σκοινί, κι ας περιοριστούμε στα εφικτά. Πάω στοίχημα πως πολλοί θα ήταν εκείνοι που απορούσαν γιατί δεν κατεδαφίστηκε εξαρχής το (διατηρητέο, βεβαίως) κτίριο Μακρυγιάννη - αυτό κι αν μπλοκάρει το νέο Μουσείο. Μήπως μπορεί να γίνει κάτι τώρα, στην τούρλα του Σαββάτου, που (κατά πώς φαίνεται) όλα παίζουν ακόμα;

*Ο Δημήτρης Φιλιππίδης είναι αρχιτέκτονας.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100039_21/07/2007_235184

επιστροφή στην αρχή

ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ Δ. ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΟΥ 17

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

Την Τρίτη 3/7/2007 στο ΥΠΠΟ, σε πολύωρη κοινή συνεδρίαση του ΚΑΣ και του ΚΣΝΜ (που ορίστηκε αιφνιδιαστικά την Παρασκευή 29/6/07 χωρίς να ειδοποιηθούν οι έχοντες έννομο συμφέρον) αποφασίστηκε, με μια ψήφο διαφορά (την διπλή ψήφο του προέδρου) ο αποχαρακτηρισμός του κτιρίου της Διονυσίου Αρεοπαγίτου 17 από ‘Εργο Τέχνης, με σκοπό να ακολουθήσει αποχαρακτηρισμός και του αρ. 19 και να κατεδαφισθούν. Αιτιολογία: η θέα από το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως που θεωρήθηκε υπέρτερο δημόσιο συμφέρον.

Παρά την απόπειρα αιφνιδιασμού, πρόλαβαν να ταχθούν κατά της κατεδάφισης η Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Πανεπιστημιακές Σχολές, ο Δήμος Ιωαννίνων, Ακαδημαϊκοί, Καθηγητές Πανεπιστημίου κ.α.

Το κτίριο της Διον. Αρεοπαγίτου 17, είναι έργο του 1930 του Ηπειρώτη αρχιτέκτονα Βασίλη Κουρεμένου (1875 – 1957) . Ο Κουρεμένος ήταν αριστούχος της Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι, Ακαδημαϊκός, ζωγράφος, καθηγητής στο ΕΜΠ, φίλος του Ελ. Βενιζέλου και του Pablo Picasso. Τιμήθηκε με διεθνή βραβεία για το έργο του στο Παρίσι, την Κωνσταντινούπολη, την Ελλάδα, το Δουβλίνο.

Το κτίριο θεωρείται από τους μελετητές ως ένα από τα πιο σημαντικά της εποχής του μεσοπολέμου στην Αθήνα, ίσως το ωραιότερο δείγμα Art Deco στην πόλη. Την όψη του κοσμούν γλυπτά, ψηφιδωτά, ορθομαρμαρώσεις από κόκκινο και γκρίζο μάρμαρο.

Χαρακτηρίζεται διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩΔΕ το 1978 και έργο τέχνης από το ΥΠΠΟ το 1988. Σε όλους τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, η ύπαρξη των διατηρητέων 17 & 19 είναι βασική προϋπόθεση για τον σχεδιασμό. Στο Νέο Μουσείο επιτρέπεται κατά παρέκκλιση ύψος 24μ., ώστε να «συνομιλεί με τον Παρθενώνα» πάνω από τα κτίρια της περιοχής.

Το ΚΑΣ το 2003 δικαιολογεί τη θετική του απόφαση για την ανέγερση του Μουσείου με το σκεπτικό ότι το Μουσείο δεν θα είναι ορατό από την Δ. Αρεοπαγίτου και συνεπώς δεν θα επιβαρύνει τα μνημεία και τα διατηρητέα κτίρια. Εγκρίνει δηλαδή την ανέγερση του Μουσείου, επειδή ο τεράστιος όγκος του κρύβεται από τα κτίρια της Δ. Αρεοπαγίτου! Με το ίδιο σκεπτικό εγκρίνεται η ανέγερση και από το ΣτΕ το 2005.

Με την κατεδάφιση των δύο αυτών διατηρητέων κτιρίων ουσιαστικά ακρωτηριάζεται ο αρχιτεκτονικός χαρακτήρας της Δ. Αρεοπαγίτου. Ταυτόχρονα χάνεται ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης αστικής ιστορίας μας. Και όλα αυτά στο όνομα ενός κτιρίου – μουσείου το οποίο θα έπρεπε να είχε ως αποστολή τη διατήρηση και τη μεταφορά της μνήμης και όχι την καταστροφή της.

Και δυό λόγια για τη θέα: Από την αίθουσα των γλυπτών του Παρθενώνα φαίνεται ο Παρθενώνας και ολόκληρος ο βράχος της Ακρόπολης. Κρύβεται το Θέατρο του Διονύσου, όχι μόνο από τα κτίρια της Δ. Αρεοπαγίτου, αλλά και από τα ψηλά πλατάνια του δρόμου που αποτελούν τη «δροσιά των περιπατητών» όπως επεσήμανε η Μαρίζα Κωχ, και από τα πυκνά κυπαρίσσια του αρχαιολογικού χώρου. Θα πρέπει και αυτά να «καούν» στο όνομα του υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος;

Τα κτίρια της Διον. Αρεοπαγίτου στην ουσία εμποδίζουν το εστιατόριο του Μουσείου να φαίνεται από τον Μεγάλο Περίπατο και τον Αρχαιολογικό χώρο. Το τεράστιο, υπαίθριο εστιατόριο θα λειτουργήσει πάνω σε μια υψηλή τσιμεντένια εξέδρα – πρόβολο (στο ύψος της στέγης του κτιρίου Βάιλερ) που εξέχει από τον κύριο όγκο του Μουσείου, προς τη Διον. Αρεοπαγίτου, επί της οποίας σημειωτέον ότι δεν επιτρέπεται χρήση εστιατορίου.

Όσο για τις πίσω όψεις των διατηρητέων, που φαίνονται από το Μουσείο, υπάρχουν λύσεις: φύτευση δένδρων, αρχιτεκτονική ανάπλαση, εικαστικές παρεμβάσεις. Αρκεί να συναινέσει το ΥΠΠΟ.

Με την σκανδαλώδη απόφαση επιχειρείται να καταλυθεί η ιερότητα του αρχαιολογικού χώρου, η πολύτιμη αρχιτεκτονική μας κληρονομιά, ο μοναδικός χαρακτήρας της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, για να πίνει τον καφέ του ο τουρίστας με ανεμπόδιστη θέα και να ενισχυθούν έτσι οι εμπορικές χρήσεις του μουσείου. Αυτό θέλουμε;

Αν όχι, ας πάρει το μήνυμα ο Υπουργός Πολιτισμού και Βουλευτής Α Αθηνών Γ. Βουλγαράκης, τηλ. γραφείου 2103636177, fax 2103638137, email gvoulg@parliament.gr

Μαρίνα Κουρεμένου olvia@hol.gr, Αρίστος Δοξιάδης adoxiadis@notos.biz

Αχιλλέας Φρειδερίκος af@teknika.gr, Nίκος Ρουσέας nrouse@tee.gr,

Μανώλης Αναστασάκης anastasakis@tee.gr , Μίμης Κουμαντάνος m.koumantanos@aktena.com

επιστροφή στην αρχή

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

«Η τελευταία πράξη του Υπουργού Πολιτισμού!»

Τι κρίμα που ως τελευταία πράξη του πριν από τις εκλογές ο Υπουργός Πολιτισμού, Γιώργος Βουλγαράκης, στις 30 Αυγούστου, υπέγραψε την «έγκριση της ολικής και διηνεκούς άρσης προστασίας του χαρακτηρισμένου ως μνημείου ακινήτου της Διον. Αρεοπαγίτου 17 προκειμένου το νέο μουσείο Ακροπόλεως να έχει απρόσκοπτη οπτική επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο του ιερού βράχου της Ακρόπολης».

Στην πραγματικότητα πρόκειται μόνο για τη θέα από την καφετέρια διότι ο άνω όροφος του Μουσείου με τα σημαντικά του εκθέματα έχει ήδη τελείως απρόσκοπτη θέα.

Ο σχεδιασμός του Μουσείου προέβλεπε βέβαια την διατήρηση των δύο κτηρίων.

Το πιο σημαντικό από τα δύο κτήρια είναι έργο του διακεκριμενου Βορειοηπειρώτη αρχιτέκτονα Βασίλη Κουρεμένου (1875-1957), τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών στην Έδρα της Αρχιτεκτονικής από το το πρώτο έτος ίδρυσής της.

Η τριώροφη πολυκατοικία, με εμφανείς τις επιδράσεις της Art-Deco, κτίστηκε το 1930. Η μονόφυλλη μνημειακή θύρα της εισόδου πλαισιώνεται από δύο ανάγλυφες μαρμάρινες παραστάσεις με την παραδοσιακή φορεσιά του Πωγωνίου της Ηπείρου. Η προς την οδό Διον. Αρεοπαγίτου όψη της κοσμείται από ορθομαρμαρώσεις από κόκκινο και γκρίζο μάρμαρο με λευκά πλαίσια. Στο ύψος του τέταρτου ορόφου είναι τοποθετημένες δύο ψηφιδωτές παραστάσεις που απεικονίζουν η μια τον Θησέα στην πλώρη του καραβιού του και η άλλη τον Οιδίποδα και τη Σφίγγα.

Πρώτη φορά η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς έλαβε τόσες εκκλήσεις για να παρέμβει για τη σωτηρία ενός μνημείου. Σίγουρα και ο Υπουργός θα γνώριζε για τις χιλιάδες εκκλήσεις τόσο από την Ελλάδα όσο και από το Εξωτερικό για την προστασία των κτηρίων.

Η απόφαση αυτή έρχεται να προστεθεί σε μία σωρεία ενεργειών, οι οποίες τα τελευταία χρόνια καταστρέφουν σταθερά τον νεότερο αρχιτεκτονικό πλούτο της πόλης μας, που έχει λιγοστέψει επικίνδυνα. Αναρωτιόμαστε πώς ένα κηρυγμένο μνημείο αποχαρακτηρίζεται με τέτοια ευκολία. Η άρση προστασίας του κηρυγμένου μνημείου αποτελεί επικίνδυνο προηγούμενο για την περίπτωση άλλων μνημείων, θα στερήσει την πόλη από ένα σπουδαίο κτήριο, θα απαξιώσει ένα μοναδικό πεζόδρομο της Αθήνας και θα διαταράξει την ανθρώπινη κλίμακα της περιοχής που περιβάλλει τα μνημεία της Ακροπόλεως.

Το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως οφείλει να ενταχθεί στον υπάρχοντα πολεοδομικό ιστό της πόλης και όχι να εκδιώξει τις καλύτερες στιγμές της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής. (ελήφθη 16-9-07).

επιστροφή στην αρχή

για το κτίριο της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου και το "Βαφείο"

Σε καιρό εκλογών, ενώ κάηκε η μισή Ελλάδα, ενώ σώθηκε την τελευταία στιγμή, τραυματισμένος ο χώρος και το Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υπέκλεψε κυριολεκτικά την ψήφο του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και αποχαρακτήρισε τα δύο κτίρια της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου από μνημεία της νεώτερης ελληνικής αρχιτεκτονικής, ανοίγοντας τον δρόμο για την κατεδάφισή τους... με την αιτιολογία ότι πρέπει το Μουσείο της Ακρόπολης να έχει θέα στην Ακρόπολη. Το Μουσείο όμως, όπως ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει, έχει θέα στην Ακρόπολη, εκτός από ένα συγκεκριμένο σημείο του, εκεί όπου πρόκειται να εγκατασταθεί... το εστιατόριο. Το ζήτημα είναι δηλαδή... να βλέπουν οι τουρίστες τον Παρθενώνα την ώρα που τρώνε ή, για να το πούμε αλλιώς, να τον έχουν σερβιρισμένο "στο πιάτο τους".

Ας μην προχωρήσει η κυβέρνηση στην υλοποίηση αυτής της βεβιασμένης \πολιτικής\ απόφασης (που πάρθηκε με τη διπλής ισχύος ψήφο του διορισμένου από την κυβέρνηση προέδρου του ΚΑΣ, του γενικού γραμματέα του ΥΠΠΟ κ. Ζαχόπουλου), την οποία δεν βρίσκουμε άλλα λόγια να σχολιάσουμε παρά μόνο με μια γλαφυρή τριπολιτσιώτικη παροιμία: |"Κώλος μου βρακί δεν έχει, κεφαλή μου σκούφια θέλει!"|.

(Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει λύση πιο οικονομική, που δεν θα μας διασύρει και πάλι διεθνώς, την οποία έχουν ήδη προτείνει οι κάτοικοι της περιοχής: να διαμορφωθεί κατάλληλα η πίσω όψη των κτιρίων).

Επίσης, σε καιρό εκλογών, "στην τούρλα του Σαββάτου", η Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου αποφάσισε το κλείσιμο ενός ακόμη θεάτρου, που θα μετατραπεί σε σούπερ μάρκετ ή κάτι ανάλογο, το κτίριο του οποίου βγάζει σε πλειστηριασμό στις 18 Σεπτεμβρίου (!). Πρόκειται για το γνωστό θέατρο "Βαφείο" στην οδό Αγίου Όρους, στον Κεραμεικό, που εκτός από άριστο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής των αρχών του περασμένου αιώνα, είναι μια σημαντική εστία πολιτισμού σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας. Αυτές οι δύο κυβερνητικές αποφάσεις δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να περάσουν.

Λέανδρος ΠΟΛΕΝΑΚΗΣ Αυγή 12-9-07

επιστροφή στην αρχή

"Μην τα γκρεμίζετε, δεν έχουμε πολλά..."

Λίγα μόλις εικοσιτετράωρα μετά τη δήλωση του υπουργού Πολιτισμού ότι η πολιτεία αποφάσισε την κατεδάφιση του διατηρητέου κτιρίου στο νούμερο 17 της Διονυσίου Αρεοπαγίτου (για το διπλανό εκκρεμεί ακόμη η οριστική του καταδίκη) οι πολίτες της "Ανοιχτής Πόλης" προχώρησαν την Κυριακή το πρωί σε μια συμβολική διαμαρτυρία στον "τόπο του εγκλήματος".

Συγκεντρώθηκαν στον πεζόδρομο έξω απο το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, και αφού κρέμασαν πανώ που έγραφε "Μην τα γκρεμίζετε, δεν έχουμε πολλά" ζήτησαν με δυναμικό τρόπο την άρση της απόφασης που δυναμιτίζει την κληρονομιά της πόλης. Στην προκήρυξη που μοίραζαν στους περαστικούς (οι οποίοι έδειξαν ιδιαίτερη αλληλεγγύη, υπογράφοντας ενάντια στην κατεδάφιση) σημείωναν μεταξύ άλλων: "Η αρχιτεκτονική κληρονομιά και η αισθητική της πόλης κατεδαφίζονται προκειμένου να βελτιωθεί η θέα από το Μουσείο της Ακρόπολης. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η αρχιτεκτονική μελέτη έγινε με το δεδομένο ότι τα δύο αυτά πανέμορφα διατηρητέα θα παραμείνουν άθικτα.

Δεν θα αναφερθούμε στις οξύτατες αντιδράσεις επιστημονικών φορέων με μεγάλος κύρος, όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων. Θα σημειώσουμε μόνο την εξοργιστική υποκρισία του κράτους. Από τη μια μεριά, οι ελεύθεροι χώροι της πόλης παραδίδονται συστηματικά στα οικοδομικά συμφέροντα, ιστορικά κτήρια ωθούνται στην εγκατάλειψη και απαλλοτριώσεις για την αναβάθμιση της αισθητικής της πόλης δεν γίνονται λόγω των 'σφιχτών δημόσιων οικονομικών'. Από την άλλη, δύο από το πιο όμορφα σπίτια της Αθήνας καταδικάζονται, όχι γιατί εμποδίζουν πραγματικά σε κάτι αλλά για καθαρά εμπορικούς λόγους. Γιατί η πραγματική αιτία που το υπουργείο Πολιτισμού προσπαθεί να τα ξεφορτωθεί είναι προκειμένου να αναδειχτεί το εστιατόριο του Μουσείου!

...Δεν χρειάζεται να περιμένουμε να πέσουν τα κτίρια για να τα πενθήσουμε. Αν κινητοποιηθούμε σήμερα και τα σώσουμε, θα νιώσουμε πολύ καλύτερα".

: Μαυροειδής Σταμάτης ΑΥΓΗ 16/10/07

επιστροφή στην αρχή

«Να τα αποδεχθούμε ως έχουν»

Του ΜΑΡΩΣ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗ-ΑΔΑΜΗ*

Η επιλογή της Αθήνας ως πρωτεύουσας του πρώτου ελληνικού κράτους το 1834 βασίστηκε στην αίγλη που το αρχαίο παρελθόν της ασκούσε στους ίδιους τους Ελληνες, αλλά κυρίως στον δυτικό κόσμο. Παρελθόν που πάνω του μπορούσε να κτιστεί ένα ιδεολογικό υπόβαθρο για ένα μέλλον αποδεκτό τόσο στην ηγεσία όσο και στο λαό. Η Αθήνα πρωτεύουσα βασίστηκε και βασίζεται σ' αυτή την ιδιαίτερη έλξη που ασκεί η Ακρόπολη, αυτό το μοναδικό μνημείο, το φορτισμένο με πολιτιστικές αξίες και συμβολισμούς, αλλά ταυτόχρονα και προσδοκίες.
** Σ' αυτές τις τελευταίες στηρίζεται κατά πολύ η δημιουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης.
Ο τύπος δεν παύει να μας τονίζει το πόσο πολύ θα εντυπωσιασθούν οι ξένοι που θα έρχονται στην Αθήνα για να το δουν, τη σημαντική ωφέλεια (με ό,τι αυτό μπορεί να υπονοεί) που θα αντλήσει η πόλη από αυτό κτλ κτλ. Κοντεύουμε να ξεχάσουμε ότι το σημείο αναφοράς είναι ο ίδιος ο Ιερός Βράχος, στη συνέχεια η πόλη, το άστυ και ακολουθεί το μουσείο. Ισως αυτό να είναι το μεγαλύτερο λάθος, απ' όπου ξεκινούν οι περιπέτειες του που άρχισαν πριν από αρκετές δεκαετίες. Μοιάζει να μας διαφεύγει ότι τα κτίρια των μουσείων, όσο σημαντικά κι αν είναι αυτά καθ' αυτά, δεν είναι αυτοσκοπός αλλά κελύφη πολιτιστικών αγαθών.
**Με αφορμή λοιπόν τα αρχαία της Ακρόπολης και τη δημιουργία ενός κελύφους-μουσείου που θα τα στεγάσει, προκηρύχθηκαν από το 1977 και μέχρι το 2000 τέσσερεις αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, δύο πανελλήνιοι (1977, 1979) και δύο διεθνείς (1989, 2000). Ελαβαν μέρος εκατοντάδες αρχιτεκτονικά γραφεία και δαπανήθηκαν τεράστια χρηματικά ποσά (ο μέσος όρος της δαπάνης της κάθε αρχιτεκτονικής συμμετοχής υπολογίζεται γύρω στις 20.000 ευρώ). Φυσικά, η τιμή τού να συνδέσεις το όνομά σου με το Νέο Μουσείο Ακρόπολης (ΝΜΑ) είναι μεγάλη και πολλαπλά εξαργυρώσιμη.
**Από τους τρεις πρώτους άγονους ανοικτούς διαγωνισμούς, προέκυψαν μερικές ιδιαίτερα σημαντικές λύσεις, που θα άξιζε ίσως να εκτεθούν επ' ευκαιρία των εγκαινίων του ΝΜΑ και ακόμη, γιατί όχι, να δημιουργηθεί ένας μόνιμος χώρος έκθεσής τους, δηλαδή ένα μικρό εξειδικευμένο μουσείο αρχιτεκτονικής.
Προσωπικά, έχει μείνει στη μνήμη μου μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λύση στο χώρο της Κοίλης. Σύγχρονη, ευρηματική, ελληνική, με σεβασμό στα εκθέματα και το περιβάλλον. Ο χώρος της Κοίλης απερρίφθη, όμως, μετά το διαγωνισμό ως ακατάλληλος. Τελικά, μετά από αρκετές συζητήσεις και αφού είχαν αφήσει κάποιους να δουλεύουν για μήνες σε «ακατάλληλους χώρους», επελέγη βιαστικά θα έλεγα και ευκαιριακά και όχι με την απαιτούμενη σοβαρότητα ο χώρος του Μακρυγιάννη. Στις ανασκαφές που ακολούθησαν αποκαλύφθηκε, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Β. Πετράκο (Δελτίο της αρχαιολογικής εταιρείας ο Μέντωρ Ιούνιος 2007), «μια μεγάλη αρχαία συνοικία, μοναδική στην Αθήνα, με πυκνότατα αρχαία που διατηρούνται σε αρκετό ύψος. Αν το οικόπεδο ανήκε σε ιδιώτη που ήθελε να κτίσει, θα απαλλοτριωνόταν για να στηθούν τ' αρχαία. Εδώ δεν χρειάστηκε. Τα αρχαία ανήκαν στο κράτος που είχε δικαίωμα να τα χρησιμοποιήσει όπως ήθελε». Αντιπαρέρχομαι.
**Οι υπεύθυνοι που στάθμισαν τα στοιχεία και αποφάσισαν τελικά να εγκρίνουν την ανέγερση του ΝΜΑ στο συγκεκριμένο οικόπεδο, έθεσαν και τις κτιριολογικές προδιαγραφές.
Υπήρξαν κάποια ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία, που, ενώ είχαν επιλεγεί για να συμμετάσχουν στον τελευταίο κλειστό διαγωνισμό, απέσυραν, προς τιμήν τους, τη συμμετοχή τους μετά τη μελέτη του προτεινόμενου κτιριολογικού προγράμματος, κρίνοντας ότι αυτό δεν ήταν δυνατόν «να χωρέσει» στο συγκεκριμένο οικόπεδο, χωρίς άμεσες συνέπειες στον όγκο του κτιρίου και, επομένως, χωρίς βλάβες στη γενικότερη εικόνα του αστικού ιστού. Θεωρώ ότι δικαιώθηκαν.
**Σίγουρα, το ιστορικό της ανέγερσης του Μουσείου έχει και σκοτεινά και τρωτά σημεία.
Οπως και να έχει, όμως, το ΝΜΑ είναι πια μια πραγματικότητα. Οι αρχιτέκτονές του θέλω να πιστεύω ότι σχεδίασαν ό,τι καλύτερο μπορούσαν, λαμβάνοντας πάντα υπ' όψιν τους τις προδιαγραφές και τις δεσμεύσεις που τους δόθηκαν: δηλαδή, το κτιριολογικό πρόγραμμα, τη διατήρηση των κηρυγμένων ως μνημεία κτιρίων και την ένταξη στο γύρω δομημένο περιβάλλον.
**Για τους λόγους αυτούς δημιουργήθηκαν το λοξό στέγαστρο της εισόδου, που ξεπροβάλλει ανάμεσα στο κτίριο Weiler και τις δύο πολυκατοικίες της οδού Διον. Αρεοπαγίτου, το υαλοστάσιο που εξασφαλίζει το διάλογο μεταξύ της Ακρόπολης και της αίθουσας που προορίζεται να φιλοξενήσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα, όταν και αν η γηραιά Αλβιών θελήσει να μας τα επιστρέψει και η επανάληψη της κάτοψης του Παρθενώνα σε τμήμα του δώματος του Μουσείου, που δίνει τη δυνατότητα άμεσης σύγκρισής τους από το βράχο της Ακρόπολης και δημιουργίας των όποιων σκέψεων μπορεί κανείς να κάνει πάνω σ' αυτό.
**Εχω κάποιες αντιρρήσεις για τα μεγάλα υαλοστάσια προς την οδό Χατζηχρήστου, αλλά άκουσα ευχαρίστως ότι ο κ. Μπ. Τσουμί θα φροντίσει για τον εξωραϊσμό των όψεων των πολυκατοικιών της Χατζηχρήστου. Μια λύση θα ήταν να κατεδαφιστεί όλος ο χώρος μέχρι τον ναό του Ολυμπίου Διός (φυσικά, αστειεύομαι).
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το αρχιτεκτονικό γραφείο του κ. Μπερνάρ Τσουμί είναι ένα από τα γνωστότερα σήμερα στον κόσμο και ο ίδιος ένας διάσημος αρχιτέκτονας. Δεν θεωρώ ότι το συγκεκριμένο έργο είναι από τα καλύτερά του. Ισως να φταίνε οι πολλαπλές δεσμεύσεις που ήδη αναφέρθηκαν.
** Χωρίς, καμιά, όμως δυσανεξία προς το νέο ή απωθημένη εθνική ευαισθησία, πιστεύω ότι ο πιο πρόσφορος τρόπος για να ενσωματωθεί σωστά στον αστικό ιστό και να συνδιαλλαγεί όχι μόνο με τον Ιερό Βράχο, αλλά και με το θέατρο του Διονύσου, και με τις πολυκατοικίες της Διον. Αρεοπαγίτου, και με το σταθμό του μετρό και με το μέτωπο της Χατζηχρήστου, και με τον πολίτη περιπατητή, είναι να τα αποδεχθούμε όλα μαζί. Να τα αποδεχθούμε ως έχουν, σαν ένα ενιαίο σύνολο, στοιχεία του απώτερου και του νεότερου παρελθόντος της πόλης, κρίκοι της ίδιας αλυσίδας που συνεχίζεται στο χώρο και το χρόνο. Ας τ' αφήσουμε λοιπόν όλα να συνυπάρχουν και σε 10-15 χρόνια τα ξαναλέμε. Εμείς ή κάποιοι άλλοι.
* Η ΜΑΡΩ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗ-ΑΔΑΜΗ είναι αρχιτέκτων, καθηγήτρια του ΕΜΠ.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 21/10/2007

επιστροφή στην αρχή

Αθήνα δεν ήταν μόνο η Ακρόπολη

Αναρωτήθηκε κανείς πού πήγαν όλα εκείνα τα εντυπωσιακά αρχαία τα οποία ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές που έγιναν προς χάριν του μετρό, της Αττικής οδού, του αεροδρομίου, των ολυμπιακών έργων; Αναρωτιέται κανείς πού πάνε τα αρχαία που σχεδόν καθημερινά αποκαλύπτονται σε οικόπεδα όπου διενεργούνται σωστικές ανασκαφές σε όλη την Αττική; Και να ρωτήσει, όμως, απάντηση δεν θα πάρει. Ούτε και θα τα δει πουθενά, πλην ελαχίστων, μετρημένων στα δάκτυλα, που βρήκαν μια θέση σε κάποιο μουσείο. Περί αυτού ο λόγος.

Οι αποθήκες δεν τα χωρούν πια, δεν ξέρουμε πού να τα βάλουμε, μου λένε φίλοι αρχαιολόγοι. Ολη η αρχαία ιστορία της Αθήνας και των δήμων της βρίσκεται στριμωγμένη σε κουτιά στοιβαγμένα σε κοντέινερ ή σε κάποια κτίσματα. Της αξίζει; Το γεγονός, αν και άγνωστο στον πολύ κόσμο, αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, χωρίς ωστόσο να ευθύνεται η ίδια. Γιατί ούτε η Αθήνα έχει το δικό της αρχαιολογικό μουσείο, πράγμα απίστευτο αν το σκεφθεί κανείς, ούτε σε όλη την υπόλοιπη Αττική υπάρχει κάτι αντίστοιχο προκειμένου να βρουν αξιοπρεπή θέση έστω κάποια από τα σπουδαία ευρήματα, κυρίως όμως να αναδειχθεί η πραγματική ιστορία. Γιατί Αθήνα δεν ήταν μόνο η Ακρόπολη.

Για το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλεως των Αθηνών ακούμε εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Ολοι οι τελευταίοι υπουργοί Πολιτισμού το έχουν ενστερνιστεί, αλλά από αυτό ως την πράξη η απόσταση είναι τεράστια. Πράγμα το οποίο έχει αποδειχθεί καθώς ουδεμία προετοιμασία υπάρχει που να αποδεικνύει ότι το μουσείο πρόκειται να ανεγερθεί σε κάποιον συγκεκριμένο χρόνο. Οσο για την Αττική, τα μικρά μουσεία, της Βραυρώνας, του Μαραθώνα, του Λαυρίου, δεν αποτελούν παρά μικρές τοπικές αναφορές στο παρελθόν χωρίς περιθώρια επέκτασης. Αρα;

Η πολιτική της ίδρυσης ανά τη χώρα πολλών μικρών μουσείων, υπακούοντας συχνά σε τοπικές και μικροπολιτικές σκοπιμότητες, έχει δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία ούτε το υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να αντεπεξέλθει. Η ενασχόληση με τα αρχαία, την προστασία και την ανάδειξή τους δεν είναι αγγαρεία, ούτε μπορεί να αποτελεί πρόβλημα. Για όλα αυτά, λοιπόν, που βρίσκονται θαμμένα στις αποθήκες, ζητείται λύση.

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

Link άρθρου : http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=15201&m=C12&aa=3

επιστροφή στην αρχή

Προς 1) Υπουργό ΥΠΠΟ, κ. Γ. Βουλγαράκη

2) Γεν. Γραμματέα ΥΠΠΟ, κ. Χρ. Ζαχόπουλο

3) Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο

4) Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων

Θέμα: Κατεδάφιση διατηρητέων επί της Διονυσίου Αρεοπαγίτου

Ο ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, με έκπληξη αλλά και με εύλογη αγανάκτηση έλαβε γνώση της απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού κ. Γ. Βουλγαράκη, να προχωρήσει στην κατεδάφιση των δύο διπλά χαρακτηρισμένων διατηρητέων κτηρίων επί της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου 17 και 19, από το ΥΠΠΟ και το ΥΠΕΧΩΔΕ.

Ο εκάστοτε Υπουργός Πολιτισμού είναι εντεταλμένος από το θεσμικό του ρόλο και έχει υποχρέωση να διαφυλάσσει και να προστατεύει έργα τέχνης ιδιαίτερης υψηλής αξίας, που ανήκουν στον αρχιτεκτο-

νικό πλούτο της χώρας μας και στην πολιτισμική κληρονομιά της.

Ο κ. Υπουργός όμως ασκεί τα καθήκοντά του με τη νοοτροπία μιας αυταρχικής και αλαζονικής εξουσίας, παραβιάζοντας τους ηθικούς και δεοντολογικούς κανόνες της αρμοδιότητας του, που είναι υποχρεωμένος να τους σέβεται και να τους τηρεί απαρέγκλιτα.

Με πρωτοφανή προκλητικότητα επέλεξε την ημέρα της 30ης Αυγούστου, όταν η Αρχαία Ολυμπία γινότανε κρανίου τόπος και επωφελούμενος από τη γενική σύγχυση που προκάλεσαν οι καταστροφικές

πυρκαγιές, πήρε την απόφαση αυτή.

Αυτό το έκανε βασιζόμενος σε μια πλειοψηφία μιας διπλής ψήφου των αρμοδίων οργάνων του ΥΠΠΟ (ΚΑΣ και Νεωτέρων Μνημείων).

Η απόφαση αυτή χαρακτηρίζεται από απαιδευσία, αναλγησία, βιαιότητα και πλήρη άγνοια του θέματος που χειρίζεται και που τον εκθέτει ανεπανόρθωτα και τον αποδεικνύει ανεπαρκή στον ρόλο που

του έχει ανατεθεί.

Η καταστροφή της Ολυμπίας και μόνο αυτή θα αποτελούσε ικανή αιτία ώστε από ευθιξία και αίσθημα υψηλής ευθύνης, να υποβάλλει την παραίτησή του.

Η απόφαση της κατεδάφισης εμφανίζει τον Υπουργό να ακολουθεί τη λογική του κοινού αυθαιρετούχου, που επωφελείται των ανωμάλων περιστάσεων για να παρανομεί.

Χρησιμοποιώντας διάφορα παραπλανητικά επιχειρήματα και σοφίσματα, περί δήθεν αποκάλυψης νέων αρχαιοτήτων με την κατεδάφιση των κτηρίων ή της οπτικής επαφής με τον Παρθενώνα του Νέου

Μουσείου Ακρόπολης, αιτιολογεί την κατεδάφιση απλουστευτικά και προκαλεί παράλληλα και την κατάρρευση του μετώπου της Διονυσίου Αρεοπαγίτου.

Και τούτο παρά τη γενική κατακραυγή πλήθους πολιτών, επιστημονικών φορέων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ΕΜΠ, Πολυτεχνείο Πάτρας).

Το Υπουργείο Πολιτισμού και οι Φορείς του που αποφάσισαν τη χωροθέτηση του Νέου Μουσείου σ’ αυτό το σημείο, γνώριζαν την πυκνότητα των γύρω οικοδομικών τετραγώνων, καθώς και την «επάρκεια» του περιβάλλοντος χώρου.

Πρέπει να γίνει επίσης γνωστό στο κοινό, ότι οι μελετητές του έργου του Νέου Μουσείου Ακρόπολης γνώριζαν και είχαν λάβει υπόψη τους την παρουσία των κτηρίων αυτών, όπως αποδεικνύεται από τα

σχέδια και τις μακέτες τους.

Τέλος ο ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων δηλώνει κατηγορηματικά, σύμφωνα με τις ευθύνες που του παρέχει το καταστατικό του, ότι θα αντιταχθεί και θα επιζητήσει την ανάκληση της απόφασης

αυτής, επικαλούμενος κάθε νόμιμο μέσο που του παρέχει η ισχύουσα νομοθεσία.

Περιοδικό ΣΑΔΑΣ «Αρχιτέκτονες» Νο 65 ΣΕΠΤ-ΟΚΤ 2007

επιστροφή στην αρχή

Για το Μουσείο της Ακρόπολης

Τάσος Μπίρης, αρχιτέκτων, καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

ε π ί κ α ι ρ α 25

σχόλιο

Εξοργισμένος παρακολουθώ επί μέρες την –τουλάχιστον– προσβλητική στάση μερίδας των αρθρογραφούντων υποστηρικτών της πρότασης για το «Νέο Μουσείο της Ακρόπολης» που σήμερα κατασκευάζεται, απέναντι σε καθηγητές και καθηγήτριες της Σχολής μας που αντιτίθενται σθεναρά στο «ξεδόντιασμα» της πόλης για χάρη του έργου του κ. Τσουμί.

Παίζουν οι πρώτοι ξανά το γνωστό παιχνίδι που χωρίζει βολικά τις «παλιές», ξεπερασμένες, συντηρητικές νοοτροπίες, από τις «νέες», εκσυγχρονιστικές, ελπιδοφόρες, που καλούνται να χτίσουν το μέλλον μας, για μας, χωρίς εμάς.

Γι’ αυτό και ανιχνεύει κανείς στον λόγο τους έναν τόνο a priori βεβαιότητας και επικυριαρχίας. Ίσως γιατί εκφράζουν και τις επιθυμίες του ισχυρότατου πολιτιστικο-πολιτικού κατεστημένου που διατρέχει οριζοντίως το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, ρυθμίζοντας εν αγαστή εσωτερική ομόνοια, την τύχη της.

Από πλευράς μου θεωρώ ότι το διακύβευμα της αντιπαράθεσης έχει κακώς εγκλωβισθεί αποκλειστικά στο εάν η αξία των κτηρίων που προτείνεται να γκρεμισθούν (και τα οποία φυσικά πρέπει να παραμείνουν ως διατηρητέα) είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από την αξία της πανοραμικής θέας του Παρθενώνα.

Αντιθέτως πιστεύω ότι το πρόβλημα είναι ένα και μόνο: Η ακαταλληλότητα της ίδιας της αρχιτεκτονικής πρότασης που υλοποιείται. Δέσμια της ιδέας της, είναι φυσικό ότι επιχειρεί να επιβάλλει την ατοπικότητα και την εγωκεντρική επιθετικότητά της σε ό,τι την περιτριγυρίζει, ακόμα καις το ίδιο το μνημείο, σαρώνοντας τα πάντα γύρω της.

Στην ουσία πρόκειται για μια προσωπική νεύρωση επιβεβαίωσης του αρχιτέκτονα μέσω της επιβολής του έργου του (συνήθη στην εγωκεντρική εποχή μας). Και τη νεύρωση αυτή προσπαθεί τώρα αυτός να παρουσιάσει ως θέσφατη, πάνδημη διεθνή και τοπική επιθυμία και αναγκαιότητα, που πρέπει πια οπωσδήποτε να ικανοποιηθεί. Εδώ όμως δεν πρόκειται πια για σχέδια, αλλά για κτήριο που υλοποιείται, και γι’ αυτό θα γεννά στο διηνεκές τεράστια προβλήματα ένταξης στον πολεοδομικό ιστό, που δεν θα παρουσιάζονταν ακόμα και σε ασκήσεις 6^ου εξαμήνου σπουδών αρχιτεκτονικής.

Αυτό το γουρλωτό κοίταγμα προς το αρχαίο μνημείο δεν χρειάζεται. Κι ας το ζητά η λύση. Γιατί, εμείς τουλάχιστον, έχουμε δει (αλλά και νοιώσει βαθιά) μέσα από συστοιχίες τοπικών μικρών

ανοιγμάτων και «κάδρων» που δημιουργούν οι δρόμοι και οι πλατείες των χωριών των νησιών μας, την απεραντοσύνη όλου του Αιγαίου, χωρίς να διανοηθούμε να ξεριζώσουμε σπίτια, δημαρχεία και εκκλησιές, ούτε καν ένα σταύλο.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι, ακόμα και το πολυσυζητημένο τεράστιο «Μάτι του Κύκλωπα» προς τον Παρθενώνα, που βραβεύθηκε σε προηγούμενο διαγωνισμό, αποδείχθηκε πιο οικονομικό απέναντι σ’ αυτή την αχαλίνωτη ψύχωση της απόλυτης θέας, που γεννά τούτη την άστοχη και αστόχαστη «μεγάλη» αρχιτεκτονική.

Πώς να τιθασευτούν τώρα με λόγια οι τεράστιες μονοκόμματες γραμμές της ατοπικής βίαιης στερεομετρίας του υλοποιημένου πια αυτού κτηρίου; Πώς θα συσχετισθεί με το περιβάλλον του χωρίς να το τραυματίσει ή ακόμα και να το εξαφανίσει από προσώπου γης; Τι να σου κάνει πια το καημένο το νεοκλασσικό του Κουρεμένου μπροστά σ’ αυτήν την εξουθενωτική πίεση;

Όμως, εμείς είμαστε που βραβεύσαμε με θαυμασμό τη συγκεκριμένη πρόταση, προαναγγέλλοντας ίσως έτσι και τις επόμενες βραβεύσεις κτηρίων γνωστών «διασημοτήτων» που θα γίνουν με κλειστούς (δια προσκλήσεως) διαγωνισμούς και κλειστές (δια προσκλήσεως) επιτροπές αξιολόγησης. Όπως λέγεται ότι θα συμβεί και στην περίπτωση της «Εθνικής Βιβλιοθήκης», της «Εθνικής Λυρικής Σκηνής» κ.λπ.

Δε φτάνουν λοιπόν τα άκαιρα λόγια και οι μεταχρονολογημένες γενικές θεωρίες. Ας αποφασίζουμε επιτέλους κάθε φορά με ειλικρίνεια και προβλεπτικότητα επί του συγκεκριμένου: Για το ποια αρχιτεκτονική πραγματικά θέλουμε και θεωρούμε ότι μας αξίζει. Και ας γίνεται αυτό, όχι κατόπιν εορτής, αλλά έγκαιρα. Πρωτίστως μέσω των ειδικών θεσμικών διαδικασιών με τις οποίες η αρχιτεκτονική υπεύθυνα κρίνεται, συγκρίνεται και αξιολογείται. Πριν βραβευθεί και κτισθεί, για να μας καπελώνει πια με βούλα και κερί τα επόμενα 400 χρόνια. Ενώ «εμείς (ανώφελα) θα άδωμεν» κλαίγοντας. Οι ίδιοι που χίλιες φορές έχουμε πετάξει το άξιο στα σκουπίδια, για χάρη του μεγάλου, του εντυπωσιακού και του διάσημου.

Περιοδικό ΣΑΔΑΣ «Αρχιτέκτονες» Νο 65 ΣΕΠΤ-ΟΚΤ 2007

επιστροφή στην αρχή

A video for the listed monument - in danger - of 17 Dionysiou Areopagitou St. in Athens Greece

Ένα βίντεο για το κτήριο μνημείο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου 17

VIDEOS on YouTube

DESTROY below the ACROPOLIS

http://youtube.com/watch?v=Naf9X8Ix7Lw

DESTROY below the ACROPOLIS (greek version)

http://youtube.com/watch?v=glw3w1_aO1s

ΠΡΟΩΘΕΙΣΤΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ

PLEASE FORWARD THIS EMAIL TO AS MANY PEOPLE YOU CAN

YOU COULD ALSO VISIT THIS WEBSITE FOR MORE INFORMATION:  www.areopagitou17.blogspot.com

(ελήφθη 11-11-2007)

επιστροφή στην αρχή

Επιστολή υπέρ των δύο κτιρίων της Δ. Αρεοπαγίτου

Την αντίθεσή τους για την κατεδάφιση των δύο κτιρίων της Δ. Αρεοπαγίτου εκφράζουν με επιστολή τους 431 μέλη του επιστημονικού προσωπικού του υπουργείου Πολιτισμού. Πρόκειται για αρχαιολόγους, μουσειολόγους, ανθρωπολόγους, εθνολόγους, ιστορικούς τέχνης, αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, συντηρητές, τοπογράφους, σχεδιαστές και γραφίστες οι οποίοι διαφωνούν με την ένέργεια του «αποχαρακτηρισμού» μνημείων που όπως σημειώνουν «δημιουργεί ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο προηγούμενο για ανάλογες κινήσεις».

Ενώνουν τη φωνή τους με όσους αντιτάσσονται «σ’ αυτήν την απαράδεκτη επιδίωξη» με την οποία «επανέρχεται η πρακτική της “κάθαρσης” του ιστορικού περιβάλλοντος, χάριν της ανάδειξης του αρχαίου κλασικού παρελθόντος - και μόνον αυτού». Χαρακτηρίζουν απαράδεκτη τη συζήτηση για την κατεδάφιση των δυο κτιρίων και τονίζουν πως «με τα ίδια επιχειρήματα θα έπρεπε πρώτα να κατεδαφιστεί το κτίριο Βάιλερ, που δεν εναρμονίζεται με τη μορφή και τις διαστάσεις του νέου Μουσείου».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_0_15/11/2007_248971

Γράφει ο/η athinapoli    15.11.07

επιστροφή στην αρχή

Ο Μιχάλης Λιάπης βρήκε τον Χρήστο Ζαχόπουλο στο υπουργείο όπως τον είχε βρει και ο προκάτοχός του, Γιώργος Βουλγαράκης και ακόμη πιο πίσω, ο υφυπουργός Πέτρος Τατούλης. Ολα έδειχναν, ότι υπουργοί θα πήγαιναν και θα έρχονταν, αλλά ο Χρήστος Ζαχόπουλος θα παρέμενε στη θέση του παρότι δεν ήταν επιλογή των υπουργών του.

Για πολλούς, και όχι χωρίς έρεισμα, ήταν ο ισχυρός άνδρας. Στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο φαινόταν να δίνει, εμμέσως, «γραμμή» σε θέματα προς ψηφοφορία. Η αποφασιστική του ψήφος στο Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων για την τύχη των δύο διατηρητέων της Διονυσίου Αρεοπαγίτου ξεσήκωσε τη μισή Αθήνα. …

…Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι λίγο μετά τις 11 π.μ. είδαν το ζευγάρι Ζαχόπουλου να επιστρέφει στο διαμέρισμα από το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», όπου νοσηλευόταν με συμπτώματα υπέρτασης ο πρώην γ.γ. Στην κατάθεσή της η σύζυγός του ανέφερε ότι περίπου στη 1.30 μ.μ. κατέβηκε από την πολυκατοικία για να κάνει κάποια ψώνια, όμως άκουσε φωνές και επέστρεψε στο διαμέρισμα. Εκεί, δεν βρήκε τον σύζυγό της και βγαίνοντας στο μπαλκόνι που «βλέπει» στον ακάλυπτο είδε συγκεντρωμένους τους υπόλοιπους ενοίκους. Αμέσως πήγε στο σημείο και τον βρήκε αιμόφυρτο στο έδαφος.

Η Αμεση Δράση δέχτηκε ανώνυμο τηλεφώνημα στις 2.05 μ.μ. από άτομο που μένει στην Καρνεάδου 18, που δήλωσε ότι «από τη διπλανή πολυκατοικία ακούγονται φωνές». Λίγα λεπτά αργότερα (2.13 μ.μ.) έγινε δεύτερη, επώνυμη αυτή τη φορά, κλήση, σύμφωνα με την οποία στον ακάλυπτο της πολυκατοικίας επί της οδού Καρνεάδου 16 ακούγεται μια γυναίκα να καλεί σε βοήθεια. Από την έρευνα προέκυψε ότι ο κ. Ζαχόπουλος βγήκε στο μπαλκόνι της κουζίνας και αφού πήδησε το κάγκελο βούτηξε στο κενό. Κατά την πτώση του χτύπησε σε εξωτερική σκάλα καθώς και στο στέγαστρο ημιυπόγειου κτίσματος….

…Δεύτερον, να οδηγήθηκε στη δραματική αυτή απόφαση για λόγους που συνδέονται με την οικονομική διαχείριση των πόρων που διαχειριζόταν από τη θέση του γ.γ.. του υπουργείου Πολιτισμού. Το σενάριο αυτό συνοδεύεται από πλήθος φημών περί αμφιλεγόμενων ή αδιαφανών διαδικασιών στη διαχείριση των αυξημένων πόρων του Γ΄ ΚΠΣ του υπουργείου Πολιτισμού.

…το όνομα του κ. Ζαχόπουλου είχε ακουστεί μετ' επιτάσεως το προηγούμενο διάστημα, με αφορμή την υπόθεση απαλλοτρίωσης των δύο νεοκλασικών στην Ακρόπολη - καθώς ο πρώην γ.γ. του υπουργείου προήδρευε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ).

Καθημερινή 21-12-07

επιστροφή στην αρχή

Ο Μιχ. Λιάπης "κλείνει" και γκρεμίζει την πολυκατοικία Κουρεμένου

Πουλακίδας Κώστας

Με τη φράση "για το υπουργείο και για μένα προσωπικά το θέμα έχει κλείσει" ο Μιχάλης Λιάπης προσπάθησε να "ξεμπερδέψει" χθες στη Βουλή με το θέμα της κατεδάφισης της διατηρητέας πολυκατοικίας επί της Διονυσίου Αρεοπαγίτου 17, που έχτισε ο αρχιτέκτονας Βασίλης Κουρεμένος.

Οι επιστημονικοί φορείς, οι σύλλογοι, αλλά και προσωπικότητες όπως ο Ζακ Λανγκ και ο Πήτερ Στάιν έχουν ταχθεί υπέρ της διατήρησης του κτιρίου, του απάντησε η Άννα Φιλίνη, επισημαίνοντας την αξία που έχει η συνύπαρξη της αρχαίας και της νεότερης ιστορίας στον ίδιο χώρο. "Αυτή είναι η Αθήνα μας", είπε χαρακτηριστικά.

"Η Διονυσίου Αρεοπαγίτου έχει δείγματα της νεότερης ιστορίας και ενώνεται με υπέροχο, δημιουργικό τρόπο με τον βράχο και το μουσείο της Ακρόπολης. Αν πληγωθεί, πληγώνονται ανεπανόρθωτα βράχος και μουσείο", τόνισε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο υπουργός Πολιτισμού επέμεινε ότι "το κράτος έχει συνέχεια. Για το υπουργείο το θέμα έχει κλείσει με την απόφαση Βουλγαράκη. Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε πίσω".

Υπενθύμισε μάλιστα ότι η απόφαση του προκατόχου του βασίσθηκε στην κοινή γνωμοδότηση του ΚΑΣ και του Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.

"Από τα πρακτικά "εξαφανίσθηκε" ένα μέλος που ήταν κατά του αποχαρακτηρισμού", του επεσήμανε η Α. Φιλίνη, τονίζοντας ότι η απόφαση πάρθηκε μετά από ισοψηφία 12-12 των μελών των δύο Συμβουλίων και τη μεθόδευση για τη διπλή ψήφο του πρώην γενικού γραμματέα του ΥΠ.ΠΟ.

Ο Μ. Λιάπης υποστήριξε ότι τα κριτήρια για την κοινή γνωμοδότηση ήταν το μουσείο της Ακρόπολης να έχει απρόσκοπτη οπτική συνέχεια με τον βράχο της Ακρόπολης, να είναι σε αδιάσπαστη ενότητα όλες οι αρχαιότητες και να ανασκαφεί ο χώρος προκειμένου να αποκαλυφθούν οι αρχαιότητες. "Κανένα από τα παραπάνω επιστημονικά δεδομένα δεν έχει αλλάξει", πρόσθεσε, αλλά η Α. Φιλίνη του αντέτεινε ότι "έχουν αλλάξει τα δεδομένα και έχει αλλάξει το γενικό κλίμα για τον πολιτισμό. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το πλήγωμα του πολιτισμού".

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επεσήμανε ότι "είναι πολύ σημαντική η διατήρηση της ιστορίας των πόλεων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η φυσιογνωμία τους αναδεικνύεται από τη συνέχεια" και σημείωσε ότι από την επίσκεψή της στην περιοχή διαπίστωσε ότι "δεν διακόπτεται η συνέχεια του μουσείου και της Ακρόπολης" από τη διατήρηση της πολυκατοικίας Κουρεμένου.

ΑΥΓΗ 19/1/2008

επιστροφή στην αρχή

Εκθεση με φωτογραφικό υλικό σχεδιάζεται να στεγαστεί στο παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης

Της Γιωτας Συκκα

Αν όλους αυτούς τους μήνες κουραστήκατε να παρακολουθείτε το... δελτίο μετακόμισης των αρχαιοτήτων από τον Ιερό Βράχο στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ευκαιρία να δούμε τι θα γίνει με το παλιό μουσείο. Στο κάτω κάτω βρίσκεται σε μια θέση-κλειδί. Σε ένα λόφο, φορτισμένο με μνήμες και ιστορία. Σε αυτό ακριβώς θα στηθεί η έκθεση που σχεδιάζεται να στεγαστεί στο κτίριο, μετά την απομάκρυνση των «θησαυρών» που φιλοξενούσε εδώ και χρόνια.

Θα δούμε την ιστορία του βράχου της Ακρόπολης, των ανασκαφών, των αναστηλώσεων μέχρι και της μετακόμισης των «θησαυρών». Αρχαιότητες δεν θα υπάρχουν αλλά φωτογραφικό και εποπτικό υλικό. Αλλωστε ο βράχος έχει να «διηγηθεί» πολλά για τους ενοίκους του, εδώ και 6.000 χρόνια. Κι όταν ο επισκέπτης θα ολοκληρώσει την περιήγηση θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ένα μικρό βίντεο «Τα άνθη της πέτρας» ή κάποια εκπαιδευτικά προγράμματα. Να κάνει αγορές στο πωλητήριο και να ξεδιψάσει στο αναψυκτήριο. Αν τελικά γίνει εκεί.

Εκθεση ιδεών θα σκεφτεί κανείς όσα ακούστηκαν στη χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Μουσείων για την τύχη του παλιού μουσείου που έκλεισε μετά 133 χρόνια. Μουσειολογική μελέτη δεν υπήρχε ούτε μουσειογραφική. Ωστόσο, δόθηκαν οι βασικές αρχές στην εφορεία Ακροπόλεως ώστε να προχωρήσει το έργο που θα δώσει νέα ζωή στο παλιό μουσείο. Διαφωνίες υπήρξαν αρκετές. Για τα αρχαία και τα εκμαγεία που δεν του χρειάζονται (δεν έχει λόγο να ανταγωνίζεται το νέο μουσείο), τη σωστότερη διαρρύθμιση των χώρων κυρίως όμως για το αναψυκτήριο.

Για τη δημιουργία του εκφράστηκαν πολλές αντιρρήσεις. Η Διεύθυνση Μουσείων υποστήριξε πως πρέπει να διαθέτει μόνο νερό και αναψυκτικά, ενώ άλλοι επέμεναν πως πρέπει να είναι μεγάλο και να σερβίρει καφέ. Σκεφτείτε όσους σκαρφαλώνουν μέχρι εκεί... Ομως, ο φόβος μη τυχόν και γεμίσει τραπεζοκαθίσματα μέρος του βράχου ήταν μεγαλύτερος. Το θέμα θα έρθει ωριμότερα μαζί με τη μουσειολογική-μουσειογραφική μελέτη. Περισσότερο προετοιμασμένο. Η ιδέα πάντως για μια έκθεση αφιερωμένη στην ιστορία του βράχου, άρεσε σε όλους.

Ηταν το 1833 που ο Κυριακός Πιττάκης φρόντισε για τη συγκέντρωση των αρχαιοτήτων της Ακρόπολης. Μαζί και ο Ludwig Ross. Η εποχή που στον βράχο υπήρχε ακόμη το φρούριο που είχαν ιδρύσει οι φιορεντίνοι Αcciaioli τον 13ο αιώνα και το είχαν διατηρήσει οι Βενετσιάνοι και οι Τούρκοι. Αλλωστε το 1687, ο ναός της Αθηνάς Νίκης είχε κατεδαφιστεί για να χρησιμεύσει ως οικοδομικό υλικό για τη βελτίωση του δυτικού τοίχου του φρουρίου εν όψει του ερχομού του Μοροζίνι. «Τα πρόσωπα της Ακρόπολης», μια έκδοση της Ενωσης Φίλων Ακροπόλεως, έχει πολλές συγκινητικές ιστορίες της εποχής. Ο Ρος, για παράδειγμα, γενικός έφορος αρχαιοτήτων, είχε σκοπό της ζωής του την ανάδειξη και αναστήλωση των μνημείων του βράχου. Κυρίως την αλλαγή της χρήσης του βράχου από φρούριο σε αρχαιολογικό χώρο.

Αυτό σήμαινε την απομάκρυνση της βαυαρικής φρουράς, την κατεδάφιση των τουρκικών οχυρώσεων και κάποιων μεσαιωνικών, τον καθαρισμό των μνημείων και του βράχου από νεότερα κατάλοιπα.

«Είναι ένας λόφος με πολλαπλή ανάγνωση», μας λέει η Μαίρη Πάντου (Διεύθυνση Μουσείων). Ευκαιρία να θυμηθούμε: τις περιπέτειες της Αθηνάς Νίκης, την τυχαία ανακάλυψή της όταν ανασκάπτονταν τα Προπύλαια, τα σημάδια από το μυκηναϊκό ανάκτορο και τα νεκροταφεία, τα παραμύθια που μάθαμε μικροί για τον Θησέα, την Αθηνά, τον Αιγέα, ύστερα τον Οδυσσέα Ανδρούτσο που είχε το σπίτι του στο Ερέχθειο και τον Μακρυγιάννη που είχε τα κτήματά του στην ανατολική πλευρά του λόφου. Η έκθεση θα παρουσιάσει ιστορίες από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια.

Εν τω μεταξύ στο νέο μουσείο Ακρόπολης που επισκέφθηκαν χθες μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, οι εργασίες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς. Οι μετόπες τοποθετήθηκαν και οι υπεύθυνοι αναζητούν το σωστό ύψος για την τελική τους θέση στην τελευταία αίθουσα με τα παρθενώνια γλυπτά, ενώ ο υπουργός Πολιτισμού, Μ. Λιάπης, βιάζεται για εγκαίνια τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_21/02/2008_260035

επιστροφή στην αρχή

Αναψυκτήριο και χώρο εκθέσεων θέλει το υπουργείο Πολιτισμού το - άδειο πλέον παλιό Μουσείο της Ακρόπολης πάνω στον Ιερό Βράχο

Της Παρασκευής Κατημερτζή

Εμπορευματοποίηση της Ακρόπολης ή ανταπόκριση στις ανάγκες των 1.500.000 ετησίως επισκεπτών της; Το Συμβούλιο Μνημείων είπε κατ΄ αρχάς «ναι» στην εγκατάσταση αναψυκτηρίου σε αίθουσα του παλιού Μουσείου της Ακρόπολης και στην ιδέα να βγάλουν ορισμένα τραπεζάκια έξω, στην «πίσω αυλή», για την εξυπηρέτηση του κοινού.

Εκεί όπου βρίσκονταν οι Καρυάτιδες- σε θήκη αζώτου- θα ανοίξουν πωλητήριο και βιβλιοπωλείο.

Στην αλκόβα- την ημικυκλική κόγχη- στα ανατολικά του παλιού Μουσείου Ακροπόλεως, που φιλοξενούσε παλιότερα τις Ιωνικές Κόρες, θα ανοίξει αναψυκτήριο με λίγα τραπεζάκια έξω, στην «πίσω αυλή» του μουσείου.

Στις υπόλοιπες αίθουσες του ιστορικού κτιρίου θα εγκατασταθούν εκθέσεις με παλιές γκραβούρες και σχέδια, φωτογραφίες, μακέτες, αντίγραφα και πολυμέσα που θα παρουσιάζουν μεγάλα κεφάλαια από την ιστορία της Ακρόπολης, τα οποία δεν χωρούν στο νέο μουσείο. Πώς ήταν η Ακρόπολη κατά την παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και

«Στην πίσω αυλή» του παλιού Μουσείου Ακροπόλεως, όπως ελέχθη στο Συμβούλιο Μνημείων, θα βγάζει τραπεζάκια έξω το αναψυκτήριο

τουρκική εποχή, πώς ήταν ο Παρθενώνας πριν και μετά την ανατίναξή του το 1687, τι επεμβάσεις επιχείρησε ο Έλγιν για να αποσπάσει τα Μάρμαρα;

Το Συμβούλιο Μνημείων έδωσε κατ΄ αρχάς την έγκρισή του στην πρότασης της Εφορείας Ακροπόλεως για τη μετατροπή του άδειου πλέον παλιού μουσείου πάνω στην Ακρόπολη σε εκθεσιακό μουσειακό χώρο και απέκλεισε την ιδέα να στεγαστούν στον συγκεκριμένο χώρο γνήσιες αρχαιότητες.

Επιπλέον, στο παλιό μουσείο θα παραμείνουν τα υπόγεια εργαστήρια, οι αποθήκες αρχιτεκτονικών μελών και κάποια γραφεία αρχαιολόγων και μελετητών, αλλά θα απομακρυνθούν τα κακαίσθητα ράφια όπου είναι αποθηκευμένα γλυπτά και τα παραπήγματα στην πίσω πλευρά.

NEA 21-2-08

επιστροφή στην αρχή

Καφενείο ή νοσοκομείο

Της Παρασκευής Κατημερτζή

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ να μαγειρεύουν, να κολατσίζουν και να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους οι επισκέπτες της Ακρόπολης είναι αρχαία ιστορία. Το τεκμηριώνει και μια παλιά επιγραφή, στην οποία αναγράφονται τα τσουχτερά πρόστιμα για τους παραβάτες. Αναψυκτήριο σημαίνει επιβάρυνση, ασταμάτητο πηγαινέλα φορτίων τροφοδοσίας με εμφιαλωμένα νερά, καφάσια κ.ά. Σημαίνει ηλεκτρικές συσκευές, νεροχύτες, τόνους από σκουπίδια και αποκομιδή τους. Δεν αμφιβάλλω ότι αν δημιουργηθεί το αναψυκτήριο, θα ανοίξει η πόρτα για τη διοργάνωση «όλως κατ΄ εξαίρεσιν» δεξιώσεων και μπουφέδων για εκλεκτούς επισήμους, αρχηγούς κρατών κ.λπ., διαιωνίζοντας το καθεστώς των διακρίσεων μεταξύ προνομιούχων και μη. Η λέξη «πόρτα» όμως ανοίγει τον ασκό του Αιόλου. Λίγα μέτρα κάτω από το κτίριο του παλαιού Μουσείου βρίσκεται θαμμένη- σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις- η ανατολική μυκηναϊκή πύλη της Ακρόπολης που δεν έχει ανασκαφεί ποτέ. Πίσω από το Μουσείο, σχεδόν σε επαφή μαζί του, είναι ορατό το ισχυρό μυκηναϊκό τείχος του 1250 π.Χ. Για την επέκταση του παλαιού Μουσείου, οι αρχαιολόγοι του ΄50 έκλεισαν τα μάτια και διέλυσαν έναν τοίχο του Ιερού του Πανδίωνος.

Το υπόλοιπο ιερό, το εγκατέστησαν στα υπόγεια με το συνηθισμένο επιχείρημα ότι έτσι εξυπηρετούνται αρχαιολογικοί σκοποί, δηλαδή η φύλαξη των αρχαίων. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι δίπλα στο Μουσείο υπάρχει μια στενή ζώνη γης, σύρριζα στο Τείχος, που δεν ανασκάφηκε ποτέ. Ένα στρώμα από επιχωματώσεις που έγιναν μετά την καταστροφή της Ακρόπολης από τους Πέρσες το 480 π.Χ.

Κάποτε πρέπει να ερευνηθεί επιμελώς και ασφαλώς θα έχει πολλά να δώσει- θαμμένα αγάλματα και αρχιτεκτονικά μέλη, κυρίως όμως για τη σύγχρονη έρευνα της υποβαθμισμένης προϊστορίας του Ιερού Βράχου.

Τώρα που άδειασε το παλαιό Μουσείο, δίνεται μοναδική ευκαιρία να αποκατασταθεί η κατ΄ ανάγκην παραβιασμένη γωνιά της Ακρόπολης και να ανοίξει ο δρόμος της έρευνας. Αν πρόκειται να ξαναχρησιμοποιηθεί το Μουσείο, θα πρότεινα να μετατραπεί σε «νοσοκομείο» για τη θεραπεία των ταλαιπωρημένων μαρμάρων- με εργαστήρια συντήρησης και χώρους μελέτης, γιατί πάντα θα υπάρχει ανάγκη. Όσο για το καφενείο και τα πολυθεάματα, το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως διαθέτει έναν ολόκληρο ημιώροφο και δυόμισι στρέμματα ταράτσα για την εξυπηρέτηση καταναλωτικών αναγκών.

ΝΕΑ 28-2-08

επιστροφή στην αρχή

Αναψυκτήριο στην Ακρόπολη

Ο κ. Γ. Τρανταλίδης, δικηγόρος από τον Πειραιά, γράφει για το αναψυκτήριο στην Ακρόπολη:

«Οι φατρίες έφτασαν στο σημείο να ασκούν πιέσεις σε πολιτικούς και συμβούλια για την εμπορευματοποίηση της Ακρόπολης, προκειμένου να εγκατασταθεί αναψυκτήριο με τραπεζάκια κοντά στο παλαιό Μουσείο.

Αυτά όλα είναι ανεπίτρεπτα, αφού ούτε κυλικεία ούτε εστιατόρια ούτε τραπεζάκια αρμόζουν στον ιερό αυτόν χώρο. Επειδή λοιπόν οι καιροί είναι πονηροί, απαιτείται πλήρης διαφάνεια ώστε να σταματήσουν να πέφτουν από τους ορόφους οι πολιτικοί. Αναμένω από τον κ. υπουργό να δώσει στη δημοσιότητα τα ονόματα των μελών που είπαν “ναι” (στο αναψυκτήριο) από το Συμβούλιο Μνημείων και από την Εφορεία της Ακροπόλεως. Έτσι θα γνωρίζουν οι αναγνώστες ποιοι βεβηλώνουν την Ακρόπολη και, άραγε, άνευ αργυρίων;». TA NEA 11-3-08

επιστροφή στην αρχή

ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

«Φουρνέλο» κάτω από την Ακρόπολη

Πράσινο φως δίνει το ΥΠΠΟ για την κατεδάφιση των τελευταίων κτιρίων δίπλα στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως

Της Μαίρης Αδαμοπούλου

Τα κτίρια στα άκρα της οδού Χατζηχρήστου θα είναι τα τελευταία από τα 25 που είχαν προγραμματιστεί εξαρχής να κατεδαφιστούν για να πάρει «ανάσα» ο περιβάλλων χώρος του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως

«Ανάσα» επιχειρούν να δώσουν στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως καθώς και τα τελευταία κτίρια- από τα 25 συνολικά- που επρόκειτο να κατεδαφιστούν θα έρθουν αντιμέτωπα με τις μπουλντόζες. Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη απόφαση περί απαλλοτρίωσης και κατεδάφισης των κτιρίων που περιβάλλουν το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως και 11 μετά την οριστική απόφαση για την κατεδάφισή τους, το ετοιμόρροπο νεοκλασικό επί των οδών Χατζηχρήστου και Μακρυγιάννη 10 και το σύνολο των πέντε κτιρίων επί των οδών Χατζηχρήστου 1 και Μητσαίων 10 δεν κηρύχθηκαν διατηρητέα. Αντιθέτως θα «εξαφανιστούν» ύστερα από κατά πλειοψηφία γνωμοδότηση κοινής- μαραθώνιας - συνεδρίασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.

Μονόδρομος αποδείχτηκε η λύση της κατεδάφισης παρά την έντονη κόντρα ανάμεσα σε αρχαιολόγους και αρχιτέκτονες για πέντε κυρίως λόγους. Πρώτον, διότι «η κατάστασή τους είναι κρίσιμη και επικίνδυνη, ενώ υπάρχει άμεσος κίνδυνος να καταρρεύσουν» σύμφωνα με τον καθηγητή Αντισεισμικής Τεχνολογίας Παναγιώτη Καρύδη. Δεύτερον, διότι δεν κρίθηκαν ως σημαντικά από αρχιτεκτονικής άποψης.

Τρίτον, έχουν απαλλοτριωθεί από το υπουργείο Πολιτισμού προς όφελος του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως, οπότε αν αποφασιζόταν κάτι διαφορετικό οι πρώην ιδιοκτήτες τους θα προσέφευγαν στη Δικαιοσύνη και θα «πληττόταν το κύρος του ΥΠΠΟ».

Τέταρτον, στον συγκεκριμένο χώρο πρέπει να συνεχισθούν οι ανασκαφές καθώς σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΝΜΑ καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή αναμένονται σημαντικά ευρήματα που σχετίζονται με το Ιερό του Διονύσου εν Λίμναις. Και τέλος το ένα τουλάχιστον (επί της Μητσαίων) θεωρήθηκε πως έχει ηλικία μικρότερη των 100 ετών και έτσι δεν θα μπορούσε να κηρυχθεί μνημείο και να σωθεί.

Αντίθετη γνώμη ωστόσο διατύπωσε η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής, που υποστήριξε τη διατήρηση των κελυφών των δύο κτιρίων και τον χαρακτηρισμό τους ως νεώτερα μνημεία, ενώ εναλλακτικά πρότεινε τη μεταφορά τους σε άλλη θέση. Ούτε η άποψη πως «δεν είναι δυνατόν να συνδιαλέγεται ο Παρθενώνας μόνο με το Νέο Μουσείο και να εξαφανιστούν οι ενδιάμεσες ιστορικές φάσεις της Αθήνας», που υποστήριξαν καθηγητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και περίοικοι (ορισμένοι από τα κτίρια των πολυκατοικιών επί της Διονυσίου Αρεοπαγίτου), βρήκε έδαφος. Ούτε όμως και η εναλλακτική πρόταση περί συντήρησής τους, καθώς υποστηρίχθηκε πως «οι επεμβάσεις θα ήταν τόσο μεγάλες που θα αλλοιωνόταν η μορφή τους». Γιατί όμως τα κτίρια αυτά έμειναν τελευταία, ενώ το Μουσείο ετοιμάζεται να εγκαινιαστεί; «Ήταν θέμα προτεραιοτήτων», εξήγησε ο καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής. «Προηγήθηκε η κατεδάφιση των κτιρίων που καταλάμβαναν ζωτικό χώρο για την ανέγερση του Μουσείου και για το εργοτάξιό του».

Τα μόνα που θα σωθούν είναι τμήματα του ζωγραφικού διάκοσμου και αρχιτεκτονικά στοιχεία από τα υπό κατεδάφιση κτίρια

TA NEA 28-3-08

επιστροφή στην αρχή

ΑΚΡΟΠΟΛΗ: ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ

Μουσείο χωρίς πάρκινγκ

Του ΑΡΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ

Λίγους μήνες πριν από τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, καμία λύση δεν έχει βρεθεί για το πρόβλημα της στάθμευσης των αυτοκινήτων γύρω του, παρά τις αρχικές εξαγγελίες για πλήρη πεζοδρόμηση της οδού Μακρυγιάννη.

Η κυβέρνηση που κατάφερε να βρει λύση για το γκρέμισμα πολυκατοικιών γύρω από το τεράστιο κτίριο, ακόμη και να εξασφαλίσει απόφαση για την καθαίρεση ιστορικών κτισμάτων στη Δ. Αρεοπαγίτου, δεν έχει βρει διέξοδο για το πού θα πάνε τα εκατοντάδες αυτοκίνητα που σήμερα σταθμεύουν στους γύρω δρόμους.
Σήμερα, στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας έχει προγραμματιστεί συζήτηση για την έγκριση της μελέτης διαμόρφωσης των οδών Μακρυγιάννη, Χατζηχρήστου και Μητσαίων. Σύμφωνα με τη μελέτη που στηρίζεται στα σχέδια του Μπ. Τσουμί:
- Στην οδό Μακρυγιάννη μεγαλώνουν κατά πολύ τα πεζοδρόμια αλλά μένει οδός πλάτους 4,40 μέτρων. Το πλάτος αυτό κρίνεται επαρκές για τη στάθμευση αυτοκινήτων σε έναν στίχο.
- Στην οδό Χατζηχρήστου θα μείνει ελεύθερο οδόστρωμα πλάτους 6,80 μέτρων που θα επιτρέπει στάθμευση και στις δύο πλευρές, ενώ στην οδό Μητσαίων θα μείνει οδός πλάτους άνω των 5 μέτρων.
Ενδεικτικές των δυσκολιών που υπάρχουν για την απομάκρυνση των αυτοκινήτων είναι οι επισημάνσεις που κάνουν οι υπηρεσίες του δήμου: Η Διεύθυνση Μελετών «δεν συμφωνεί με τις προτεινόμενες μετατροπές εφόσον τεκμηριωμένα καταργούνται τουλάχιστον 144 θέσεις στάθμευσης» και δεν έχουν εξασφαλιστεί λύσεις, παρά το γεγονός ότι «μετά την πεζοδρόμηση της Δ. Αρεοπαγίτου το πρόβλημα της στάθμευσης είναι οξύτατο».
Το θέμα έχει συζητηθεί ήδη και εγκρίθηκε από τη δημαρχιακή επιτροπή, παρά τις αντιδράσεις του μέλους της Γ. Αναγνωστόπουλου, που επέμενε να ζητηθεί η γνώμη του τοπικού διαμερισματικού συμβουλίου.
Η δημοτική αρχή περιορίστηκε να ενημερώσει τις υπηρεσίες για την ανάγκη ολοκλήρωσης των ρυθμίσεων, να ζητήσει «δημιουργικές προτάσεις» ενώ ομολογεί ότι:
- Η στάθμευση διατηρείται προσωρινά στη Μακρυγιάννη και τη Μητσαίων.
- Θα βρεθεί λύση με εφαρμογή της ελεγχόμενης στάθμευσης.
- Θα ελεγχθούν αστυνομικά οι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων που λειτουργούν στην περιοχή.
Σημειώνεται ότι μεταξύ των οδών Μακρυγιάννη και Συγγρού λειτουργούν πολλά γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων που σταθμεύουν στην πλειονότητά τους τα οχήματα πάνω στους δρόμους, αναγκάζοντας τους κατοίκους να αναζητούν λύση με κάθετη στάθμευση στην οδό Μακρυγιάννη. Η κάθετη στάθμευση δεν επιτρέπεται κανονικά και λόγω αυτής συνωθούνται τις ώρες αιχμής έως και 200 αυτοκίνητα ταυτοχρόνως (πολύ περισσότερα από εκείνα που μέτρησαν οι υπηρεσίες του δήμου), που είτε έχουν σταθμεύσει είτε διπλοπαρκάρουν προσωρινά είτε αναζητούν θέση στάθμευσης. *

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 26/05/2008

επιστροφή στην αρχή

Εισήγηση στο ΣτΕ κατά της κατεδάφισης των δύο κτιρίων μπροστά στο Μουσείο Ακρόπολης

Να γίνουν δεκτές οι αιτήσεις κατοίκων των Αθηνών που ζητούν να μην απαλλοτριωθούν και να μην κατεδαφιστούν τα δύο κτίρια μπροστά στην είσοδο του Νέου Μουσείου Ακρόπολης επί της οδού Αρεοπαγίτου 17 και 19 εισηγήθηκαν οι σύμβουλοι επικρατείας, Ι.Μαντζουράνης και Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.

Μεταξύ των κατοίκων που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ είναι και ο συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ενός από τα δύο κτίρια που πρόκειται να κατεδαφιστούν.

Τον Αύγουστο του 2007, το υπουργείο Πολιτισμού με απόφασή του αποχαρακτήρισε τα κτίρια από διατηρητέα με σκοπό να αλλοτριωθούν και να κατεδαφιστούν. Η κατεδάφισή τους αποφασίστηκε, καθώς κατά τους ισχυρισμούς του υπουργείου Πολιτισμού εμποδίζουν την ελεύθερη θέαση και οπτική επαφή μεταξύ του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως και του ιερού βράχου της Ακροπόλεως.

Οι δύο σύμβουλοι Επικρατείας εισηγήθηκαν την ακύρωση της σχετικής υπουργικής απόφασης, λόγω πλημμελούς αιτιολογίας της, ενώ οι δικηγόροι και των δύο πλευρών ανέπτυξαν τους αντίθετους ισχυρισμούς τους.

Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του.

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=906865&lngDtrID=253 (5-6-08)

επιστροφή στην αρχή

Χωρίζουν το Μουσείο από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης

Πουλακίδας Κ.

Είναι άλλο το Μουσείο της Ακρόπολης και άλλο η Ακρόπολη; Προφανώς αυτό πιστεύει η κυβέρνηση και οι βουλευτές της Ν.Δ. που ψήφισαν χθες επί της αρχής το νομοσχέδιο για την ίδρυση Μουσείου Ακρόπολης. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, που, όπως τόνισε η εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Άννα Φιλίνη δεν εξασφαλίζει ούτε την προστασία και ανάδειξη των μνημείων αλλά ούτε και την αδιάσπαστη ενότητά τους με τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης.

Από τα σημεία τριβής της χθεσινής συζήτησης ήταν η ίδρυση του Μουσείου ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, ενώ οι επιστημονικοί φορείς και ο Σύλλογος Αρχαιολόγων ζητούν να ιδρυθεί σχετική Εφορεία Αρχαιοτήτων. Ο Μιχάλης Λιάπης ισχυρίσθηκε ότι επέλεξε το ΝΠΔΔ με γνώμονα τη μεγαλύτερη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια του ιδρύματος, ώστε ταυτόχρονα να διατηρεί το δημόσιο χαρακτήρα του,

Δ. Κωνστάντιος: Αποτελεί ενιαίο όλον

Ανοίγει τον δρόμο για τη μελλοντική ιδιωτικοποίηση των κρατικών μουσείων, προειδοποίησε η Α. Φιλίνη και αναφέρθηκε στη γνωμοδότηση του διευθυντή του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Δ. Κωνστάντιου, ο οποίος κρίνει ότι τα ευρύτερα "ανοικτά μουσεία" (Ακρόπολης, Δελφοί κ.λπ.), φιλοξενούν φορητά αντικείμενα που δεν μπορούν να εκτεθούν στο ύπαιθρο, αλλά αποτελούν ενιαίο όλον με τα ακίνητα μνημεία από τα οποία προέρχονται. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε την πρόταση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων για δημιουργία Ειδικής Περιφερειακής Υπηρεσίας, με τον τίτλο Εφορεία Μουσείου Ακρόπολης.

Την απόσυρση και επανακατάθεση του νομοσχεδίου ζήτησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ το ΠΑΣΟΚ κατήγγειλε απουσία επιχειρησιακού σχεδίου και εξέφρασε, όπως και τα άλλα κόμματα, αντιρρήσεις για τη συγκρότηση του Δ.Σ. του νέου Μουσείου. Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ αναφέρθηκαν και στο υψηλό κόστος των εγκαινίων που φθάνει τα 6 εκατ. ευρώ.
Στη συζήτηση έγιναν πολλές αναφορές στον επαναπατρισμό των μαρμάρων του Παρθενώνα και ο υπουργός Πολιτισμού υπογράμμισε ότι στο νέο Μουσείο έχει προβλεφθεί η δυνατότητα για την πλήρη παρουσίαση και έκθεση όλων των γλυπτών του Παρθενώνα, όχι μόνο αυτών, που βρίσκονται στην Ελλάδα, αλλά και εκείνων, που είναι στο εξωτερικό. Χαρακτήρισε δε, εθνική υπόθεση τον επαναπατρισμό τους. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ και πρ. υπουργός Πολιτισμού Ε. Βενιζέλος εκτίμησε ότι πρέπει να υπάρξουν κατάλληλοι πολιτικοί χειρισμοί και επικοινωνιακή στρατηγική.
Αποσπασματικό χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ο εισηγητής του ΚΚΕ, Κώστας Καζάκος εκτιμώντας ότι ανοίγει ο δρόμος για τους ιδιώτες. "Το πνεύμα του Φειδία θα ανατρίχιαζε με αυτό το οικοδόμημα", είπε για το Μουσείο της Ακρόπολης ο Γιώργος Καρατζαφέρης, ο οποίος πρότεινε να μπουν αγάλματα αρχαίων Ελλήνων και Βυζαντινών αυτοκρατόρων σε όλη την Αθήνα και στη διαδρομή από το αεροδρόμιο μέχρι το κέντρο.

Γρ. Ψαριανός: Πολιτισμός - πένητας

"Ο πολιτισμός στην Ελλάδα είναι ο φτωχότερος συγγενής, συγγενής πένητας, εξαθλιωμένος, ρακένδυτος, είναι ρακοσυλλέκτης. Στην Ελλάδα ο πολιτισμός έχει γίνει ένας πρόχειρος κοιτώνας, κοιμάται σε παγκάκι", υπογράμμισε ο Γρηγόρης Ψαριανός. επισημαίνοντας ότι από τον προϋπολογισμό δίνεται μόνο το 0,56% για τον πολιτισμό. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ήταν επικριτικός και για την αρχιτεκτονική του Μουσείου λέγοντας ότι "χτίσαμε ένα μουσείο πάνω στα αρχαία, ένα γυάλινο τάφο για τα ζωντανά μνημεία που βρίσκονται από κάτω, που δεν είναι πια ζωντανά". Σημείωσε δε ότι με τα 6 εκατομμύρια ευρώ που δίνονται για τα εγκαίνια "70 θίασοι θα έβγαζαν 5 χρόνια λειτουργίας και δημιουργικού έργου".

Συμπαράσταση στους αρχαιολόγους

Σημειώνεται ότι η Α. Φιλίνη παρευρέθηκε χθες και στη συγκέντρωση που διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων έξω από το υπουργείο Πολιτισμού, όπου μετέφερε τον ομόφωνο χαιρετισμό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ και του προέδρου της Αλέκου Αλαβάνου. Τόνισε ότι συμφωνεί με τον αγώνα του συλλόγου για την υπεράσπιση της αδιάσπαστης ενότητας του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης και την ίδρυση Ειδικής Περιφερειακής Υπηρεσίας (Εφορεία Μουσείου Ακρόπολης), υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση ακολουθεί "αντεπιστημονική και αντιδεοντολογική πολιτική".

http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action

επιστροφή στην αρχή

Το ΣτΕ «παγώνει» την κατεδάφιση

«Πάγωσε» η επιτροπή αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) την άδεια για κατεδάφιση κτιρίου στη συμβολή των οδών Μητσέων 10 και Χατζηχρήστου 1. Παράλληλα, το ΣτΕ ανέβαλε την οριστική απόφαση για την άδεια κατεδάφισης συνόλου πέντε κτιρίων επί των οδών Μακρυγιάννη 10 και Χατζηχρήστου 21 μέχρι να ολοκληρωθεί μελέτη εμπειρογνωμόνων του ΤΕΕ σχετικά με την στατική επάρκειά τους. Στο ΣτΕ με αίτημα την αναστολή των κατεδαφίσεων των εν λόγω κτιρίων, έχουν προσφύγει κάτοικοι της Αθήνας αλλά και ένα πολιτιστικό σωματείο.

Πρόκειται για κατοικίες του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, που βρίσκονται δεξιά κι αριστερά από το κτίριο Τσουμί, σχεδόν σαν φύλακες της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.

Ειδικότερα, η άδεια κατεδάφισης των κτιρίων είχε εκδοθεί, αφού το Υπουργείο Πολιτισμού τον περασμένο Αύγουστο ενέκρινε γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου - Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων που αποφάνθηκε ότι τα κτίρια δεν πρέπει να χαρακτηριστούν ως μνημεία γιατί δεν εμφανίζουν ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία και ιδιαίτερο πολεοδομικό ενδιαφέρον.

Αντίθετη, ωστόσο, άποψη διατυπώθηκε από τη σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου. Στη συνέχεια ανατέθηκε σε εμπειρογνώμονες του Τεχνικού Επιμελητηρίου (ΤΕΕ) να εξετάσουν το εξωτερικό κέλυφος των κτιρίων. Οι εμπειρογνώμονες δεν διαπίστωσαν κίνδυνο στατικής ανεπάρκειας. Ωστόσο, δεν τους επιτράπηκε η είσοδος στο εσωτερικό των κτιρίων με αποτέλεσμα οι εμπειρογνώμονες του ΤΕΕ να μην είναι σε θέση να ολοκληρώσουν το πόρισμά τους.

Υπό τα δεδομένα αυτά το ΣτΕ έκρινε αναγκαία την χορήγηση αναστολής για να αποτραπεί η άμεση κατεδάφιση του ενός κτιρίου. Για τα υπόλοιπα πέντε κτίρια, το ΣτΕ επέβαλλε στα αρμόδια όργανα του υπουργείου Πολιτισμού και του Οργανισμού Ανέγερσης Νέου Μουσείου Ακρόπολης να επιτρέψουν την είσοδο των εμπειρογνωμόνων του ΤΕΕ στο εσωτερικό τους ώστε να ολοκληρώσουν το πόρισμά τους σχετικά με τη στατική επάρκεια των κτιρίων εντός 15 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης.

http://www.e-tipos.com/newsitem?id=66094

επιστροφή στην αρχή

Εισήγηση στο ΣτΕ για κατά της κατεδάφισης κτιρίων δίπλα στο Μουσείο Ακρόπολης

Ακύρωση των αποφάσεων για την μη κήρυξη διατηρητέων και την κατεδάφιση κτιρίων κοντά στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης εισηγήθηκε στο ΣτΕ η αρμόδια εισηγήτρια σύμβουλος επικρατείας, κατά τη συζήτηση προσφυγών κατοίκων και της εταιρείας Monoumenta κατά αποφάσεων του υπουργείου Πολιτισμού.

Τα κτίρια βρίσκονται στη συμβολή των οδών Χατζηχρήστου 1 και Μητσέων 10 και στη συμβολή των οδών Μακρυγιάννη 10 και Χατζηχρήστου 21. Το μικτό όργανο ΚΑΣ - ΚΣΝΜ είχε κρίνει κατά πλειοψηφία, ότι τα εν λόγω κτίρια δεν εμφανίζουν αξιόλογα αρχιτεκτονικά στοιχεία ούτε ιδιαίτερο πολεοδομικό ενδιαφέρον, πλην ενός για το οποίο υποστήριζε ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στατικής επάρκειας.

Ωστόσο, κατά τη συζήτηση των προσφυγών στο ΣτΕ, η εισηγήτρια σύμβουλος επικρατείας Α. Σακελλαροπούλου, πρότεινε να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενες πράξεις, διότι η διοίκηση δεν αιτιολογεί επαρκώς για ποιο λόγο δεν πρέπει να κηρυχθούν διατηρητέα το κτίριο της οδού Μητσέων και το κτίριο Ε της οδού Μακρυγιάννη.

Ακόμη, η εισηγήτρια χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα κρίσιμες τις επισημάνσεις της σχολής Αρχιτεκτόνων και άλλων ειδικών, σύμφωνα με τις οποίες τα επίμαχα κτίρια λειτουργούν ως στοιχεία οριοθέτησης των γωνιών του οικοδομικού τετραγώνου του νέου μουσείου Ακρόπολης, συμπληρωτικά του κτιρίου Βάιλερ, υποστηρίζοντας με τον τρόπο αυτό την ένταξη και του σύγχρονου κτιρίου του μουσείου στον πολεοδομικό ιστό της πόλης.

Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του.

Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο η επιτροπή αναστολών του ΣτΕ «πάγωσε» την άδεια για κατεδάφιση κτιρίου στη συμβολή των οδών Μητσαίων 10 και Χατζηχρήστου 1.

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=973343&lngDtrID=253

επιστροφή στην αρχή

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Ø Πρωτόγνωρη τεχνολογία για την Ακρόπολη

Της Παρασκευής Κατημερτζή

Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης κρύβει κατασκευαστικές καινοτομίες και στοιχεία βιοκλιματικού σχεδιασμού, βασισμένα σε υπερσύγχρονη και πρωτόγνωρη τεχνολογία
Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης, συνολικής έκτασης 23.000 τ.μ. με 14.000 τ.μ. εκθεσιακών χώρων, σχεδιάστηκε από την αρχιτεκτονική ομάδα των Μπερνάρ Τσουμί στη Νέα Υόρκη και Μιχάλη Φωτιάδη στην Αθήνα, με τη συμμετοχή εξήντα ομάδων ειδικών συμβούλων - εκτός από τους στατικούς και τους μηχανολόγους-, ώστε να είναι αντισεισμικό, άνετο και να έχει καλή θερμική και ηχητική μόνωση.

Για παράδειγμα, η μεγάλη γυάλινη αίθουσα του Παρθενώνα-με απευθείας θέα στον Ιερό Βράχο και στον ναό της Αθηνάς- είναι στην ουσία μια «γυάλινη καμινάδα» που φιλτράρει τις βλαβερές ακτινοβολίες και εκμεταλλεύεται τον φυσικό φωτισμό. Επιπλέον λειτουργεί θερμομονωτικά και κάνει οικονομία στον κλιματισμό. Όταν η θερμοκρασία έξω φθάνει τους 40 C στην αίθουσα είναι 24.

Και αυτή δεν είναι η μόνη καινοτομία του νέου μουσείου που αξιοποιεί υπερσύγχρονη τεχνολογία, κατά τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Φωτιάδη. Ενός μουσείου που, πέρα απ΄ αυτό, σχεδιάστηκε δε με τέτοιον τρόπο και τέτοια λογική ώστε μια οικογένεια να μπορεί να περάσει μια μέρα και να ικανοποιούνται από την επίσκεψη όλες τις ηλικίες. Έτσι, εκτός από τους κυρίως εκθεσιακούς χώρους διαθέτει δύο σνακ μπαρ, κατάστημα δώρων, εστιατόριο, αμφιθέατρο και αίθουσα περιοδικών εκθέσεων.

Το γυάλινο κέλυφος

της αίθουσας του Παρθενώνα είναι αυτοφερόμενο, είναι δομημένο χωρίς πλαίσια και δεν έχει κατοπτρισμούς. Είναι κατασκευασμένο από γυαλί με χαμηλά επίπεδα σιδήρου, ώστε να μην έχει πράσινη απόχρωση και το φως να εισέρχεται καθαρό, με απόλυτα διαυγή θέα προς τα έξω και κυρίως προς την Ακρόπολη.
Η «γυάλινη καμινάδα» στην αίθουσα του Παρθενώνα αποτελείται από δύο τοιχώματα σε απόσταση 0,7 μ. μεταξύ τους. Το εξωτερικό κέλυφος έχει κουκκίδες μεταξοτυπίας για την αύξηση της σκίασης και τη μείωση της θαμπάδας και επίστρωση υψηλής απόδοσης για την προστασία από την υπέρυθρη ακτινοβολία. Το εσωτερικό κέλυφος κρέμεται στα 2,25 μ. από τη στάθμη του δαπέδου. Στη βάση του υαλοστασίου σχηματίζεται ένας πάγκος περιμετρικός που είναι ταυτόχρονα αγωγός κλιματισμού και βγάζει παγωμένο αέρα στο δάπεδο. Ο αέρας καθώς ανεβαίνει μεταξύ των δύο γυάλινων «τοίχων» προς το κενό της ψευδοροφής και τα κλιματιστικά μηχανήματα θερμαίνεται φυσικά.

Η γυάλινη ταράτσα

είναι η «πέμπτη όψη» του νέου μουσείου. Είναι εμφανής από την Ακρόπολη και αποτελείται από γυάλινες επιφάνειες με μαύρη μεταξοτυπία που στηρίζονται σε ατσάλινους αποστάτες. Όταν βρέχει, τα νερά κυλούν κάτω από τις γυάλινες επιφάνειες σε ειδικές κατασκευές σιλικόνης προς κρυφές απορροές.

Γυάλινα δάπεδα

Χρησιμοποιούνται με τρόπο που να υπάρχει οπτική συνέχεια από την αίθουσα του Παρθενώνα ψηλά έως τις ανασκαφές 2,5 στρεμμάτων που είναι ενταγμένες στην κατώτερη στάθμη του μουσείου. Έχουν πάχος 5 εκ. και συνδυάζουν αντοχή, αντιολισθηρότητα και θερμομόνωση.

Αντισεισμικός σχεδιασμός

Το μουσείο είναι σχεδιασμένο ώστε να αντέξει σε σεισμό 10 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ (που θα ισοπέδωνε όλη την Αθήνα). Οι 92 κολόνες στήριξης πατούν σε ισάριθμα «εφέδρανα ανεστραμμένου εκκρεμούς», δηλαδή δύο μεταλλικές κατασκευές διαμέτρου 1,20 μ. που μοιάζουν με κοίλα πιάτα με εξαιρετικά λείες επιφάνειες που εξασφαλίζουν μεταξύ τους την ελάχιστη τριβή. Σε περίπτωση σεισμικής δόνησης, η ολίσθηση γίνεται ανάμεσα σ΄ αυτούς τους δίσκους, οι οποίοι λόγω του κοίλου σχήματός τους επανέρχονται στο τέλος της δόνησης. Κάθε εφέδρανο σχεδιάστηκε χωριστά, γιατί κάθε κολόνα έχει διαφορετικές στατικές ροπές και θλίψεις. Τα εφέδρανα κατασκευάσθηκαν σε ειδικευμένο εργοστάσιο στη Γερμανία και ελέγχθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ακουστική μόνωση

Για να μειωθούν οι ηχοανακλάσεις που είναι κουραστικές για τους επισκέπτες, ειδικά στη μεγάλη ράμπα ανόδου των πεζών, ύψους δώδεκα μέτρων, σύμφωνα με τη μελέτη του Θόδωρου Τιμαγένη, το ηχοαπορροφητικό υλικό τοποθετήθηκε πίσω από τα κάθετα τοιχώματα από προκατασκευασμένο μπετόν με τρύπες ώστε η ομιλία π.χ. ενός ξεναγού να γίνεται χωρίς ηχώ, με καθαρότητα ήχου.

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4514876&ct=4 (3-5-09)

επιστροφή στην αρχή

Το πάρκινγκ του Μουσείου της Ακροπόλεως γίνεται χώρος αποθήκευσης αρχαίων

Αλλαγές στο Νέο Μουσείο της Ακροπόλεως, με το τρίτο υπόγειό του, το οποίο προοριζόταν για πάρκινγκ, να μετατρέπεται τώρα σε χώρο αποθήκευσης αρχαιολογικών ευρημάτων- δηλαδή χώρος αποθηκών δεν είχε προβλεφθεί εξαρχής;-, ενώ επί του στεγάστρου της εισόδου πρόκειται να τοποθετηθεί μεταλλική πέργκολα σκίασης (πρόκειται για το σημείο όπου θα λειτουργήσει αναψυκτήριο). Φυλάκιο εξάλλου θα κατασκευαστεί στην είσοδο.

Προβλέπεται μάλιστα εφάπαξ δαπάνη 250.000 ευρώ για την αντιμετώπιση αυτών. Οι ανωτέρω ρυθμίσεις περιλαμβάνονται σε νομοσχέδιο για τους Μεσογειακούς Αγώνες Βόλου ως τροπολογίες, οι οποίες επίσης αφορούν την κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Περιβάλλοντος και Δημοσίων Εργων και Πολιτισμού προκειμένου να αρχίσουν οι εργασίες αποκατάστασης του στεγάστρου στο Ακρωτήρι Θήρας και τροποποιήσεις του νόμου περί Συμβουλίου Χορηγιών, το ΔΣ του οποίου μετατρέπεται από εννεαμελές σε ενδεκαμελές.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=267032&dt=08/05/2009

επιστροφή στην αρχή

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Ελ. Βενιζέλου 127, 731 00, Χανιά, Κρήτης Τηλ. 28210-37102-4, Fax 28210-37183

Χανιά 27/5/2009

Προς Υπουργείο Πολιτισμού Μπουμπουλίνας 20-22 T.K. 10 682

Υπουργό κο Α. Σαμαρά

Θέμα: Κατεδάφιση κατοικιών Δ. Αρεοπαγίτου

Αξιότιμε κε Υπουργέ,

Με την παρούσα επιστολή και με δεδομένη την σημασία του θέματος, θα θέλαμε να σας γνωστοποιήσουμε την διαφωνία μας σε σχέση με την πρόσφατα εξαγγελθείσα απόφαση του Υπουργείου σας να προχωρήσει στην κατεδάφιση των δυο επίμαχων κατοικιών στην οδό Δ. Αεροπαγίτου και την μεταφορά των όψεων τους σε άλλη θέση, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η επαφή του νέου μουσείου Ακρόπολης με τον αρχαιολογικό χώρο και τον Ιερό Βράχο, για τους παρακάτω λόγους:

1) Οι κατοικίες συνιστούν σήμερα την επιτυχή κατάληξη του επιμήκους κτιριακού μετώπου που πλαισιώνει και ορίζει προς τον Νότο τον πεζόδρομο της Αρεοπαγίτου, καθιστώντας τον χώρο ζωής και επικοινωνίας των κατοίκων της περιοχής αλλά και ευρύτερα.

2) Αποτελούν σημαντικά δείγματα της Αθηναϊκής Αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου και για τον λόγο αυτό κατ’αρχήν κηρύχθηκαν διατηρητέες από το Υπουργείο σας, ενώ στην συνέχεια η παρουσία τους απετέλεσε δεσμευτικό στοιχείο του τελευταίου προκηρυχθέντος αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.

3) Εξασφαλίζουν με την παρουσία τους την ομαλή μετάβαση από την ανθρώπινη κλίμακα της Δ. Αρεοπαγίτου, του θεάτρου του Διονύσου και του τοπίου του Αρχαιολογικού χώρου στην μέγα-κλίμακα του νέου μουσείου.

4) Δηλώνουν, με την συνύπαρξή τους μ’αυτό, την ανάγκη συσχετισμού των διαφορετικών φάσεων της Αρχιτεκτονικής της περιοχής και όχι την λογική της ισοπέδωσης του συνολικού χώρου ιστορίας χιλιάδων χρόνων σε tabula rasa προς ανάδειξη του υπερμεγέθους κτιρίου, λογική που θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει αργότερα σε κατεδάφιση και του κτιρίου Μακρυγιάννη με το οποίο ούτος η άλλως γειτνιάζει ασφυκτικά.

Ασφαλώς θεωρούμε ότι οι νότιες όψεις των δυο κτιρίων χρειάζονται αναμόρφωση ( όχι σκηνική, αλλά στο πνεύμα της Αρχιτεκτονικής τους ταυτότητας ) εφ’ όσον, ενώ είχαν κατασκευασθεί ως βοηθητικές προς τον ακάλυπτο, απέκτησαν τώρα περίοπτη σημασία.

Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται μέσα από ανάλογη στρατηγική σχεδιασμού που δεν θα προσπαθεί να καμουφλάρει την ύπαρξη τους, αλλά θα τις αναδεικνύει ως ψηφίδες του Αρχιτεκτονικού τοπίου της περιοχής.

Αντίθετα η διατήρηση των κυρίων όψεων των κτιρίων και η μεταφορά τους σε άλλη θέση ως σκηνικών, θεωρούμε ότι ευτελίζει την σημασία τους όπου και αν τοποθετηθούν, μετατρέποντας τις σε ¨ προσωπεία ¨ εκτελεσθέντων ζωντανών οργανισμών.

Για τους παραπάνω λόγους σας ζητούμε να επανεξετάσετε το όλο θέμα έτσι ώστε η παρουσία του νέου μουσείου στην περιοχή να μην προκαλέσει περαιτέρω απώλειες στην ήδη τόσο έντονα τρωθείσα Αρχιτεκτονική παρακαταθήκη του παρελθόντος στην πρωτεύουσα.

Με εκτίμηση

Ο σύλλογος φοιτητών Τα μέλη ΔΕΠ

του τμήματος του τμήματος

επιστροφή στην αρχή

Ακρόπολη έτοιμη να σπάσει τα δεσμά της - Ολοκληρώνονται τα έργα αναστήλωσης

Σε λίγους μήνες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα αναστήλωσης και συντήρησης των μνημείων του Ιερού Βράχου

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

Στην τελική ευθεία βρίσκονται τα έργα αναστήλωσης και συντήρησης των μνημείων της Ακρόπολης, τα οποία θα έχουν ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες, έτσι ώστε ο Ιερός Βράχος και το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως στα πόδια του να αναδειχθούν σε μια δυναμική και αδιάσπαστη ενότητα της κληρονομιάς που παρέδωσε η ελληνική κλασική αρχαιότητα στον κόσμο. Πολλά προγράμματα εργασιών στα μνημεία έχουν ήδη τελειώσει (Πρόναος και Οπισθόναος Παρθενώνα, δυτική αίθουσα Προπυλαίων κτλ.), ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται στην τελική φάση τους.

Το μεγαλύτερο αναστηλωτικό έργο που έγινε ποτέ στην Ακρόπολη, αναγνωρισμένο διεθνώς ως πρότυπο για την υψηλή ποιότητα, τη μεθοδολογία, τη στενή σχέση του με την έρευνα και τις τεχνολογικώς προηγμένες εφαρμογές του, έχοντας συμπληρώσει αισίως 30 χρόνια, πρόκειται να αποδοθεί σύντομα στο κοινό. Δικαιολογημένα ευχαριστημένη, λοιπόν, εμφανίστηκε χθες το βράδυ η προϊσταμένη της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως κυρία Μαίρη Ιωαννίδου κατά την παρουσίαση του έργου και της εξέλιξής του. Βεβαίως, τα μνημεία απαιτούν διαρκή συντήρηση και επεμβάσεις, κάτι που έχει ήδη αποφασισθεί από την Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως. Αλλά αυτά θα έρθουν στη συνέχεια.

Εξι διαφορετικές επεμβάσεις εκτελούνται από το 2000 ταυτόχρονα στον Ιερό Βράχο: Στον Παρθενώνα ολοκληρώνεται η αποκατάσταση της βόρειας κιονοστοιχίας του. Στα Προπύλαια γίνεται αποκατάσταση των οροφών του κεντρικού κτιρίου (ολοκληρώθηκε ήδη η δυτική αίθουσα και εντός ολίγου τελειώνει και η ανατολική στοά). Ο Ναός Αθηνάς Νίκης, αφού πρώτα καθαιρέθηκε, εν συνεχεία αποκαταστάθηκε ενώ για την ολοκλήρωσή του αναμένεται η τοποθέτηση αντιγράφων της ιωνικής ζωφόρου από τεχνητό λίθο και η αναστήλωση μέρους του ανατολικού αετώματος, των γείσων και της σίμης του ναού με εκτεταμένες συμπληρώσεις από νέο μάρμαρο. Σε εξέλιξη βρίσκονται επίσης το έργο περισυλλογής, αναγνώρισης και ταξινόμησης των διάσπαρτων μελών τα οποία παλαιότερα βρίσκονταν σε όλο τον βράχο και, τέλος, η συστηματική τεκμηρίωση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται τα περιμετρικά τείχη της Ακρόπολης.

Ας σημειωθεί πάντως ότι ως το 2000 είχε γίνει και η αποκατάσταση του Ερεχθείου (1979-1985), είχαν εγκατασταθεί τα εργοτάξια στα μνημεία, είχε γίνει η στερέωση των βράχων του λόφου της, η αποκατάσταση της ανατολικής όψης του Παρθενώνα, η αποκατάσταση τμήματος του θριγκού, καθώς και του νοτίου τοίχου της ανατολικής στοάς των Προπυλαίων. Ανάμεσα στα έργα που ολοκληρώθηκαν στην Ακρόπολη περιλαμβάνεται η κατάχωση των θεμελίων του Οίκου των Αρρηφόρων, ενώ σημαντικό έργο αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια γύρω από τα περιμετρικά τείχη της Ακρόπολης, τα οποία αποτελούν καθαυτά μνημείο εξαιρετικής σημασίας. Ενα άλλο ενδιαφέρον πρόγραμμα είναι η παρακολούθηση της σεισμικής συμπεριφοράς του βράχου, με στόχο τον προσδιορισμό των σεισμικών δράσεων που επιβαρύνουν τα μνημεία του χώρου.

Από τις σπουδαιότερες εργασίες στον Παρθενώνα υπήρξε η συντήρηση και ο καθαρισμός των λίθων της δυτικής ζωφόρου, που έγινε με λέιζερ. Η αποκατάσταση του θριγκού και της βόρειας κιονοστοιχίας του ναού υπήρξε το πιο εκτεταμένο πρόγραμμα του Παρθενώνα, ενώ η απομάκρυνση των επτά κατά χώραν ευρισκομένων δυτικότερων μετοπών της βόρειας πλευράς του ναού, προκειμένου να προστατευθούν στο μουσείο, ήταν μια ιστορική στιγμή.

Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του έργου της βόρειας πλευράς στον Παρθενώνα έχει ολοκληρωθεί και οι εργασίες συνεχίζονται με ταχείς ρυθμούς- με τους δύο γερανούς σε λειτουργία- για την ανατοποθέτηση των διαζωμάτων, των τριγλύφων και των γείσων. «Η ολοκλήρωση της επέμβασης αναμένεται να προσδώσει στο μνημείο, εκτός από στατική αντοχή, και αισθητική πληρότητα, αφού η βόρεια πλευρά του Παρθενώνα, σε συνδυασμό με τη δυτική, παρέχει μια από τις πιο ολοκληρωμένες θεάσεις του ναού, τόσο στον επισκέπτη του Ιερού Βράχου όσο και στον θεατή, από τα περισσότερα σημεία της πόλης» κατέληξε η κυρία Ιωαννίδου.

Oσο για το μέλλον, η δυτική όψη του Παρθενώνα, η οποία παρουσιάζει δομικά προβλήματα, θα αποτελέσει μια από τις σοβαρότερες μελλοντικές επεμβάσεις καθώς η γενική κατάσταση διατήρησής της θεωρείται πολύ κρίσιμη. Η αποσυναρμολόγηση των γωνιών πάντως θα επιτρέψει τη μεταφορά των έξι μετοπών στο μουσείο και την αντικατάστασή τους με αντίγραφα. Ηδη άλλωστε η σχετική μελέτη έχει εγκριθεί από το ΕΣΜΑ και το ΚΑΣ, ενώ η υλοποίησή της θα ξεκινήσει με την έγκριση της σχετικής χρηματοδότησης.

Στα μελλοντικά προγράμματα αποκατάστασης στον Παρθενώνα περιλαμβάνεται η αναστήλωση των μακρών τοίχων του σηκού, έργο δύσκολο, για το οποίο πάντως δεν υπάρχει ακόμη μελέτη.

Τα έργα σε αριθμούς

Κατά τη χρονική περίοδο 2000-2008 έγιναν τα εξής έργα:

1.000 αρχιτεκτονικά μέλη συνολικού βάρους 2.350 τόνων συντηρήθηκαν και αναστηλώνονται στα μνημεία, ενώ 600 μάρμαρα των μνημείων συγκολλήθηκαν από θραύσματα. ? 810 συμπληρώματα κατασκευάστηκαν από νέο μάρμαρο.

120 μέλη κατασκευάστηκαν από νέο μάρμαρο.

500 κυβικά μέτρα από νέο μάρμαρο (από τα λατομεία Πεντέλης- Διονύσου) απαιτήθηκαν για την αναστήλωση.

Εικονική πραγματικότητα

Εγκαίνια... και με εικονική πραγματικότητα στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως. Η κινηματογραφική αίθουσα 40 θέσεων (Virtual Τheatre), την οποία είχε αναλάβει να οργανώσει η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, είναι έτοιμη, όπως έτοιμες προς προβολή είναι και οι τρεις πρώτες ταινίες: «Η Ακρόπολη στην Αρχαιότητα», «Χτίζοντας έναν αρχαίο ναό» και «Η αναστήλωση του Ερεχθείου». Οι ταινίες θα προβάλλονται στερεοσκοπικά και οι θεατές θα μπορούν να βλέπουν μέσα από τρισδιάστατα γραφικά τα μνημεία της Ακρόπολης και τις αναστηλώσεις.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=270543&dt=29/05/2009

επιστροφή στην αρχή

Τα νεοκλασικά της Αρεοπαγίτου… μετακομίζουν

Ø Αντιδράσεις προκαλεί η πρόταση του ΥΠΠΟ για μεταφορά των προσόψεων των κτιρίων

ΧΑΡΑΜΗ ΣΤΕΛΛΑ

H επιστολή του υπουργού Πολιτισμού κ. Αντώνη Σαμαρά ήταν λακωνική. «Κρίνεται απολύτως εφικτή η μεταφορά των διατηρητέων όψεων των κτιρίων στους αριθμούς 17 και 19 της Διονυσίου Αρεοπαγίτου σε άλλη θέση».

Οι ιδιοκτήτες τους Μαρίνα Κουρεμένου και Βαγγέλης Παπαθανασίου εμφανίζονται, μερικές ημέρες μετά, προβληματισμένοι.

«Θεωρούμε ότι προς το παρόν δεν είναι παρά μια ιδέα γενική, ασαφής και επιστημονικά μη τεκμηριωμένη. Προσωπικά εκτιμώ ότι χάριν επικοινωνίας έπρεπε να ειπωθεί κάτι πριν από τα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης», λέει χαρακτηριστικά η κ. Κουρεμένου και υπενθυμίζει ότι εκκρεμεί η απόφαση του ΣτΕ.

Οι εκτιμήσεις των ιδιοκτητών επιβεβαιώνονται, καθώς πηγές του ΥΠΠΟ αναφέρουν πως δεν έχει συνταχθεί καμία σχετική μελέτη γύρω από το εγχείρημα.

Δύο χρόνια μετά τον αποχαρακτηρισμό των κατοικιών, ο οποίος άνοιξε το δρόμο για την κατεδάφισή τους, ώστε το μουσείο, το έργο του Μπερνάρ Τσουμί, να απολαμβάνει ανεμπόδιστη θέα προς την Ακρόπολη, το δίλημμα παραμένει. Το κλασικό αρχιτεκτονικό παρελθόν της πόλης (τα αρχαία της μνημεία) κινδυνεύει να κατασπαράξει το νεότερο. Η λύση που προτείνει το υπουργείο Πολιτισμού είναι σολομώντεια. Οι προσόψεις, το μοναδικό κηρυγμένο ως διατηρητέο τμήμα των κτιρίων, σώζονται (το υπόλοιπο παραδίδεται στις μπουλντόζες) και το εστιατόριο του Μουσείου ανακτά την οπτική επαφή με το μνημείο.

«Τα σπίτια μας ωστόσο δεν είναι απλώς ένα σκηνικό, δεν είναι μόνο οι προσόψεις τους, είναι κτίρια υπέροχα και εσωτερικά. Γι’ αυτό το λόγο επιθυμώ να μείνουν στη θέση τους, όπως άλλωστε και οι 45.000 πολίτες από όλη την υφήλιο που υπέγραψαν για τη διάσωσή τους», τονίζει η κυρία Κουρεμένου.

Ο μηχανολόγος-μηχανικός Δημήτρης Κορρές, ο άνθρωπος στον οποίο ανατέθηκε το έργο μεταφοράς, καθησυχάζει ως προς την υλοποίησή του. «Εχω μετακινήσει ολόκληρα κτίρια αντίστοιχου όγκου στη Θεσσαλονίκη. Αυτό μου ζητήθηκε αρχικά από το ΥΠΠΟ: να μεταφέρω το σύνολο των κατοικιών. Οταν όμως διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, πέρασαν στη λύση της μεταφοράς μόνο των προσόψεων».

Είναι το ακρωτηριασμένο μέλλον των διατηρητέων που εγείρει νέες αντιδράσεις και στους αρχιτεκτονικούς κύκλους. «Επιστημονικά και τεχνικά είναι γελοίο, ένα τεράστιο επιστημονικό λάθος!», σαρκάζει η καθηγήτρια του ΕΜΠ Ελένη Μαΐστρου. Βάσει της διεθνούς εμπειρίας, τα παραδείγματα μεταφοράς ολόκληρων μνημείων ή ενός τμήματός τους είναι σπάνια. «Ενα κτίριο δεν ορίζεται από την πρόσοψή του. Αλλωστε, οι κατοικίες της Αρεοπαγίτου κηρύχθηκαν διατηρητέες όχι μόνο για το αρχιτεκτονικό τους κάλλος αλλά και για το σημείο στο οποίο βρίσκονται. Επομένως, η μεταφορά τους θα ήταν ιστορικό ψεύδος», συμπληρώνει η κυρία Μαΐστρου.

Ακόμη και ως προς το κόστος της ιδέας Σαμαρά, αν και εφόσον υλοποιηθεί, «πρόκειται περί παραλογισμού» αγανακτεί η καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Ελένη Πορτάλιου.

Μουσείο και διατηρητέα μαζί...

Η πρακτική διατήρησης μίας ή περισσότερων όψεων ενός κτιρίου, γνωστή και ως facadism, έχει αρχίσει να εκλείπει στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Η τάση για μια αρχιτεκτονική σκηνογραφία πλήττει τη φυσιογνωμία του αστικού τοπίου, αφού τελικά δεν διατηρείται το κτίριο αλλά μια ψευδαίσθησή του.

Ο καθηγητής του ΕΜΠ Γιάννης Κίζης, που έχει μελετήσει το φαινόμενο του facadism ως μια «τελευταία γραμμή υποχώρησης για διατήρηση», διαπιστώνει ότι η μεταφορά των προσόψεων προδίδει «μια εικαστική προσέγγιση της πόλης. Η Αθήνα όμως δεν είναι σκηνικό, είναι ζωντανός οργανισμός».

Αρχιτέκτονες και ιδιοκτήτες εκτιμούν ότι η αρμονική συνύπαρξη των διατηρητέων με το Μουσείο μπορεί να επιτευχθεί αξιοποιώντας μία από τις 172 προτάσεις αρχιτεκτονικών γραφείων για την ανάπλαση των πίσω όψεων. «Εχουμε ζητήσει από το 2003 να τις αναβαθμίσουμε, έστω και προσωρινά, με δική μας επιβάρυνση. Μας απαγορεύουν οποιαδήποτε οικοδομική εργασία, δεν δέχονται καν τη λύση της φύτευσης μεγάλων δέντρων», εξηγεί η κυρία Κουρεμένου. Την ίδια ώρα, ο άλλος ιδιοκτήτης, ο κ. Παπαθανασίου, προγραμματίζει συνέντευξη Τύπου, την πρώτη από τότε που ξέσπασε η θύελλα των αντιδράσεων. Οπως όλα δείχνουν, τα εγκαίνια του Μουσείου Ακροπόλεως θα τελεστούν κάτω από τεταμένο κλίμα. Με τον ίδιο τρόπο που ξεκίνησε και η ανέγερσή του.

http://www.e-tipos.com/newsitem?id=92744 30 ή 31-5-09

επιστροφή στην αρχή